Yari 1800a

La yari 1800a duris de la 1ma di januaro 1800 til la 31ma di decembro 1809. Dum ta epoko eventis la Napoleonala militi, ube Unesma Franca Imperio vinkis militi kontre multa Europana landi, exemple imperio Habsburga, Hispana imperio. La ideali de la Franca Revoluciono dissemesis tra Europa e tra la kolonii de Hispania e Portugal en Amerika. Komencis en Latin-Amerika (en la Vicerejio Nova-Granada) l'unesma revolto kontre Hispana dominaco.

L'emperi Europana en 1800.

Dum la yari 1800a eventis inter altri:

Europa

• 18ma di aprilo 1804 - Napoléon la 1ma divenas imperiestro di Francia.
• 2ma til la 7ma di septembro 1807 - Por preventar la kapitulaco di Daniana floto a Napoléon la 1ma, Britaniani bombardas Kobehavn kun incendiala fosfa-fuzei, qui atingas la domi di civila habitanti: 30% de l'urbo destruktesas e 2,000 civili perisas.
• 29ma di novembro 1807 - Napoleonala militi: Princo João, rejino Maria la 1ma e cirkume 10,000 altra personi departas de Lisboa, Portugal vers Brazilia por eskapar de la Franca trupi komandita da Napoléon la 1ma. La korto Portugalana arivis en Bahia ye la 18ma di januaro 1808.
• 21ma di februaro 1808 - Milito inter Suedia e Rusia komencas, e duros til septembro 1809.

Nord-Amerika

• 30ma di aprilo 1803 - Napoléon la 1ma vendas Louisiana ad Usa po 15 milion dolari. Ol oficale divenas Usana teritorio ye la 20ma di oktobro sam yaro.

Central Amerika

• 1801 - Toussaint Louverture promulgas autonoma konstituco por Haiti.
• 1ma di januaro 1804 - Haiti divenas nedependanta de Francia.

Sud-Amerika

• 1806 e 1807 - Angli probas invadar Buenos Aires du foyi. En 1806 li ekpulsesis da la lokala habitanti pos 45 dii. En 1807 li anke invadis Montevideo.
• 22ma di januaro 1808 - La rejala familio Portugalana arivas en Brazilia.
• 8ma di marto - Kun l'arivo di la rejala familio Portugalana, Brazilia divenas la sideyo di Portugalana imperio.
• Komencas revolti en Sud-Amerika kontre Hispana dominaco.