1999

La yaro 1999 (MCMXCIX per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye venerdio segun Gregoriala kalendario. Ol esis la 999ma yaro di la duesma yarmilo, la 99ma yaro di la 20ma yarcento, e la 10ma yaro di la yari 1990a.

Eventi

Kosmo

• 29ma di mayo - Spaco-paromo Discovery unionas unesmafoye kun Staciono Kosmala Internaciona.
• oktobro - NASA perdas kontakto kun Mars Climate Orbiter kosmoprobilo.
• 3ma di decembro - NASA perdas kontakto kun probilo Mars Polar Lander kelka momenti ante envenar a Marsal atmosfero.

Mondo

• 27ma di februaro - Colin Prescot ed Andy Elson flugas per varmeg-aerala balono dum 233 hori e 55 minuti kande li probis flugar cirkum la mondo.
• 1ma di marto - La pakto pri abnego dil uzo dil landala torpedi efikeskas.
• 21ma di marto - Bertrand Piccard e Brian Jones sucedas cirkumflugar la mondo per varmeg-aerala balono. La voyajo komencis ye la 3ma di marto.
• 26ma di marto - Komputero-viruso "Melissa" destruktas en reto.
• 29ma di marto - Industrial indexilo Dow Jones unesmafoye supervenas 10.000.
• 11ma di agosto - Eventas total eklipso sunala, videbla en Europa ed Azia.
• 12ma di oktobro - La habitantaro dil mondo supereskas sis miliardi (segun kalkulo di Unionita Nacioni).
• 30ma di novembro - En Seattle, Washington, Usa, demonstro di anti-globalisti surprizas policisti ed apertal evento di granda kunveno abrogesas. La protesto duras til 3ma di decembro.

Europa

• 1ma di januaro - Euro komencas uzesar en bankala sistemo.
• 27ma di januaro - En Pokka, Laponia mezuresas -51,5 °C, qua esas la nova koldeso-rekordo en Finlando.
• 10ma di februaro - Avalanchi che Genève en Franca Alpi mortigas 10 homi.
• 16ma di februaro - Omnaloke en Europa Kurdi atakas ambasadi di Turkia e kidnapas homi pro l'aresto di Abdullah Öcalan.
• 12ma di marto - Hungaria, Polonia e Chekia unionas su a NATO.
• 24ma di marto - NATO atakas Yugoslavia per aerala shoki.
• 24ma di marto - En la tunelo sub la Monto Blanka fairo mortigas 39 homi. La tunelo klozesos dum preske tri yari.
• 5ma di aprilo - En Nederlando, du Libiani, akuzata pri bombal atako en 1988 super Lockerbie, Skotia, adportesas a tribunalo.
• 7ma di aprilo - Serbiana korpi baras la limito di Kosovo pro preventor la fugo dal Albani.
• 6ma di mayo - Wals e Skotia elektas deputati a nacionala kunveno e parlamento; Skotia unesmafoye pos l'uniono en 1707.
• 7ma di mayo - L'aeroplani di NATO bombardas Chinian ambasadeyo en Belgrad. Tri mortas e 20 lezas su.
• 13ma di mayo - En Italia, Carlo Azeglio Ciampi elektesas prezidanto.
• 27ma di mayo - Internaciona tribunalo en Haag akuzas la prezidanto di Yugoslavia Slobodan Milošević e quar altri pro militala krimini e krimini kontra humaneso koncernante eventi en Kosovo.
• 28ma di mayo - En Milano "La lasta komuniajo" da Leonardo da Vinci expozesas pos 22-yara restauro.
• 9ma di junio - Yugoslavia e NATO ligas pri paco.
• 10ma di junio - Serbiana trupi retretas ek Kosovo.
• 12ma di junio - paco-trupi di UN envenas Kosovo.
• 7ma di agosto til la 9ma di agosto - Ido-renkontro en Waldkappel, Germania.
• 9ma di agosto - En Rusia Boris Yelcin desemployas quaresmafoye sua rejimo.
• 19ma di agosto - En Belgrad multa mili de demonstranti demandas renunco di Slobodan Milošević.
• 2ma di decembro - En Nord-Irlando Unionita Rejio donas povo a Nord-Irlandana komitato exekutanta segun pacala pakto.
• 21ma di decembro - En Zaragoza Hispana policisti trovas en automobilo 950 kg de explozivi ed ye la 22 di decembro plusa 750 kg. ETA konfesas ke ol projetis explozor Torre Picasso-edifico.
• 26ma di decembro - Tempesto Lothar mortigas 137 personi en Francia, Suisia e Germania.
• 31ma di decembro - En Rusia prezidanto Boris Yelcin renuncas e nominas chefministro Vladimir Putin kom provizora prezidanto.

Azia

• 23ma di februaro - En Turkia, Ankara, Abdullah Öcalan akuzesas pro stato-trahizo.
• 30ma di aprilo - Kambodja unionas su ad ASEAN.
• 17ma di mayo - En Israel Ehud Barak elektesas chefministro.
• 9ma di julio - Sangay Ngedup divenas chefministro di Bhutan.

Ter-tremo en İzmit, Turkia.

