Norda Mariani

Norda Mariani esas insul-grupo unionita politikale kun Usa. Ol konsistas ek 15 insuli inter Havayi e Filipini. Lua tota surfaco esas 463.63 km².

Commonwealth of the Northern Mariana Islands Chefurbo Saipan Maxim granda urbo Saipan Oficala linguo Angla, Chamorro, Karolinana Surfaco 463,63 km² Habitanti Denseso di habitantaro 86 616 (2007) 168 hab./km² Guberniestro Benigno R. Fitial Reto www.gov.mp

Bazala fakti pri Norda Mariani:

Historio

L'insuli deskovresis en 1521 da Fernão de Magalhães, qua nomizis ol Islas de los Ladrones (insuli di la furteri). En 1668 Hispana sacerdoto Diego Luis de San Vitores rinomizis l'arkipelago Las Marianas, homaje la rejino Mariana di Austria.

La Norda Mariani recevis enmigranti del insuli Karolini dum la 19ma yarcento. Karoliniani qui habitis Mariani mantenis lia lingui e kulturo.

Pos la milito Usana-Hispana en 1898, Hispania cedis Guam al Usani e vendis la cetera Mariani kune la Karolini a la Germani. Germani administris l'insuli kom parto di la Germana Nova-Guinea.

Dum la komenco dil unesma mondomilito, Japonian imperio deklaris milito kontre Germana imperio ed invadis Norda Mariani. En 1919, la Ligo di la nacioni donis omna insuli administrita dal Germani norde del Equatoro a Japonia. Dum Japonian administrado, sukrokano divenis la precipua produkturo dil insuli.

Geografio

Mapo pri Norda Mariani.

L'insuli Norda Mariani, kune Guam, formacas l'arkipelago Mariani. La sudal insuli konsistas ek kalkopetro e koralia rifi. La nordala insuli originis de volkanal aktiveso, e la volkano dil insulo Agriham esas la maxim alta monto del arkipelago, kun 965 metri di altitudo.

L'insulo Anathan esas mikra volkanal insulo qua distas 130 km norde de Saipan. Ol esas longa de 10 km e larja de 3 km. La kratero di Anatham komencis eruptar ye la 10ma di mayo 2003.

La klimato dil insuli esas tropikala pluvoza (Af segun la klimatala klasifikuro da Köppen), atenuata dal venti alizei. La mezavalora yarala temperaturo esas 25°C.

La pluvoza sezono iras de julio til novembro. La mezavalora yarala pluvo-quanto esas 2118 mm, e la maxim pluvoza monato esas agosto, kun mezavalore 315 mm.

Ekonomio

Precipua artiklo: Ekonomio di Norda Mariani