1989
yaro
| Historio 19ma yarcento  20ma 21ma yarcento
|
| Yardeki: 1900a • 1910a • 1920a • 1930a • 1940a |
| Yari: 1901 • 1902 • 1903 • 1904 • 1905 |
EventiRedaktar
KosmoRedaktar
- 26ma di agosto - Kosmoprobilo Voyager 2 flugas preter Neptuno.
MondoRedaktar
- 14ma di februaro - L'unesma de la 24 artificala sateliti di GPS (Global Positioning System) sendesas ad orbito.
- 2ma di marto - 12 stati de Europana Komunitato interdiktas la produkto di freoni.
- 25ma di septembro - Usa e Sovietia kontratas ke li demolisos 98% de lia kemial armi.
- 9ma di novembro - Kolda milito finas, kande Est-Germania apertas Murego di Berlin e permisas populani irar e vehar libere de esto a westo, ed inverse.
- 3ma di decembro - George Bush e Mihail Gorbachov interrenkontras en Malta. Li deklaras ke kolda milito (forsan) esas pasonta.[1]
EuropaRedaktar
- 2ma di marto - 12 stati di Europana Komunitato interdiktas la produkti kun freoni.
- 7ma di aprilo - Submara navo "Komsomolec" de Sovietia sinkas en la maro di Barents pos incendio en nave, e 42 ek la 69 kruani mortas.[2]
- 4ma di junio - En Polonia, Sindikato Solidareso vinkas l'unesma elekti libera pos la duesma mondomilito.
- 4ma di junio - En Ufa, Bashkortostan, Sovietia, du preterpasinta treni inflamas gaso likinta ek tubo, e 645 homi perisas.
- 7ma di junio - En Dania, lego qua permisas samasexua mariajo aprobesas.[3][4]
- 16ma di junio - En solena funero, Imre Nagy risepultesas en Budapest.[5]
- 1ma til 6ma julio - Ido-konfero en Thalwil, proxim Zürich, Suisia.
- 23ma di agosto - Du milioni homi standas manuo en manuo sur voyo inter Tallinn e Vilnius en Baltiko por suportar la nedependo di Estonia, Latvia e Lituania.
- 25ma di agosto - Tadeusz Mazowiecki divenas l'unesma ne-komunista chefministro di Polonia.
- 9ma di septembro - En Leipzig, Est-Germania, granda demonstro por demokratio.
- 10ma di septembro - Hungaria apertas sua westala frontiero por Est-Germaniani transirar weste.
- 18ma di oktobro - Erich Honecker renuncas a la chefeso di Est-Germania.[6]
- 23ma di oktobro - Hungaria abandonas la komunista rejimo.
- 9ma di novembro - Kolda milito finas kande Est-Germania apertas la Murego di Berlin e permisas populani irar e vehar libere a westo (ed ad esto).
- 10ma di novembro - Chefo di komunista partiso di Bulgaria, Todor Jivkov, e chefministro Petre Mladenov renuncas.
- 14ma di novembro - Serioza inundado en Málaga, Hispania.
- 17ma di novembro - "Velura revoluciono" komencas en Chekoslovakia. Policisti supresas demonstro en Praha.[7]
- 20ma di novembro - Du milioni homi demonstras en Praha.
- 28ma di novembro - La komunista rejimo di Chekoslovakia imperas pri organizo di multa-partisal elekti.
- 1ma di decembro - La parlamento di Est-Germania abrogas la duktanta rolo di komunista partiso.
- 22ma di decembro - En Rumania la povo di Nicolae Ceausescu finas pos violentoza demonstri.
- 25ma di decembro - Nicolae ed Elena Ceausescu mortigesas.
- 29ma di decembro - En Chekoslovakia Václav Havel elektesas prezidanto per liber elekto.
- 31ma di decembro - Tadeusz Mazowiecki divenas l'unesma ne-komunista chefo di Polonia pos 1944.
AziaRedaktar
- 7ma di januaro - Akihito divenas imperiestro di Japonia pos Hirohito.
