Minas Gerais

Minas Gerais





Chef-urbo	Belo Horizonte
Maxim granda urbo	Belo Horizonte



Surfaco	586 522 km²

Habitanti Denseso di habitantaro	21 119 536 (2017) 36,01 hab./km²
Guberniestro	Romeu Zema (Novo) (2019-2022)


Posto-kodal abreviuro	MG
Horala zono	UTC-3 (UTC-2 dum la somero)

TNP (yaro)	R$ 351.38 miliardi (2012)

Reto	www.mg.gov.br

Minas Gerais (IPA: [ˈminɐs ʒeˈɾajs]) esas un ek la 26 stati di Brazilia. Jacanta an la sud-estala regiono di la lando, lu havas kom vicini Bahia norde, Espírito Santo este, Rio de Janeiro sud-este, Sao Paulo sude e sud-weste, Mato Grosso do Sul, Goiás e Brasilia weste.

Bazala fakti pri Minas Gerais.

HistorioRedaktar

Kranio di Luzia.

La regiono ube nune jacas Minas Gerais ja habitesis dal indijeni cirkume 11.400 til 12.000 yari ante nun. Dum la yari 1970ma trovesis kranio di muliero - surnomizita Luzia, dal arkeologiisti - qua evas de ta epoko.

L'exploro di la regiono dal Portugalani komencis dum la 16ma yarcento. L'unesma "veini" di oro trovesis en 1693, en la montoza regiono Sabarabuçu, proxim la fluvii Carmo e Tripuí. Pose trovesis gemi e diamanti. En 1696 fondesis la vilajo Nossa Senhora do Ribeirão do Carmo qua divenis, en 1711 la nuna urbo Mariana.

Por transportar ta richesi, Portugalani konstruktis en 1697 la "rejala choseo" (Portugalane: "estrada real") qua unionis la portui di Parati e pose di Rio de Janeiro kun la regioni di la mineyi, en Vila Rica (nune Ouro Preto), Serro ed, en lua maxim nordala punto, Diamantina.

Extraktado di oro proxim Vila Rica, dum la 18ma yarcento.

Dum l'unesma duimo dil 18ma yarcento, Minas Gerais divenis la maxim importanta ekonomiala regiono di Brazilia. En 1720 ol separesis administrale de São Paulo. Afrikana sklavi adportesis por laborar en la mineyi.

En 1750 la produktado di oro komencis diminutar. L'augmento di imposti stimulis ideo pri revolto, konocata kom Inconfidência Mineira, qua ne esis sucesoza. Un ek lua partopreninti, Joaquim José da Silva Xavier, konocita kom Tiradentes, mortigesis per jibeto ye la 21ma di aprilo 1792. Altra rezulto dil dekado di la minado esis ke kelka loki perdis habitanti, dum ke altra komencis populizar, exemple la nordo di Minas Gerais, la Zona da Mata este e sude de nuna stato, e la regiono di Triângulo Mineiro, weste.

Inauguro di Belo Horizonte, 1897.

Pos la nedependo di Brazilia en 1822 la regiono divenis provinco dil imperio. Kun la republiko, ol divenis stato. Lua nuna chef-urbo, Belo Horizonte, inauguresis ye la 12ma di decembro 1897.

Til 1929 kafeo esis la precipua produkturo dil stato. L'edukado di bovaro ank esis importanta por lua richeso. São Paulo e Minas Gerais dominacis la politiko di Brazilia dum l'unesma tri yardeki dil 20ma yarcento: la prezidanti di la republiko ordinare originis o mustis havar politikala suporto de ta du stati por vinkar l'elekti. Ante l'elekti, un ek la du stati indikis lua kandidato por la prezidanteso, dum ke en la sequanta elekto l'altra stato indikis la kandidato. To konocesis kom Política do café com leite, en Portugalana (literala tradukuro: "politiko dil kafeo kun lakto"), pro la precipua richesi di la du stati.

Ta "politikala amikeso" ruptesis kande São Paulo decidis suportar lua ex-guberniestro Washington Luís por la prezidanteso sen la suporto di Minas Gerais, qua decidis suportar Getúlio Vargas, opozinte. Quankam Washington Luís vinkis l'elekto, il pose revokesis per stato-stroko.

