1883

La yaro 1883 (MDCCCLXXXIII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye lundio segun Gregoriala kalendario, ed ordinara yaro komencinta ye saturdio segun Juliala kalendario. Ol esis la 883ma yaro di la duesma yarmilo, la 83ma yaro di la 19ma yarcento, e la 4ma yaro di la yari 1880a. Kande 1883 komencis, Gregoriala kalendario esis 12 dii avan Juliala kalendario, qua duris uzesar en kelka loki til 1923.

Eventi

Europa

• En Unionita Rejio, Angla inteligentaro socialista fondas societo Fabian Society.
• En Germana imperio, Otto von Bismarck komencas sistemo di sociala sekureso.
• Februaro - La libro "La aventuri di Pinocchio" publikigesas unesmafoye en Italia.
• 13ma di junio - Carl Johan Thyselius divenas l'unesma chefministro di Suedia qua ne apartenas al aristokrataro.
• 4ma di oktobro - Longa-dista treno-servado Orient-Express komencas. Ol establisesis da Georges Nagelmackers, qua fondis la Compagnie internationale des wagon-lits. L'originala voyajo de Paris ad Istanbul inkluzas paromo trans Danubio, ye la frontiero di Romania e Bulgaria, e paromo-voyajo de Varna, an la Nigra maro, a Konstantinoplo. Direta voyajo de Paris ad Istanbul komencos en 1889.

Azia

• Annam e Tonkin, en la nuna Vietnam, divenas protektorati di Francia.
• 20ma di mayo til la 27ma di agosto - Eventas erupto dil volkano Krakatoa, che samnoma insulo inter Sumatra e Java. Ye la 26ma di agosto, l'erupto divenas explozigiva. L'explozo efektigas ondego qua produktas 36 380 morti.

Afrika

• 9ma di mayo - Paul Kruger divenas prezidanto di Transvaal, en la nuna Sudafrika.
• 13ma di julio - Pos la morto di rejino Ranavalona la 2ma, elua filiino Razafindrahety divenas Ranavalona la 3ma, la lasta rejino di Madagaskar.
• 19ma di julio - Tra dekreto signatida da chefministro Jules Ferry, Francia establisas protektorato sub teritorii Petit-Popo, Grand-Popo, Porto-Seguro (Agbodrafo) ed Agoué, en la nuna Togo e Benin.

Nord-Amerika

• En Usa, Thomas Edison inventas elektrala lampo.
• 10ma di januaro - Incendio che hotelo Newhall en Milwaukee, Wisconsin, produktas 73 morti.
• 24ma di mayo - En New York, ponto di Brooklyn inauguresas.
• 22ma di oktobro - Metropolitan-operoteatro inauguresas en New York.

Naski

Ichiro Hatoyama

• 1ma di januaro - Ichiro Hatoyama, chefministro di Japonia (m. 1959)
• 3ma di januaro - Clement Attlee, chefministro di Unionita Rejio (m. 1967)
• 5ma di januaro - Döme Sztójay, chefministro di Hungaria (m. 1946)
• 6ma di januaro - Kahlil Gibran, Libanana-Usana skriptisto e piktisto (m. 1931)
• 8ma di januaro - Pavel Filonov, Rusa piktisto (m. 1941)
• 8ma di februaro - Joseph Alois Schumpeter, Austrian ekonomikisto (m. 1950)
• 23ma di februaro - Karl Jaspers, Germana filozofo (m. 1969)
• 28ma di februaro - Gheorghe Argeșanu, chefministro di Rumania (m. 1940)
• 2ma di marto - Nikos Kazantzakis, Greka poeto (m. 1957)
• 15ma di marto - Leo Götz, Germana piktisto (m. 1962)
• 19ma di marto - Walter Norman Haworth, Britaniana kemiisto, Nobel-laureato (m. 1950)
• 7ma di aprilo - Gino Severini, Italiana piktisto (m. 1966)
• 10ma di aprilo - Bogdan Filov, chefministro di Bulgaria (m. 1945)
• 15ma di aprilo - Stanley Bruce, chefministro di Australia (m. 1967)
• 16ma di aprilo - Augustinas Voldemaras, chefministro di Lituania (m. 1942)
• 5ma di mayo - Eleazar López Contreras, prezidanto di Venezuela (m. 1973)