- 23ma di januaro - Ter-tremo en la Republiko Socialista Sovietiana di Tajikistan produktas 274 morti.[8]
- 30ma di januaro - Ambasadeyo di Usa evakuesas en Kabul, Afganistan.
- 14ma di februaro - Chefo di Iran, ayatolo Ruhollah Khomeini incitas mortigar Salman Rushdie, la skriptisto di "Satanika poemi".
- 15ma di februaro - Lasta Sovieta soldato foriras Afganistan.
- 24ma di februaro - Ayatolo Ruhollah Khomeini promisas 3 milioni dolari a mortigero di Salman Rushdie.
- 30ma di mayo - Chiniana studenti erektas en la placo Tianmen, Beijing, statuo dil "Deino di Demokratio".
- 3ma di junio - En Iran, ayatolo Ruhollah Khomeini mortas.
- 4ma di junio - Masakro di demonstranti en Tianmen-placo, Beijing, pro supresar l'opozanti.
- 22ma di novembro - Prezidanto di Libano, René Moawad, ocidesas per bombo-explozo.
AfrikaRedaktar
- 10ma di januaro - Kubana trupi retreteskas ek Angola.
- 30ma di junio - Omar Hassan Al-Bashir komandas stato-stroko en Sudan.
Nord-AmerikaRedaktar
- 20ma di januaro - Prezidanteso di George Bush komencas.
- 24ma di marto - Petrolo-navo Exxon Valdez likas 240 000 bareli di petrolo che la rivo di Alaska.
- 19ma di julio - En Sioux City, Iowa 111 personi mortas kande aviono Douglas DC-10 de United Airlines kolizionas kontre sulo, tamen 185 plusa homi transvivas.
- 17ma di oktobro - Ter-tremo frapas San Francisco ed Oakland en Kalifornia e produktas 63 morti.[9]
- 6ma di decembro - Kontre-feministo Marc Lépine mortigas 14 mulieri en École Polytechnique di Montreal.
Central AmerikaRedaktar
- 20ma di decembro - Usa invadas Panama por revokar Manuel Noriega de povo.
- 24ma di decembro - Diktatoro di Panama, Manuel Noriega, fugas pro azilo ad ambasadeyo di Vatikano.
Sud-AmerikaRedaktar
- 27 til 28ma di februaro - Populala revolto en Venezuela, konocata kom El Caracazo, kontre la politiki di Carlos Andrés Pérez por la ekonomio.
- 14ma di mayo - Carlos Saúl Menem vinkas prezidantal elekto en Arjentinia.
- 8ma di julio - Carlos Saúl Menem divenas prezidanto di Arjentinia.
- 14ma di decembro - En Chili eventas libera elekti pos 16 yari.
- 17ma di decembro - En Brazilia eventas prezidantal elekti pos 29 yari.
NaskiRedaktar
- 3ma di januaro - Kōhei Uchimura, Japoniana gimnastikistulo
- 6ma di januaro - Andy Carroll, Angla futbalisto
- 9ma di januaro - Nina Dobrev, Bulgara-Kanadana aktorino
- 14ma di januaro - Kiesza, Kanadana kantistino
- 1ma di februaro - Alfreð Finnbogason, Islandana futbalisto
- 21ma di februaro - Corbin Bleu, Usan aktoro
- 27ma di februaro - Stephen Kiprotich, Ugandan atletulo
- 1ma di marto - Carlos Vela, Mexikiana futbalisto
- 4ma di marto - Erin Heatherton, Usana manekinino
- 11ma di marto - Orlando Johnson, Usana basketbalisto
- 16ma di marto - Theo Walcott, Angla futbalisto
- 17ma di marto - Shinji Kagawa, Japoniana futbalisto
- 21ma di marto - Jordi Alba, Hispana futbalisto
- 12ma di aprilo - Antonia Iacobescu, Rumana kantistino
- 27ma di aprilo - Lars Bender, Germana futbalisto
- 3ma di mayo - Katinka Hosszú, Hungara natistino
- 6ma di mayo - Dominika Cibulková, Slovakiana tenisistino
- 30ma di mayo - Alexandra Dulgheru, Rumana tenisistino