• 17ma di agosto - En İzmit, nordwesta Turkia ter-tremo kun forteso 7.5 che la skalo di Richter mortigas 17.000 homi.
• 21ma di septembro - Ter-tremo kun forteso 7.7 che la skalo di Richter frapas Taiwan e produktas plu kam 2 400 morti.
• 12ma di oktobro - En Pakistan generalo Pervez Musharraf kaptas povo suplantante chefministro Nawaz Sharif.
• 18ma di oktobro - Indonezia abolisas dekreto de 1978 qua anexis Estal Timor kom provinco.
• 29ma di oktobro - Ciklono frapas Indiana stato Odisha e produktas cirkume 9 887 morti, segun l'oficala statistiki.
• 20ma di novembro - Popul-Republiko Chinia sendas aden kosmo senkrua Shenzhou-fuzeo.
• 20ma di decembro - Portugal retrodonas Makao a Popul-Republiko Chinia.

Afrika

• 27ma di februaro - En Nigeria, Olusegun Obasanjo elektesas prezidanto (antea elekto demokratal esis en 1983).
• 1ma di marto - En Zambia, Lusaka, bombo destruktas l'ambasado di Angola. - En Uganda le Hutu mortigas ok turisti.
• 9ma di aprilo - Ibrahim Baré Maïnassara, prezidanto di Nijer, mortigesas.
• 7ma di mayo - Militala povo-kapto en Guinea-Bissau revokas prezidanto João Bernardo Vieira.
• 29ma di mayo - Olusegun Obasanjo divenas l'unesma civila prezidanto di Nigeria pos 16-yara militistala diktatoreso.
• 14ma di junio - Thabo Mbeki elektesas prezidanto di Sudafrika.

Nord-Amerika

• 21ma di januaro - Rivo-surveyisti di Usa konfiskas 4,3 tuni de kokaino en la Bayo di Mexikia che Houston.
• 12ma di februaro - Usana parlamento refuzas omna des-oficiganta akuzi a prezidanto Bill Clinton.
• 1ma di aprilo - Nunavut, Kanada, hemolando di Inuiti (Eskimoi), divenas la triesma teritorio.
• 20ma di aprilo - Che fakultato Columbine High School proxim Denver, Kolorado, du studenti pafas multafoye kontre studenti e docisti, e mortigas 12 studenti ed 1 docisto ante suocidar.
• 16ma di julio - L'aeroplano guvernata da John F. Kennedy yun. falas aden maro che Massachusetts.
• 13ma di oktobro - La senato di Usa repulsas CTBT-kontrato neganta nukleara probi.
• 14ma di decembro - Aljeriano Ahmed Ressam arestesas en Port Angeles, Washington, Usa, proxim la frontiero kun Kanada, kande frontierala policisti trovas explozivi en lua automobilo. Ressam judiciesos pro projetar explozar l'internaciona aeroportuo di Los Angeles.

Central Amerika

• 2ma di mayo - Mireya Moscoso divenas l'unesma muliero prezidanto di Panama.
• 3ma di decembro - Tori Murden remas tra Atlantiko kom unesma muliero. La voyajo komencis 81 dii antee en Kanarii ed el remas til Guadelupa.

Sud-Amerika

• 25ma di januaro - Ter-tremo kun forteso 6.2 che skalo di Richter frapas Kolumbia e produktas 1 000 morti.
• 2ma di februaro - Hugo Chávez Frías asumas la prezidanteso di Venezuela.
• 23ma di marto - Vice-prezidanto di Paraguay Luis María Argaña mortigesas.
• 16ma di decembro - Venezuela chanjas lua kompleta nomo a Bolivariana Republiko di Venezuela.

Oceania

• 30ma di agosto - En plebicito, plu kam 75% de la votanti en Estal Timor votas favorebla pri nedependeskar de Indonezia.
• 6ma di novembro - Australiani decidas per votado ke la chefo di guvernerio di Australia esos Britaniana rejo.
• 14ma di decembro - Kiribati, Nauru e Tonga eniras Unionita Nacioni.

Naski

• 7ma di januaro - Yuto Horigome, Japoniana planko-sketisto, Olimpiala championo
• 11ma di januaro - Christian Nodal, Mexikiana kantisto e kompozisto
• 27ma di marto - Natasha Calis, Kanadan aktorino
• 11ma di mayo - Sabrina Carpenter, Usana kantistino ed aktorino
• 8ma di mayo - Rebeca Andrade, Braziliana gimnastikistino
• 30ma di julio - Joey King, Usan aktoro
• 7ma di septembro - Michelle Creber, Kanadan aktorino e kantistino

Morti

• 8ma di januaro - Peter Seeberg, Dana skriptisto (n. 1925)
• 11ma di januaro - Fabrizio De André, Italiana kantisto (n. 1940)
• 14ma di januaro - Aldo van Eyck, Nederlandan arkitekto (n. 1918)
• 5ma di februaro - Wassily Leontief, Rusa ekonomikisto, Nobel-laureato (n. 1905)

Hussein di Jordania.

