Mato Grosso
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mato Grosso esas Braziliana stato. Lu havas kom vicini Amazonas e Pará norde, Tocantins e Goiás este, Mato Grosso do Sul sude, e Rondonia e Bolivia weste. Lua chef-urbo esas Cuiabá.
Bazala fakti pri Mato Grosso.
HistorioRedaktar
Segun la kontrato di Tordesillas, la regiono di nuna Mato Grosso apartenis a Hispania. Jezuiti kreesis l'unesma vilajeti, ma ekpulsesis dal bandeirantes (exploreri qui venis de Sao Paulo e de Portugal) en 1680. La regiono cedesis a Portugal en 1750, pos la signaturo dil Kontrato di Madrid.
Oro trovesis en Mato Grosso en 1718. To aceleris la kresko dil habitantaro di la regiono. L'urbo di Cuiabá fondesis en 1719. En 1777, la kontrato di Santo Ildefonso konfirmis la nuna frontiero, inter lore Portugalana teritorio (Mato Grosso) e Hispaniana teritorio (nune parti de Paraguay e Bolivia).
Pos Braziliana nedependo en 1822, Mato Grosso divenis provinco de Brazilian imperio. Pos la proklameso di la republiko, ol divenis stato. En 1977 la stato dividesis en du: la sudo divenis Mato Grosso do Sul kun chef-urbo en Campo Grande, e la nordo (Mato Grosso) restis kun chef-urbo en Cuiabá. En 1984 inauguresis la choseo asfaltizita Cuiabá-Porto Velho (BR-364).
GeografioRedaktar
Mato Grosso jacas en la geografiala centro di Sud-Amerika. Ol esas parto di Centro-westala regiono di Brazilia. Lua precipua klimato esas tropikala kun du sezoni: ma en nordo di stato esas equatorala.
Lua fluvii apartenas a du hidrografiala baseni, Amazon e Paraguay. Foresti reprezentas 47% de lua surfaco, savani reprezentas 39% e naturala pasturaji reprezentas la centera 14%.
Mato Grosso prizentas tri diferanta ekosistemi: Equatorala foresto norde, savano (cerrado) en granda parto dil stato, e la komplexa ekosistemo nomizita Pantanal - qua subisas ciklala inundadi omnayare, de novembro til marto - en la sudwesto. La plantaro di Pantanal esas variema, kun multa speci di herbi e kelka di arbori de savano, de tropikala foresto e de miarida regioni. L'animalaro esas tre richa, kun cirkum 1,000 speci di uceli, 400 speci di fishi, 300 di mamiferi, 480 di repteri e plu kam 9.000 speci di animali senvertebra.
EkonomioRedaktar
.png)
L'edukado di bovaro e l'agrokultivo (precipue: soyo, maizo e kotono) esas la maxim importanta ekonomial agadi dil stato, e reprezentis 40.8% de lua TNP en 2004. Servadi reprezentis 40.2%, dum ke l'industrio reprezentis 19% de TNP. Soyo reprezentis 40.59% de l'exportacaji dil stato en 2012.
DemografioRedaktar
La habitantaro di Mato Grosso kreskis tre rapide de la duesma duimo di la 20ma yarcento til nun. Malgre to, ol havas un ek la min granda populala denseso de Brazilia. Granda parto di lua habitantaro decendas de la mixo di indijeni kun Portugalani e/o Afrikani, e 76.6% vivis en urbi en 2006. L'ultima demografiala inquestado revelis ke de l'habitantaro 50.92% esas mestica, 39.16% deklaris esir blanka, 7.93% deklaris esir nigra, 1.37% esis indijeni e 0.42% decendanti de Aziani.[2]
| La 10 maxim granda urbi di Mato Grosso (2011) |
|---|
| Imaji | Rango | Nomo | Habitantaro |
|---|---|---|---|
 Cuiabá  Várzea Grande | |||
| 1ma | Cuiabá | 580 489 | |
| 2ma | Várzea Grande | 268 459 | |
| 3ma | Rondonópolis | 215 320 | |
| 4ma | Sinop | 129 916 | |
| 5ma | Tangará da Serra | 94 289 | |
| 6ma | Cáceres | 90 518 | |
| 7ma | Sorriso | 80 298 | |
| 8ma | Barra do Garças | 58 398 | |
| 9ma | Primavera do Leste | 57 423 | |
| 10ma | Lucas do Rio Verde | 50 285 | |
| Fonto: IBGE[3] | |||
ReferiRedaktar
- ↑ Plataforma DataViva. Exportações do Mato Grosso (2012).
- ↑ IBGE. Sistema IBGE de Recuperação Automática - SIDRA.
- ↑ (31ma di julio 2011) Estimativas da população residente nos municípios brasileiros com data de referência em 1 de julho de 2011 (Portugalana). Instituto Brasileiro de Geografia e Estatística (IBGE). URL vidita ye la 15ma di septembro 2011.