- 31ma di mayo - Marco Reus, Germana futbalisto
- 10ma di junio - Alexandra Stan, Rumana kantistino
- 30ma di junio - Bruno Fratus, Braziliana natisto
- 1ma di julio - Daniel Ricciardo, Australian automobilisto
- 5ma di julio - Dejan Lovren, Kroata futbalisto
- 23ma di julio - Daniel Radcliffe, Britanian aktoro (Harry Potter)
- 31ma di julio - Viktoriya Azarenka, Belarusa tenisistino
- 31ma di julio - Zelda Williams, Usan aktorino
- 2ma di agosto - Nacer Chadli, Belga futbalisto
- 14ma di agosto - Malvina Seferi, Albanian-Italiana manekinino
- 30ma di agosto - Bebe Rexha, Usana kantistino
- 2ma di septembro - Alexandre Pato, Braziliana futbalistulo
- 2ma di septembro - Zedd, Rusa-Germaniana muzikala produktisto, disk-jokeo e kompozisto
- 8ma di septembro - Avicii, Sueda disk-jokeo (m. 2018)
- 13ma di septembro - Thomas Müller, Germana futbalisto
- 12ma di oktobro - Paulo Henrique Ganso, Braziliana futbalisto
- 13ma di oktobro - Alexandria Ocasio-Cortez, Usana politikal aktivisto
- 28ma di oktobro - Camille Muffat, Franca natistino (m. 2015)
- 14ma di novembro - Jake Livermore, Angla futbalisto
- 13ma di decembro - Taylor Swift, Usana kantistino
- 13ma di decembro - Hellen Onsando Obiri, Kenian atletino
- 26ma di decembro - Yohan Blake, Jamaikan atletulo
MortiRedaktar
- 7ma di januaro - Hirohito, imperiestro di Japonia (n. 1901)
- 11ma di januaro - José Luis Bustamante y Rivero, prezidanto di Peru (n. 1894)
- 20ma di januaro - Józef Cyrankiewicz, chefministro di Polonia (n. 1911)
- 22ma di januaro - Sándor Weöres, Hungara poeto (n. 1913)
- 23ma di januaro - Salvador Dalí, Katalunian artisto (n. 1904)
- 24ma di januaro - George Cukor, Usana filmifisto (n. 1899)
- 3ma di februaro - John Cassavetes, Usan aktoro (n. 1929)
- 4ma di februaro - Thorkild Hansen, Dana skriptisto (n. 1927)
- 21ma di februaro - Sándor Márai, Hungara skriptisto (n. 1900)
- 27ma di februaro - Konrad Lorenz, Austriana zoologiisto, Nobel-laureato (n. 1903)
- 9ma di marto - Robert Mapplethorpe, Usan artisto, fotografisto (n. 1946)
- 12ma di aprilo -Sugar Ray Robinson, Usana boxisto (n. 1921)
- 16ma di aprilo - Kaoru Ishikawa, Japoniana kemiisto (n. 1915)
- 22ma di aprilo - Emilio Gino Segrè, Italiana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1905)
- 23ma di aprilo - Hamani Diori, prezidanto di Nijer (n. 1916)
- 26ma di aprilo - Lucille Ball, Usan aktorino di komedii (n. 1911)
- 28ma di aprilo - Esa Pakarinen (sr.), Finlandan aktoro (n. 1911)
- 30ma di aprilo - Sergio Leone, Italiana filmifisto (n. 1929)
- 20ma di mayo - John Richard Hicks, Angla ekonomikisto, Nobel-laureato (n. 1904)
- 3ma di junio - Ayatolo Ruhollah Khomeini, religiala chefo di Iran (n. 1900)
- 9ma di junio - George Wells Beadle, Usana genetikisto, Nobel-laureato (n. 1903)
- 22ma di junio - Martti Talvela, Finlandan opero-kantisto (n. 1935)
- 30ma di junio - Hilmar Baunsgaard, chefministro di Dania (n. 1920)
- 2ma di julio - Andrei Gromiko, Sovietiana politikistulo (n. 1909)
- 6ma di julio - János Kádár, Hungara politikistulo (n. 1912)
- 11ma di julio - Laurence Olivier, Britanian aktoro (n. 1907)
