Historio di Fidji

L'unesma habitanti di Fidji arivis al insuli cirkume 3500 til 1000 yari aK, o posible ante. Posible la populo Lapita, o l'ancestri di Polineziani koloniigis l'insuli unesmafoye. Kun 1000 kilometri di extenso de esto til westo, Fidji esas lando di multa lingui, e diversa populi establisis su en o ekmigris de l'insuli. Dum yarcenti, unika Fidjiana kulturo developis.

La populi di Pacifiko.

Abel Tasman

Nederlandana Abel Tasman esis l'unesma Europano qua vizitis la teritorio, en 1643. L'unesma permananta Europana koloniigo komencis dum la 19ma yarcento: unesma kristana misioneri arivis che l'arkipelago en 1830, ed en 1840 unesma Usana expediciono arivis al insuli.

Seru Epenisa Cakobau, rejulo di Fidji.

Fidjiana militero, 1870.

Seru Epenisa Cakobau divenis rejulo di Fidji en 1852. Quankam il deziris impedar Britaniani okupar Fidji, ye la 10ma di oktobro 1874 l'arkipelago submisesis. Britaniani adportis Indiana laboristi por verkar en plantacerii di sukrokano.

En 1942 l'arkipelago havis 210 mil habitanti, di qui 94 mil esis Indiani, 102 mil nativa fidjiani, 2 mil Chiniani e 5 mil Europani.

Fidji divenis nedependanta de Unionita Rejio ye la 10ma di oktobro 1970. Depos nedependo, demokratiala guvernerio interruptesis du foyi en 1987, da stato-stroki. La duesma stato-stroko abolisis la monarkio e adoptis la republiko.

En 1990 nova konstituco augmentis la dominaco di rasala Fidjiani en la politiko. En respondo, aparis Group Against Racial Discrimination, opozanta grupo qua defensis l'aboliso di 1990 konstituco e riadopto di la konstituco di 1970. Lietnanto Sitiveni Rabuka, komandero di la duesma stato-stroko en 1987 divenis chefministro di la lando en 1992. Pos tri yari, il establisis komiso por revizar la konstituco, ed en 1997 la nuna konstituco adoptesis kun la suporto di Fidjiani ed Indo-Fidjani. Pos ta reformi Fidji riadmisesis en la Commonwealth.

En 1999 l'unesma Indo-Fidjiana chefministro, Mahendra Chaudhry elektesis, ma en la stato-stroko ye la 19ma di mayo 2000 ilu kidnapesis kun altra 35 deputati da George Speight,dum civila stato-stroko. Lore prezidanto Kamisese Mara probis augmentar lua povo dum la krizo e kontrolar la situeso per la remplaso di Chaudhry ye la 27ma di mayo sam yaro. Tamen, ye la 29ma di mayo komodoro Frank Bainimarama forcis Mara renuncar.

En 2000 eventis du sedicii che militala bazi pos la renunco di Mara: en Sukunaivalu ye la 7ma di julio, ed en Queen Elizabeth Barracks ye la 2ma di novembro. Bainimarama akuzis ex-chefministro Sitiveni Rabuka pri instigo di la revoltinti. L'akuzi impedis Rabuka divenar ambasadisto di Fidji en Usa.