Jens Hundseid

• 6ma di mayo - Jens Hundseid, chefministro di Norvegia (m. 1965)
• 9ma di mayo - José Ortega y Gasset, Hispana filozofo (m. 1955)
• 10ma di mayo - Eugen Leviné, Rusa-Germana politikisto (m. 1919)
• 16ma di mayo - Mahmut Celâl Bayar, chefministro e prezidanto di Turkia (m. 1986)
• 16ma di mayo - Niles Spencer, Usana piktisto (m. 1952)
• 18ma di mayo - Eurico Gaspar Dutra, prezidanto di Brazilia (m. 1974)
• 31ma di mayo - Lauri Kristian Relander, prezidanto di Finlando (m. 1942)
• 5ma di junio - John Maynard Keynes, Britanian ekonomikisto (m. 1946)
• 18ma di junio - Baltasar Brum, prezidanto di Uruguay (m. 1933)
• 24ma di junio - Victor Francis Hess, Austriana fizikisto, Nobel-laureato (m. 1964)
• 28ma di junio - Pierre Laval, chefministro di Francia (m. 1945)
• 1ma di julio - István Friedrich, chefministro di Hungaria (m. 1951)

Franz Kafka

• 3ma di julio - Franz Kafka, Cheka skriptisto (m. 1924)
• 13ma di julio - Hinko Smrekar, Sloveniana piktisto (m. 1942)
• 17ma di julio - Şemsettin Günaltay, chefministro di Turkia (m. 1961)
• 29ma di julio - Benito Mussolini, Italiana diktatoro (m. 1945)
• 19ma di agosto - Gabrielle "Coco" Chanel, Franca modisto (m. 1971)
• 19ma di agosto - José Mendes Cabeçadas, prezidanto di Portugal (m. 1965)
• 19ma di agosto - Axel Pehrsson-Bramstorp, chefministro di Suedia (m. 1954)
• 30ma di agosto - Theo van Doesburg, Nederlandana piktisto (n. 1931)
• 11ma di septembro - Emil A. Rausch, Germana natisto (m. 1954)
• 14ma di septembro - Richard Gerstl, Austriana piktisto (m. 1908)
• 17ma di septembro - William Carlos Williams, Usana poeto (m. 1963)

Otto Heinrich Warburg

• 8ma di oktobro - Otto Heinrich Warburg, Germana mediko e fiziologiisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (m. 1970)
• 20ma di oktobro - Alcibíades Arosemena, prezidanto di Panama (m. 1958)
• 31ma di oktobro - Marie Laurencin, Franca piktisto (m. 1956)
• 4ma di novembro - Nikolaos Plastiras, chefministro di Grekia (m. 1953)
• 5ma di novembro - Ricardo Miró, Panamana skriptisto e poeto (m. 1940)
• 8ma di novembro - Charles Demuth, Usana piktisto (m. 1935)
• 20ma di novembro - Alcibíades Arosemena, prezidanto di Panama (m. 1958)
• 23ma di novembro - José Clemente Orozco, Mexikiana piktisto (m. 1949)
• 25ma di novembro - Harvey Spencer Lewis, fondinto dil movado Rosacruz (m. 1939)
• 25ma di novembro - Diego Martínez Barrio, chefministro e prezidanto di Hispania (m. 1962)
• 26ma di novembro - Mihály Babits, Hungara poeto (m. 1941)
• 30ma di novembro - Gustav Suits, Estoniana poeto (m. 1938)
• 9ma di decembro - Alexandros Papagos, chefministro di Grekia (m. 1955)
• 26ma di decembro - Maurice Utrillo, Franca piktisto (m. 1955)
• 30ma di decembro - João Tamagnini Barbosa, chefministro di Portugal (m. 1948)

Morti

• 23ma di januaro - Gustave Doré, Franca piktisto e skultisto (n. 1832)

Richard Wagner

• 13ma di februaro - Richard Wagner, Germana kompozisto (n. 1813)
• 26ma di februaro - Alexandros Kumunduros, chefministro di Grekia (n. 1817)
• 14ma di marto - Karl Marx, Germana filozofo (n. 1818)
• 27ma di marto - Józef Marszewski, Polona piktisto (n. 1825)
• 30ma di aprilo - Édouard Manet, Franca piktisto (n. 1832)
• 6ma di mayo - Eva Gonzalès, Franca piktistino (n. 1849)
• 13ma di julio - Rejino Ranavalona la 2ma di Madagaskar (n. 1829)
• 18ma di julio - José María Rojas Garrido, prezidanto di Kolumbia (n. 1824)
• 18ma di julio - Julián Trujillo Largacha, prezidanto di Kolumbia (n. 1828)
• 27ma di julio - Franz Doppler, Austriana kompozisto (n. 1821)
• 2ma di agosto - Pierre Auguste Cot, Franca piktisto (n. 1837)
• 3ma di septembro - Ivan Turgenev, Rusa skriptisto (n. 1818)