• 7ma di februaro - Rejulo Hussein di Jordania (n. 1935)
• 15ma di februaro - Henry Way Kendall, Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1926)
• 21ma di februaro - Gertrude B. Elion, Usana ciencisto, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (n. 1918)
• 21ma di februaro - Walter Lini, chefministro di Vanuatu (n. 1942)
• 25ma di februaro - Glenn T. Seaborg, Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1912)
• 2ma di marto - Dusty Springfield, Britaniana kantisto (n. 1939)
• 3ma di marto - Gerhard Herzberg, Germana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1904)
• 6ma di marto - Isa ibn Salman Al Khalifah, sultano di Oman (n. 1933)
• 7ma di marto - Stanley Kubrick, Usana filmifisto (n. 1928)
• 8ma di marto - Joe DiMaggio, bas-balo stelo, spozo di Marilyn Monroe (274 dii) (n. 1914)
• 12ma di marto - Sir Yehudi Menuhin, Usana-Britaniana violinisto (n. 1916)

Adolfo Bioy Casares

• 18ma di marto - Adolfo Bioy Casares, Arjentiniana skriptisto (n. 1914)
• 9ma di aprilo - Ibrahim Baré Maïnassara, prezidanto di Nijer (n. 1949)
• 13ma di aprilo - Willi Stoph, chefministro di Est-Germania (n. 1914)
• 24ma di aprilo - Arthur Merric Bloomfield Boyd, Australiana piktisto (n. 1920)
• 28ma di aprilo - Arthur Leonard Schawlow, Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1920)
• 31ma di mayo - Auguste Le Breton, Franca skriptisto (n. 1913)
• 11ma di junio - DeForest Kelley, Usan aktoro (n. 1920)
• 27ma di junio - Georgios Papadopulos, diktatoro di Grekia (n. 1919)
• 6ma di julio - Joaquín Rodrigo, Hispana kompozisto (n. 1901)

Mario Puzo

• 2ma di julio - Mario Puzo, Usana skriptisto (n. 1920)
• 8ma di julio - Pete Conrad, Usan astronauto (n. 1930)
• 16ma di julio - John F. Kennedy yun., filiulo di Usana prezidanto John F. Kennedy, en acidento aeroplanala (n. 1960)
• 23ma di julio - Rejulo Hassan la 2ma di Maroko (n. 1929)
• 26ma di julio - Trygve Haavelmo, ekonomikisto, Nobel-laureato (n. 1911)
• 26ma di julio - Phaedon Gizikis, prezidanto di Grekia (n. 1917)
• 11ma di agosto - Hendrick Chin A Sen, prezidanto di Surinam (n. 1934)
• 28ma di agosto - Dom Hélder Câmara, Brazilian episkopo e aktivisto pri homala yuri (n. 1909)
• 20ma di septembro - Raisa Gorbachova, spozino di Mihail Gorbachov (n. 1932)
• 3ma di oktobro - Akio Morita, Japonian entraprezisto (n. 1921)
• 4ma di oktobro - Bernard Buffet, Franca piktisto (n. 1928)

Amália Rodrigues

• 6ma di oktobro - Amália Rodrigues, Portugalana kantistino (n. 1920)
• 9ma di oktobro - João Cabral de Melo Neto, Braziliana skriptisto (n. 1920)
• 14ma di oktobro - Julius Nyerere, prezidanto di Tanzania (n. 1922)
• 20ma di oktobro - Jack Lynch, chefministro di Irlando (n. 1917)
• 25ma di oktobro - Samson Kisekka, chefministro di Uganda (n. 1912)
• 27ma di oktobro - Vazgen Sargsyan, chefministro di Armenia (n. 1959)
• 28ma di oktobro - Rafael Alberti, Hispana skriptisto (n. 1902)
• 12ma di novembro - Mohammad Mohammadullah, prezidanto di Bangladesh (n. 1921)
• 16ma di novembro - Daniel Nathans, Usana mikrobiologiisto, Nobel-laureato (n. 1928)

Amintore Fanfani

• 20ma di novembro - Amintore Fanfani, Italiana politikisto (n. 1908)
• 10ma di decembro - Franjo Tuđman, prezidanto di Kroatia (n. 1922)
• 12ma di decembro - Joseph Heller, Usana skriptisto (n. 1923)
• 19ma di decembro - Desmond Llewelyn, Britanian aktoro (n. 1914)
• 24ma di decembro - João Baptista Figueiredo, prezidanto di Brazilia (n. 1918)
• 24ma di decembro - Maurice Couve de Murville, chefministro di Francia (n. 1907)
• 24ma di decembro - Tito Guízar, Mexikian aktoro (n. 1908)
• 26ma di decembro - Curtis Mayfield, Usana kompozisto, kantisto e muzikisto (n. 1942)
• 26ma di decembro - Shankar Dayal Sharma, prezidanto di India (n. 1918)

Nobel-premiiziti

• Fiziko: Gerardus 't Hooft, Martinus J.G. Veltman
• Kemio: Ahmed Zewail
• Fiziologio o Medicino: Günter Blobel
• Literaturo: Günter Grass
• Paco: Mediki Sen Frontieri
• Ekonomiko: Robert A. Mundell