Minas Gerais duris influar en la politiko di Brazilia dum frua 20ma yarcento. Juscelino Kubitschek, qua guvernis Brazilia de 1956 til 1961, e Tancredo Neves, qua esis chefministro di Brazilia de 1961 til 1962 e pose helpis la transito di Brazilia de la militarala rejimo vers la ridemokratigo dum la yari 1980ma, naskis en la stato ed esis lua guberniestri.

Dum la yari 1970ma Italiana kompanio FIAT instalis fabrikerio en la urbo Betim por produktar automobili en Brazilia. To stimulis l'instalo di altra kompanii en la stato, por fabrikar kompozanti por automobili. En 2015 eventis granda ekologiala dizastro en la stato, kande granda barilo por kontenar fango kun rezidui di minerali ruptis en Mariana, Minas Gerais, Brazilia. Ultre l'ekologiala dizastro eventis la morti di personi: til la 16ma di novembro 17 korpi di trovesis meze la fango.^[1] Mili di fishi mortis dum la sequanta dii en la fluvio Doce, un ek la precipua fluvii del stato.

GeografioRedaktar

Subdividuro di Minas Gerais en municipi.

Montoza regiono proxim Alto Caparaó, an la regiono Zona da Mata.

La tota surfaco di Minas Gerais, stato senlitora, esas simila ad Francia: 586 528,3 km². Ol esas 4ma maxim vasta stato di Brazilia, dop Amazonas, Pará e Mato Grosso.

En Minas Gerais naskas fluvio São Francisco, la maxim extensa fluvio tote en Braziliana teritorio. Ol esas longa de 3 150 km, naskas en la montoza regiono Serra do Cipó e trairas Minas Gerais sude til norde. La maxim alta monto dil stato esas Pico da Bandeira, kun 2.891,89 metri di altitudo, an la frontiero kun Espírito Santo. Altra importanta fluvii dil stato esas Doce e Jequitinhonha, qua fluas vers la litoro, e la riveri Grande - qua separas Minas Gerais de São Paulo, e Paranaíba - qua separas Minas Gerais de Goiás e de Mato Grosso do Sul, ed unionas por formacar la fluvio Paraná.

La tri precipua biomi dil stato esas "cerrado" (savano) weste e centre, "caatinga" (vejetantaro di miarida regioni) norde, e "mata atlântica" (humida tropikala foresto) este e parto dil sudo, en la regiono konocata kom Zona da Mata. La regioni di "mata atlântica" e "cerrado" subisis multa modifiki pro l'adopto di diversa kultivi: soyo, kafeo, frukti.

EkonomioRedaktar

Treno qua transportas mineralo di ferro de Minas Gerais til la portuo Tubarão, en Espírito Santo.

Plantacerii di kafeo en São João do Manhuaçu.

Granda mineyo proxim l'urbo Confins.

Minas Gerais esas granda produktero di lakto e karno di bovaro, kafeo, soyo, sukrokano ed altra agrokultivala produkturi, ed anke minerali (specale fero). Soyo ed edukado di bovaro esas koncentrata en westo dil stato, en la regiono konocata kom Triângulo Mineiro.

Quankam la minado di oro ne havas nune la sama importo kam dum kolonial epoko, l'extraktado di minerali duras esar importanta. Minas Gerais esas granda produktero di mineralo di fero. Parto di la produktado transportesas por exportacajo per la fervoyo Vitória-Minas til la portuo di Tubarão (Espírito Santo), e parto transformesas en stalo en l'urbi Ipatinga e João Monlevade, an la regiono konocata kom Vale do Aço ("valo dil stalo").

La stato havas importanta industrii (stalo, elektronikal equipuri, nutrivi, drinkaji, stofi). En Minas Gerais jacas Braziliana filialo di Fiat, Italiana fabrikanto di automobili. Altra importanta agado esas la produktado di programi por komputeri.

Belo Horizonte esas la precipua financala centro dil stato. Altra urbi importanta por lua regionala komerco e servadi esas Uberaba ed Uberlândia en Triângulo Mineiro (weste dil stato), Juiz de Fora e Governador Valadares este, Pouso Alegre e Varginha esude, e Montes Claros norde.

TurismoRedaktar

Fonteno Dom Pedro, en Caxambu.

Turismo esas altra importanta ekonomiala agado en Minas Gerais. Lua precipua turistala loki esas:

Historiala urbi: Ouro Preto, Sabará, Mariana, Tiradentes, Diamantina e Congonhas do Campo, kun lua kirki, domi ed altra edifici de la kolonial epoko
Urbi kun balneyi e fonteni di minerala aquo: Araxá, Poços de Caldas, Lambari, Caxambu, São Lourenço
Loki por ekologiala turismo: Naciona Parko di Caparaó, Naciona Parko di Serra do Cipó, la Estrada Real ("Rejala choseo"), ed altra.

