Trinidad e Tobago

Trinidad e Tobago
Republic of Trinidad and Tobago
Flag of Trinidad and Tobago.svg Coat of arms of Trinidad and Tobago.svg
Standardo di Trinidad e Tobago Blazono di Trinidad e Tobago
Nacionala himno:
Forged From The Love of Liberty
LocationTrinidadAndTobago.png
Urbi:
Chefurbo: Port-of-Spain
· Habitanti: 49 031 (2000)
Precipua urbo: San Fernando
Lingui:
Oficala lingui: Angla
Tipo: Republiko
· Prezidanto: Paula-Mae Weekes
· Chefministro: Keith Rowley
Surfaco: (172ma maxim granda)
· Totala: 5 128 km²
· Aquo: neglijebla %
Habitanti: (152ma maxim granda)
· Totala: 1 359 193[1] (2018)
· Denseso di habitantaro: 264 hab./km²
Plusa informi:
Valuto: Dolaro di Trinidad e Tobago
Veho-latero: sinistre
ISO: TT
TTO
780
Reto-domeno: .tt*


Trinidad e Tobago esas lando en Karibia konsistanta ek du insuli, Trinidad (la maxim granda) e Tobago, ed altra insuleti. Ol distas 11 km de Venezuelana litoro.

Bazala fakti pri Trinidad e Tobago

HistorioRedaktar

 
Sinioro Walter Raleigh atakas Trinidad, en 1595.
 Precipua artiklo: Historio di Trinidad e Tobago

Tobago nomesis da Cristoforo Colombo en 1498 de la Haitiana vorto tambaku (pipo) - forsan pro ke il remarkis l'indijena kustumo di fumar tabako en pipi. Trinidad anke nomesis da Cristoforo Colombo en 1498, forsan pro Triuno-Sundio, o pro tri insul-monti videbla de la maro. En 1595, Angla explorero, Sinoro Walter Raleigh, atakis Hispana kolonio en Trinidad. Dum la 16ma e 17ma yarcenti, Nederlandani e Kurlandani (de la Dukio di Kurlando e Semigalia, regiono nune apartenante a Latvia) establisis kolonio en Tobago por produktar tabako e kotono.

Dum la 18ma yarcento la du insuli esis Hispaniana kolonio, ma ta epoko l'insuli kovrabis per foresti e havis poka Hispana habitanti, kelka sklavi e kelka indijeni. En fino dil yarcento, Franca Revoluciono afektis la kulturo dil insuli, nam plantacisti de Martinik ekmigris a l'insuli ed establisis agrokultivo di sukrokano e kakao[2]. En 1797 dum Napoleonala militi Britaniani okupis Trinidad[3]. Tobago ne havis habitanti til 17ma yarcento, kande esis sucedante okupita da Nederlandani, Franci, Britaniani e Hispani. En 1814 Britaniani enkorpigis ol ad Britanian imperio[3]. L'insuli divenis unika Britaniana kolonio en 1889.

Ye la 3ma di januaro 1958 Trinidad e Tobago kune Jamaika ed altra insuli unionesis em la Federuro di Westal Indii kun chef-urbo en Chaguanas. Tamen, en 1961 la federuro desaparis, kun la nedependo di Jamaika. Ye la 31ma di agosto 1962 Trinidad e Tobago nedependanteskis del Unionita Rejio, komence kom monarkio, ma en 1976 ol divenis republiko. Ellis Clarke esis l'unesma prezidanto.

En julio 1990, Islamana radikala grupo Jamaat al Muslimeen probis renversar guvernerio. La grupo mantenis la chefministro Arthur Napoleon Raymond Robinson kom gajo-homo dum ke tumulti eventis en Port-of-Spain. Pos negocii, Yasin Abu Bakr, chefo dil grupo, kapitulacis ad autoritati.

PolitikoRedaktar

 
Reda Domo, sideyo dil parlamento.
 
Prezidantala domo, en Trinidad.

Trinidad e Tobago esas republiko kun du politikala partisi, e parlamentala sistemo qua havas kom bazo la sistemo di Westminster. La chefo di stato esas la prezidanto, qua elektesas da elektala kolegio. Lu selektas la chefministro inter la parlamentani qui povas obtenar aprobo de la maxim multa membri del parlamento, pos eventar general elekti.

La parlamento havas du chambri: Senato (kun 31 membri) e Chambro di Reprezentanti, kun 41 membri. La 31 senatani selektesas dal prezidanto, di qui 16 indikesas dal chefministro. La membri de la Chambo di Reprezentanti elektesas dal populo por admaxime 5 yari.

La judiciala povo havas hierarkiala sistemo, e konsistas ek la Supra Korto di Jurisprudenco, la Judiciistaro, e la Familio-korto. La chefo di la Supra Korto elektesas dal prezidanto.

Lua nuna konstituco di la lando adoptesis en 1976. Ol kreis republikala rejimo e remplasis la konstituco di 1962.

GeografioRedaktar

 
Topografiala mapo di Trinidad e Tobago.
 
Litoro di Port-of-Spain.

