1809
Historio > yarcento |
18ma yarcento19ma20ma yarcento
|
Yardeki: 1800a • 1810a • 1820a • 1830a • 1840a |
Yari: 1801 • 1802 • 1803 • 1804 • 1805 |
La yaro 1809 (MDCCCIX per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye sundio segun Gregoriala kalendario, ed ordinara yaro komencinta ye venerdio segun Juliala kalendario. Ol esis la 809ma yaro di la duesma yarmilo, la 9ma yaro di la 19ma yarcento e la 10ma yaro di la yari 1800a. Kande 1809 komencis, Gregoriala kalendario esis 12 dii avan Juliala kalendario, qua duris uzesar en kelka loki til 1923.
Eventi
redaktar- 29ma di marto - Che Dieto di Porvoo, la quar "stati" (nobelaro, klerikaro, borgezaro ed agrokultivisti) certigas federo kun caro Alexandr la 1ma di Rusia, e komencas la separo dil granda-princio Finlando de Suedia.
- 29ma di marto - En Portugal eventas l'unesma batalio di Porto: 18.000 fuganta Portugalana soldati dronas su che fluvio Durio, en Porto, pos esar vinkita da Franca marshalo Jean-de-Dieu Soult. Plusa 6 mil civili anke dronas su kande pontono super la fluvio krulas.
- 12ma di mayo - Duesma batalio di Porto: Portugalani e Britaniani ekpulsas Franci, komandita da Jean-de-Dieu Soult, de Porto.
- 17ma di mayo - Napoléon la 1ma imperas l'anexo di Papala Stati al unesma Franca imperio. Konseque, papo Pius la 7ma exkomunikas Napoléon la 1ma.
- 8ma til la 9ma di julio - Che marala batalio di Porkkala, Sueda floto vinkas Rusi.
- 17ma di septembro - Milito inter Suedia e Rusa imperio finas. Finlando anexesas kom autonoma princio a Rusa imperio.
- 2ma di oktobro - Matthias Calonius, unesma prokuratoro (inspektanto pri la uzo di legi) en Finlando komencas lua ofico.
- Revolti kontra unesma Franca imperio naskas en Hispania, Portugal, Tirol e Bavaria.
- 10ma di agosto - Equador proklamas nedependo unesmafoye.
Naski
redaktar- 4ma di januaro - Louis Braille, Franca profesoro, inventinto dil metodo Braille (m. 1852)
- 15ma di januaro - Pierre-Joseph Proudhon, Franca filozofo, ekonomikisto e sociologo (m. 1865)
- 19ma di januaro - Edgar Allan Poe, Usana skriptisto e poeto (m. 1849)
- 3ma di februaro - Felix Mendelssohn, Germana kompozisto (m. 1847)[1]
- 11ma di februaro - Karl Bodmer, Suisa-Franciana piktisto (m. 1893)
- 12ma di februaro - Abraham Lincoln, prezidanto di Usa (m. 1865)
- 12ma di februaro - Charles Darwin, Angla zoologiisto (m. 1882)
- 9ma di marto - Bettino Ricasoli, chefministro di Italia (m. 1880)
- 15ma di marto - Joseph Jenkins Roberts, Prezidanto di Liberia (m. 1876)
- 19ma di marto - Fredrik Pacius (nask. Friedrich Pacius), kompozisto di nacionala himno di Finlando (m. 1891)
- 24ma di marto - Mariano José de Larra, Hispana skriptisto, jurnalisto e politikisto (m. 1837)
- 27ma di marto - Georges-Eugène Haussmann, barono Haussmann, responsinto pri urbala reformo en Paris (m. 1891)
- 27ma di marto - Joseph-Marie Vien, Franca piktisto (m. 1716)
- 31ma di marto - Nikolai Gogol, Rusa skriptisto (m. 1852)
- 11ma di junio - Juan Antonio Pezet, prezidanto di Peru (m. 1879)
- 21ma di junio - Santiago Derqui, prezidanto di Arjentinia (m. 1867)
- 4ma di septembro - Luigi Federico Menabrea, chefministro di Italia (m. 1896)
- 4ma di septembro - Manuel Montt Torres, prezidanto di Chili (m. 1880)
- 29ma di septembro - Miguel García Granados, Guatemalana militisto e politikisto (m. 1878)
- 16ma di decembro - Pieter Philip van Bosse, chefministro di Nederlando (m. 1879)
- 27ma di decembro - Alexandros Rizos Rangavis, skriptisto, poeto e statestro greka (m. 1892)
- 29ma di decembro - William Ewart Gladstone, chefministro dil Unionita Rejio (m. 1898)
Morti
redaktar- 7ma di marto - Jean-Pierre Blanchard, Franca inventisto (n. 1753)
- 31ma di mayo - Joseph Haydn, Austriana kompozisto (n. 1732)
- 8ma di junio - Thomas Paine, Britaniana pamfletisto (n. 1739)
- 9ma di junio - Nikolaj Abraham Abildgaard, Dana piktisto (n. 1743)
- 7ma di septembro - Rama la 1ma, rejo di Tailando depos 1782 (n. 1736)
- 30ma di oktobro - William Cavendish-Bentinck, 3ma Duko de Portland, chefministro di Unionita Rejio (n. 1738)
- 24ma di decembro - Fyodor Rokotov, Rusa piktisto (n. 1736)
Referi
redaktar- ↑ Felix Mendelssohn|Biography - Publikigita da Encyclopaedia Britannica. URL vidita ye 15ma di novembro 2021. Idiomo: Angla.