DemografioRedaktar

En 2005 vivis en Minas Gerais 10.5% ek omna habitantaro di Brazilia. Ol esas la 2ma maxim populizita stato di Brazilia, dop Sao Paulo.

La maxim granda urbi di Minas Gerais (2015)

Rango	Nomo	Provinco	Regiono	Habitantaro	Rango	Nomo	Provinco	Regiono	Habitantaro
1^ma	Belo Horizonte	[[{{{provinco1}}}]]	[[{{{regiono1}}}]]	2 502 557	11^ma	[[{{{nomo11}}}]]	[[{{{provinco11}}}]]	[[{{{regiono1}}}]]	{{{hab11}}}
2^ma	Uberlândia	[[{{{provinco2}}}]]	[[{{{regiono2}}}]]	662 362	12^ma	[[{{{nomo12}}}]]	[[{{{provinco12}}}]]	[[{{{regiono12}}}]]	{{{hab12}}}
3^ma	Contagem	[[{{{provinco3}}}]]	[[{{{regiono3}}}]]	648 766	13^ma	[[{{{nomo13}}}]]	[[{{{provinco13}}}]]	[[{{{regiono13}}}]]	{{{hab13}}}
4^ma	Juiz de Fora	[[{{{provinco4}}}]]	[[{{{regiono4}}}]]	555 284	14^ma	[[{{{nomo14}}}]]	[[{{{provinco14}}}]]	[[{{{regiono14}}}]]	{{{hab14}}}
5^ma	Betim	[[{{{provinco5}}}]]	[[{{{regiono5}}}]]	417 307	15^ma	[[{{{nomo15}}}]]	[[{{{provinco15}}}]]	[[{{{regiono15}}}]]	{{{hab15}}}
6^ma	Montes Claros	[[{{{provinco6}}}]]	[[{{{regiono6}}}]]	394 450	16^ma	[[{{{nomo16}}}]]	[[{{{provinco16}}}]]	[[{{{regiono16}}}]]	{{{hab16}}}
7^ma	Ribeirão das Neves	[[{{{provinco7}}}]]	[[{{{regiono7}}}]]	322 659	17^ma	[[{{{nomo17}}}]]	[[{{{provinco17}}}]]	[[{{{regiono17}}}]]	{{{hab17}}}
8^ma	Uberaba	[[{{{provinco8}}}]]	[[{{{regiono8}}}]]	322 126	18^ma	[[{{{nomo18}}}]]	[[{{{provinco18}}}]]	[[{{{regiono18}}}]]	{{{hab18}}}
9^ma	Governador Valadares	[[{{{provinco9}}}]]	[[{{{regiono9}}}]]	278 363	19^ma	[[{{{nomo19}}}]]	[[{{{provinco19}}}]]	[[{{{regiono19}}}]]	{{{hab19}}}
10^ma	Ipatinga	[[{{{provinco10}}}]]	[[{{{regiono10}}}]]	257 245	20^ma	[[{{{nomo20}}}]]	[[{{{provinco20}}}]]	[[{{{regiono20}}}]]	{{{hab20}}}
Belo Horizonte		Uberlândia		[[Arkivo:{{{imajo3}}}\|170px]] Contagem		[[Arkivo:{{{imajo4}}}\|170px]] Juiz de Fora
Fonto: IBGE^[2]

ReferiRedaktar

↑ (16ma di decembro 2015) Veja lista de mortos e desaparecidos no rompimento de barragem em MG. G1.com. URL vidita ye la 23ma di januaro 2016.
↑ (28ma di agosto 2015) Estimativas da população residente no Brasil e Unidades da federação com data de referência em 1º de julho de 2015. (PDF) Instituto Brasileiro de Geografia e Estatística.

Commons havas kontenajo relatante a:

Minas Gerais

[1] (16ma di decembro 2015) Veja lista de mortos e desaparecidos no rompimento de barragem em MG. G1.com. URL vidita ye la 23ma di januaro 2016.

[IBGE_Pop-2] (28ma di agosto 2015) Estimativas da população residente no Brasil e Unidades da federação com data de referência em 1º de julho de 2015. (PDF) Instituto Brasileiro de Geografia e Estatística.

[1]

[2]