Milito di Bosnia
La milito di Bosnia esis internaciona konflikto eventinta ye la nuna Bosnia e Herzegovina de la 6ma di aprilo 1992 til la 14ma di decembro 1995. Ol eventis pro komplexa kombinuro di religiala e politikala motivi: exalteso nacionalista, politikala, sociala e sekuresala krizi qui eventis pos la Kolda Milito e la fino di komunismo en l'anciena Yugoslavia.
Kande Yugoslavia krulis, kun la nedependo di Kroatia e Slovenia en 1991, nacionalista chefi Serbi-Bosniana, exemple Radovan Karadžić, e Serbiani, exemple Slobodan Milošević federis, kun skopo unionar omna Serbi — dissemita en tota republiki qui apartenis ad Yugoslavia— pro ke li habitus la sama lando. Per plebicito eventinta en februaro 1992 e boikotita da Serbi-Bosniani, habitanti de Bosnia e Herzegovina decidis nedependanteskar de Republiko Socialista Federala Yugoslavia.[1] La seciono de Yugoslavian armeo situita en Bosnia e Herzegovina mantenis fideleso a la nova stato, e divenis l'Armeo di Bosnia e Herzegovina (ARBiH), kontre ke Serbi formacis tale nomizita Armeo di la Republiko Srpska (VRS). Komence, Serbi okupis 70% de la teritorio di Bosnia e Herzegovina, tamen, kande la Konsilistaro Kroata pri Defenso e l'ARBiH federis, la situaciono di la milito modifikesis, e Serbi vinkesis en la batalio di Westala Bosnia. En 1995, trupi de NATO ank eniris la milito kontre VRS. La federo Bosna-Kroata okupis 51% de la teritorio di Bosnia e Herzegovina, e siejis Banja Luka, fakte la chef-urbo di la Republiko Srpska. Savanta ke lia chef-urbo povus esar kaptita, Serbi-Bosniani signatis armistico, e la milito finis oficale kande signatesis en Paris tale nomizita "Interkonsento di Dayton", ye la 14ma di decembro 1995.[2]
La milito duris dum poke plu kam 3 yari e produktis cirkume 100 000 viktimi, inter civili e militisti, e 1,8 milioni di diplasita, segun recenta informi.[3] De la 97 207 oficala viktimi, 65 % esis Bosniani Mohamedana, e 25% esis Serbiani. Inter la civila viktimi, 83% esis Bosniani.