1995

Indexo

Eventi

Kosmo

• 9ma di januaro - Valeri Polyakov atingas 366 dii en kosmo, quo esas nova rekordo.
• 14ma di marto - Norman Thagard esas unesma Usan astronauto qua flugas aden kosmo per Rusa fuzeo.
• 22ma di marto - Valeri Polyakov tervenas de Mir pos 438-dia flugo rekordala.
• 1ma di novembro - NASA perdas kontakto kun probilo Pioneer 11.

Mondo

• 1ma di januaro - Mondal organizuro pri komerco remplasas GATT.
• 11ma di mayo - En New York plua kam 170 stati decidas prolongar senkondicione l' abnego dil developo di nuklear armi por ne-definita tempo.
• 23ma di mayo - On publikigas programigo-linguo Java.
• 27ma di novembro - Hispana Javier Solana inauguras konfero di 27 landi en Barcelona. La skopo esas krear libera-komercal areo che Mediteraneo, diminutar l'influo di Usa en l'areo e kombatar kontre fundamentalismo.
• 30ma di novembro - Javier Solana surprizante divenas kandidato a posteno di chefo di NATO, ma 52 Usana parlamentani opozas lo.

Europa

• 1ma di januaro - Finlando, Suedia ed Austria unionas su ad Europana Uniono.
• 18ma di januaro - En sudala Francia, Vallon-Pont-d'Arc, on deskovras pikturi en groto, evante de 17.000 til 20.000 yari ante nun.
• 26ma di februaro - Maxim ancien investo-banko di Unionita Rejio, Barings PLC, bankrotas, pro ke la kurtajero perdis 1,4 miliardi dolari en borso di Tokyo.
• 1ma di marto - En Polonia chefministro Waldemar Pawlak renuncas. Ex-komunista Jozef Oleksy sucedas ilu.
• 26ma di marto - Schengen-konvenciono, qua eliminis transfrontiera kontrolo di personi efikeskas en diversa Europana landi.
• 17ma di mayo - En Francia, Jacques Chirac divenas prezidanto.
• 28ma di mayo - Ter-tremo kun forteso 7.6 che la skalo di Richter frapas Neftegorsk, Agideyia, Rusia. Du triimo de la habitanti (2.000) perisas.
• 2ma di junio - Milital aeroplano F-16 Usana pafesas infre en Bosnia e Herzegovina.
• 15ma di junio - Ter-tremo kun forteso 6.2 che la skalo di Richter frapas l'urbo Aigio, en Grekia, efektigas granda destruktado e produktas multa morti.
• 14ma di decembro - Prezidanti di Bosnia e Herzegovina, Kroatia e Serbia subskribas pakto pri paco en Paris.
• 15ma di decembro - Europana Uniono decidas en Madrid uzeskor Euro-valuto depos la 1ma di januaro 1999.

Azia

• 6ma di januaro - En Manila, Filipini, fairo en lojeyo. Policisti trovas ibe bombifeyo e komputero, qua enhavas projeti di al-Kaida por kaptor 11 aeroplani ye la 21ma di januaro.
• 17ma di januaro - Ter-tremo kun forteso 7.2 che la skalo di Richter frapas Kobe, Japonia, e produktas 5.000 morti.
• 20ma di marto - En la metropoliteno* di Tokyo membri di sekto Aum Shinrikyo lasas sarino-gaso, qua mortigas 12 homi e traumatizas 5.500.
• 14ma di mayo - Dalai Lamao deklaras ke lore sis-evanta Gedhun Choekyi Nyiman Panche esas la 11ma riinkarnaco di Lamao.
• julio - Irak anuncas ke ol finos kunlaboro kun armo-serchisti di UN, se komercala blokado ne dissolvesas ante la fino di agosto.
• 9ma di julio - Interna milito en Sri-Lanka: Sri-Lankan aer-armeo bombardas l'urbeto Navaly, norde de la lando, e mortigas 125 civili.
• De 21ma til la 26ma di julio - Populala Republiko di Chinia pafas pavorigante fuzei an rivo di Taiwan pos la vizito dil prezidanto Lee Teng-hui ad Usa.
• 4ma di novembro - Chefministro di Israel Ichak Rabin mortigesas en Tel Aviv.
• 7ma di novembro - Tifono Angela devasts Filipini e Vietnam, e produktas 882 morti.

Afrika

• 1ma di januaro - Paco-trupi de UN retretas ek Somalia.
• 10ma di novembro - En Nigeria medio-aktivisto Ken Saro-Wiwa ed ok altri Ogoniani linchesas.
• 21ma di novembro - Vasta ter-tremo de nord Afrika til Israel.

Nord-Amerika

• 31ma di januaro - Prezidanto Bill Clinton atribuas presto di 20 miliardi dolari por Mexikia por stabilizor l'ekonomio.
• 15ma di februaro - FBI arestas Kevin Mitnick, qua invadis multa deki de informatikoprogrami.
• 19ma di aprilo - Atento per bombo da Timothy McVeigh en Oklahoma-urbo produktas 168 morti.
• 27ma di mayo - En Charlotteville, Virginia, Usan aktoro Christopher Reeve ("La Superhomo") falas desur kavalo e paralizas.
• 16ma di oktobro - Asemblajo nomizita Million Man March eventas en Washington DC, ed unionas de 400,000 til 1,5 milion Afro-Amerikani, por vokar l'atenco di Demokrata e Republikana partisi pri la granda chomeso inter Usana negri.
• 30ma di oktobro - Kebekiana separatisti falias lor elekto pri separeso de Kanada.
• 22ma di novembro - Toy Story, unesma filmo kreita da komputero lansesas en Usa.