L'insuli jacas inter la latitudi 10°02'N e 11°12'N, e la longitudi 60°30'W e 61°56'W. La punto di lua teritorio maxim proxima di Sud-Amerika jacas 11 km de Venezuelana litoro. Trinidad, la precipua insulo, havas 4 768 km², o 93% ek tota surfaco di la lando. Tobago havas cirkume 300 km². La maxim multa habitanti rezidas en Trinidad, ube jacas la maxim granda urbi de la lando.

La teritorii dil insuli mixas alta e basa tereni. La maxim alta monto di la lando esas El Cerro del Aripo, kun 940 metri di altitudo. La roki de la monti originis dum jurasiko. La suda monto-kateno e la vicina basa tereni originis dum kretaceo e dum Eoceno, de sedimentala roki. Sude de la lando existas jaceyi di petrolo.

Lua klimato esas tropikala, kun influo marala. Existas du sezoni dum tota yaro: la sika sezono dum l'unesma 5 monati del yaro, e la pluvoza sezono dum la cetera sep monati. La dominacanta venti suflas de nord-este. La maxima temperaturo enrejistrata dum la historio di la lando esis 39°C en Port-of-Spain, kontre ke la minima esis 12°C. Trinidad e Tobago tre rare frapesas da uragani.

La precipua fluvii di la lando esas Ortoire, longa de 50 km, e Caroni, longa de 40 km.

EkonomioRedaktar

 Precipua artiklo: Ekonomio di Trinidad e Tobago

Petrolo e naturala gaso influas forte en Trinidadana ekonomio, e reprezentas cirkume 40% de la TNP e 80% de la exportaci.

DemografioRedaktar

 
Precipua urbi di Trinidad e Tobago.
 
Demografiala piramido di Trinidad e Tobago

Segun statistiki de The World Factbook por julio 2018, Trinidad e Tobago havis 1 215 527 habitanti. Segun etnio, esis Estal Indiani (35,4%), decendanti de Afrikani 34,2%, mestici de Afrikani ed Estal Indiani (7,7%), altra mestici (15,3%), altri (1,3%), sen informo (6,2%).[4] En 2005, cirkume 96% ek tota habitantaro vivis en Trinidad e 4% en Tobago.

La linguo oficala esas Angla. Altra lingui parolata esas l'Angla dialekto de Trinidad, l'Angla dialekto de Tobago, Karibiana Hindustani, Franca kreola linguo de Trinidad, Hispana e Chiniana.[4]

La procento di habitantaro segun religio esas: protestanti (32,1%), katoliki (21,6%), Hindui (18,2%), Mohamedani (5%), Testi di Jehova (1,5%), altri (8,4%), nula (2,2%), sen informo (11,1%).[4]

La maxim populoza urbo esas Chaguanas. Altra importanta urbi esas San Fernando, Port-of-Spain (la chef-urbo), Arima, Marabella e Point Fortin.

KulturoRedaktar

Muzikala jenro calypso originis en Trinidad e Tobago, ed ultre stalo-tamburo, perkut-instrumento kreita de stalo-bareli uzata por depozar petrolo. Soca esas altra muzikala jenro kun origino en Trinidad e Tobago. Karnavalo di la lando esas multe konocata. Kelka notora Trinidadana muzikisti esas Edmundo Ros, Billy Ocean e kantistino Nicki Minaj.

Pri literaturo, la maxim notora Trinidadana skriptisto esas V. S. Naipaul, qua ganis Nobel-premio en 2001.

La maxim populara sporto di la lando esas kriketo. En 1976, l'atleto Hasely Crawford ganis l'unesma ora medalio por Trinidad e Tobago en l'Olimpiala Ludi en Montreal.

ReferiRedaktar

  1. Central Statistical Office (CSO). Home.
  2. Besson, Gerard. Land of Beginnings - A historical digest, Newsday Newspaper, 27ma di agosto 2000.
  3. 3,0 3,1 Antilhas. Revuo "Geografia Ilustrada", p.911 (en Portugalana)
  4. 4,0 4,1 4,2 Trinidad and Tobago - The World Factbook. CIA. URL vidita ye la 21ma di julio 2019.


 
Arjentinia | Bolivia | Brazilia | Chili | Kolumbia | Equador | Guyana | Panama | Paraguay | Peru | Surinam | Trinidad e Tobago | Uruguay | Venezuela
Nesuverena teritorii: Falklandi | Franca Guyana


Suverena stati e Nesuverena teritorii che Karibia
Antigua e Barbuda | Bahama | Barbados | Dominika | Dominikana Republiko | Grenada | Haiti | Jamaika | Kuba | Santa Kitts e Nevis | Santa Lucia | Santa Vincent e Grenadini | Trinidad e Tobago
Nesuverena teritorii: Anguila | Aruba | Virgin Insuli Britaniana | Guadelupa | Insuli Kaiman | Kuracao | Martinik | Montserrat | Navassa | Porto-Riko | Sint Maarten | Insuli Turks e Kaikos | Virgin Insuli Usana
Anciena Nederlandan Antili, nun parto de Nederlando: Bonaire | Saba | Sint Eustatius