- 16ma di julio - Herbert von Karajan, Austriana orkestrestro (n. 1908)
- 19ma di julio - Kazimierz Sabbat, Polona politikistulo (n. 1913)
- 2ma di agosto - Luiz Gonzaga, Braziliana muzikistulo e kantisto (n. 1912)
- 12ma di agosto - William Bradford Shockley, Usana fizikistulo, Nobel-laureato (n. 1910)
- 21ma di agosto - Raul Seixas, Braziliana kantisto (n. 1945)
_without_hat_by_Erling_Mandelmann.jpg)
- 4ma di septembro - Georges Simenon, Belga skriptisto (n. 1903)
- 14ma di septembro - Pérez Prado, Kubana kompozisto (n. 1916)
- 22ma di septembro - Irving Berlin, Usana kompozisto (n. 1888)
- 26ma di septembro - Kaj Franck, Finlandana projetisto di mobli (n. 1911)
- 28ma di septembro - Ferdinand Marcos, diktatoro di Filipini (n. 1917)
- 4ma di oktobro - Graham Chapman, Britanian aktoro (n. 1940)
- 6ma di oktobro - Bette Davis, Usan aktorino (n. 1908)[10]
- 26ma di oktobro - Charles J. Pedersen, Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1904)
- 3ma di novembro - Timoci Bavadra, chefministro di Fidji (n. 1934)
- 5ma di novembro - Vladimir Horowitz, Rusa pianisto (n. 1903)
- 13ma di novembro - Princo Franz Joseph la 2ma di Liechtenstein (n. 1906)
- 18ma di novembro - Edvin Laine, Finlandana filmifisto (n. 1905)
- 20ma di novembro - Božidar Jakac, Sloveniana piktisto (n. 1899)
- 26ma di novembro - Ahmed Abdallah Abderemane, prezidanto di Komori (n. 1919)
- 27ma di novembro - Carlos Arias Navarro, chefministro di Hispania (n. 1908)
- 30ma di novembro - Ahmadou Ahidjo, prezidanto di Kamerun (n. 1924)
- 3ma di decembro - Fernando Martín, Hispana basketbalisto (n. 1962)
- 3ma di decembro - Sourou-Migan Apithy, prezidanto di Dahome, la nuna Benin (n. 1913)
- 7ma di decembro - Hans Hartung, Germana-Franca piktisto (n. 1904)
- 8ma di decembro - Mikola Andriyovich Livitskyi, Ukrainana politikisto en exilo (n. 1907)
- 14ma di decembro - Andrei Saharov, Sovietiana fizikisto e politikal aktivisto, Nobel-laureato pri paco (n. 1921)
- 16ma di decembro - Lee Van Cleef, Usan aktoro (n. 1925)
- 16ma di decembro - Silvana Mangano, Italian aktorino (n. 1930)
- 22ma di decembro - Samuel Beckett, Irlandana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1906)
- 25ma di decembro - Nicolae Ceausescu, chefo di Rumania, mortigita (n. 1918)
Nobel-premiizitiRedaktar
ReferiRedaktar
- ↑ 1989: Malta summit ends Cold War. BBC. URL vidita ye la 3ma di decembro 2016.
- ↑ (15ma di aprilo 1989) A lot lost at sea. The Economist.
- ↑ The Registered Partnership Act
- ↑ (2ma di oktobro 1989) Sheila Rule: Rights for Gay Couples in Denmark. New York Times. URL vidita ye la 7ma di junio 2012.
- ↑ 1989: Hungary reburies fallen hero Imre Nagy. BBC. URL vidita ye la 23ma di junio 2019.
- ↑ 1989: East Germany leader ousted (Angla). BBC. URL vidita ye la 9ma di agosto 2016.
- ↑ 1989: Police crush Prague protest rally. BBC. URL vidita ye la 20ma di oktobro 2018.
- ↑ 1989: Many killed in Tajik earthquake. BBC. URL vidita ye la 2ma di novembro 2016.
- ↑ 1989: Earthquake hits San Francisco (Angla). BBC. URL vidita ye la 23ma di junio 2019.
- ↑ Internet Movie Database