Sud-Amerika

• 1ma di januaro - Mercosur, kontrato inter Arjentinia, Brazilia, Uruguay e Paraguay pri libera komerco, komencas funcionar.
• 1ma di januaro - Fernando Henrique Cardoso divenas prezidanto di Brazilia.
• 14ma di mayo - Carlos Saúl Menem rielektesas prezidanto di Arjentinia.

Oceania

• 13ma di junio - Prezidanto di Francia anuncas ke Francia prolongos nukleara probi en Pacifiko.

Naski

Nina Sublatti

• 31ma di januaro - Nina Sublatti, Gruziana kantistino
• 28ma di aprilo - Nadine Jarosch, Germana gimnastikistino
• 3ma di mayo - Celeste Buckingham, Slovaka kantistino
• 14ma di mayo - Kelly Gale, Sueda manekinino
• 16ma di junio - Joseph Schooling, Singapurana natistulo
• 5ma di julio - Pusarla Venkata Sindhu, Indiana ludistino di badminton
• 22ma di septembro - Aleksandra Prijović, Serbiana kantistino
• 29ma di septembro - Alice Matteucci, Italiana tenisistino
• 31ma di decembro - Gabby Douglas, Usana gimnastikistino

Morti

• 1ma di januaro - Eugene Wigner, Hungara-Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1902)

Siad Barre

• 2ma di januaro - Siad Barre, diktatoro di Somalia (n. 1919)
• 17ma di januaro - Miguel Torga, Portugalana skriptisto (n. 1907)
• 18ma di januaro - Adolf Butenandt, Germana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1903)
• 2ma di februaro - Donald Pleasence, Britanian aktoro (n. 1919)
• 4ma di februaro - Patricia Highsmith, Usana skriptisto (n. 1921)
• 9ma di februaro - David Wayne, Usan aktoro (n. 1914)
• 14ma di februaro - U Nu, ex-chefministro di Myanmar (n. 1907)
• 1ma di marto - Georges J. F. Köhler, Germana biologiisto, Nobel-laureato (n. 1946)
• 3ma di marto - Howard W. Hunter, prezidanto di Mormon-eklezio (n. 1907)
• 14ma di marto - William Alfred Fowler, Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1911)

Hannes Alfvén

• 2ma di aprilo - Hannes Alfvén, Sueda fizikisto, Nobel-laureato (n. 1908)
• 3ma di aprilo - Gracita Morales, Hispan aktorino (n. 1938)
• 10ma di aprilo - Morarji Desai, chefministro di India (n. 1896)
• 18ma di aprilo - Arturo Frondizi, prezidanto di Arjentinia (n. 1908)
• 25ma di aprilo - Ginger Rogers, Usan aktorino, dansisto (n. 1911)
• 3ma di mayo - Nicolás Lindley López, militisto e prezidanto di Peru (n. 1908)
• 5ma di mayo - Mihail Botvinnik, Rusa shakoludo-championo (n. 1911)
• 12ma di mayo - Karl Vennberg, Sueda poeto (n. 1910)
• 14ma di mayo - Christian B. Anfinsen, Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1916)
• 18ma di mayo - Henri Laborit, Franca biologiisto e filozofo (n. 1914)
• 24ma di mayo - Harold Wilson, Britaniana politikisto, chefministro du foyi (n. 1916)
• 8ma di junio - Juan Carlos Onganía, prezidanto di Arjentinia (n. 1914)

Jonas Salk

• 23ma di junio - Jonas Salk, Usana mediko, inventinto di poliomielito-vacino (n. 1914)
• 25ma di junio - Ernest Walton, Irlandana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1903)
• 30ma di junio - Sicco Mansholt, prezidanto di Europana Komisitaro (n. 1908)
• 29ma di junio - Lana Turner, Usan aktorino (n. 1921)
• 4ma di julio - Eva Gabor, Hungara aktorino (n. 1919)
• 5ma di julio - Takeo Fukuda, chefministro di Japonia (m. 1905)

Jerry Garcia

• 9ma di agosto - Jerry Garcia, Usana muzikisto (Grateful Dead) (n. 1942)
• 21ma di agosto - Subrahmanyan Chandrasekhar, Indiana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1910)
• 30ma di agosto - Sterling Morrison, Usana muzikisto e kompozisto (Velvet Underground) (n. 1942)
• 4ma di septembro - Paulo Gracindo, Brazilian aktoro (n. 1911)
• 9ma di septembro - Marina Núñez del Prado, Boliviana skultistino (n. 1908)
• 9ma di oktobro - Alec Douglas-Home, Britaniana politikisto, chefministro (n. 1903)

Ichak Rabin

• 4ma di novembro - Ichak Rabin, chefministro di Israel, mortigita (n. 1922)
• 4ma di novembro - Gilles Deleuze, Franca filozofo (n. 1925)
• 18ma di decembro - Konrad Zuse, Germana injenioro, konstruktisto dil unesma komputero funcioninta (n. 1910)
• 22ma di decembro - James Meade, Angla ekonomikisto, Nobel-laureato (n. 1907)
• 25ma di decembro - Dean Martin, Usan aktoro (n. 1917)

Nobel-premiiziti

• Fiziko: Martin L. Perl, Frederick Reines
• Kemio: Paul J. Crutzen, Mario J. Molina, Frank Sherwood Rowland
• Fiziologio o Medicino: Edward Bok Lewis, Christiane Nüsslein-Volhard, Eric F. Wieschaus
• Literaturo: Seamus Heaney
• Paco: Joseph Rotblat, Pugwash-konfero pri Cienci e Mondal Aferi
• Ekonomiko: Robert Emerson Lucas, Jr.