Historio di Republiko Kongo

Unesma habitanti di nuna Republiko Kongo esis pigmei, pose absorbita da bantui. La populo Bakongo, qua originis de la bantui, formacas la bazo di la nuna habitantaro di la Republiko Kongo, ed anke existas en Angola, Gabon e Demokratial Republiko Kongo.

Portugalan explorero Diogo Cão arivis en la delto di fluvio Kongo en 1484. Portugalani establisis komercala relati kun bantua rejii doplande, exemple la rejio di Loango, qua existis de la 16ma yarcento til la fino dil 18ma yarcento.

Direta Europana koloniigo nur komencis dum la 19ma yarcento. Ye la 10ma di septembro 1880 la regiono esis submisita dal Franci unesme kom protektorato, pro la verki di Pierre Savorgnan de Brazza. Ye la 30ma di novembro 1882 ol oficale divenis kolonio di Francia sub la nomo Franca Kongo. En 1901 la kolonio enkorpigis Gabon, ma en 1906 Gabon itere separesis de la kolonio.

En 1910 Francia organizis la Franca Equatoral Afrika qua inkluzis regioni di la nuna Republiko Kongo, Gabon, Chad ed Oubangui-Chari (nune Centrafrika). Brazzaville divenis chefurbo di la kolonio. En 1911 Francia cedis kelka teritorii ("Nova Kamerun", qua nune formacas l'esto di Kamerun) a Germana imperio, ma dum l'unesma mondomilito en 1916 ol riokupis ta teritorii.

Dum la duesma mondomilito Brazzaville divenis la simbolala chef-urbo di Libera Francia, de 1940 til 1943. En 1946, pos l'adopto di la konstituco qua kreis la 4ma Franciana Republiko, Brazzaville recevis lokala legifantaro.

Kongo-Brazzaville ganis autonomio ye la 28ma di novembro 1958, ed ye la 15ma di agosto 1960 ol divenis nedependanta. Fulbert Youlou esis l'unesma prezidanto di lando. Il guvernis dum exakte 3 yari, ma un sedicio qua duris dum 3 dii ekpulsis il. Militisti revokis il ed instalis civila guvernerio, komandita da Alphonse Massemba-Débat. Sub la 1963 konstituco, Massemba-Débat esis elektita por 5-yara periodo^[1]. La guvernerio adoptis "ciencala socialismo" kom statala ideologio^[2].

En 1965 la lando establisis relati kun Sovietia, Popul-Republiko Chinia, Nord-Korea e Nord-Vietnam^[3]. Massemba-Débat esis nekapabla por rikonciliar diversa institucala ed ideologiala grupi^[3], ed ye agosto 1968 lua rejimo subisis stato-stroko. Marien Ngouabi, qua partoprenis en la stato-stroko, asumis povo ye la 1ma di januaro 1969. Ngouabi proklamis la Populala Republiko di Kongo en 1970, e guvernis til esar asasinita ye la 16ma di marto 1977. Un komitato kun 11 militisti asumis povo, ed indikis Joachim Yhombi-Opango por prezidanto di la republiko. Du yari pose, Opango koaktesis ad abandonar povo, e Denis Sassou Nguesso divenis prezidanto.

Denis Sassou Nguesso, prezidanto depos 1997.

Sassou Nguesso aliniis lando kun Sovietia ed altra socialista landi. Nguesso uzis politikala represo plu kam la komplezo. Lua sucedanto, l'anke socialista Pascal Lissouba, ne facis multa chanji en politiko. La situo restis la sama til 1997 kande Nguesso e Lissouba luktis por povo.

Referi Redaktar

↑ Background note:Republic of the Congo US Department of State
↑ Kevin Shillington. Encyclopedia of African history. p. 301.
↑ ^3,0 ^3,1 Kevin Shillington. Encyclopedia of African history. p. 301.

Historio di Afrika

[1] Background note:Republic of the Congo US Department of State

[2] Kevin Shillington. Encyclopedia of African history. p. 301.

[Kevin301-3] 3,0 ^3,1 Kevin Shillington. Encyclopedia of African history. p. 301.

[1]

[2]

[3]