Katar
دولة قطر
Dawlat Qatar
Flag of Qatar.svg Emblem of Qatar.svg
Standardo di Katar Blazono di Katar
Nacionala himno:
As Salam al Amiri
LocationQatar.png
Urbi:
Chefurbo: Doha
· Habitanti: 339 847 (2004)
Precipua urbo: Doha
Lingui:
Oficala lingui: Araba
Tipo: Monarkio
· Emiro: Tamim bin Hamad Al Thani (تميم بن حمد بن خليفة آل ثاني)
· Chefa ministro: Khaled ben Khalifa ben Abdelaziz Al Thani (خالد بن خليفة بن عبد العزيز آل الثاني)
Surfaco: (164ma maxim granda)
· Totala: 11 437 km²
· Aquo: neglijebla %
Habitanti: (148ma maxim granda)
· Totala: 2 415 567[1] (2019)
· Denseso di habitantaro: 123,2 hab./km²
Plusa informi:
Valuto: Dinaro di Katar
Veho-latero: dextre
ISO: QA
QAT
634
Reto-domeno: .qa*


Katar (Arabe: قطر‎‎), oficale Stato Katar (دولة قطر‎‎ Dawlat Qatar) esas lando en Azia an la mikra peninsulo Katar, sud-este de Araba peninsulo. Ol havas kom vicini Saudi-Arabia sude e l'insulo Bahrain weste. Katar anke havas marala frontieri kun l'Unionita Araba Emirii e kun Iran.

Pos l'Otomana regno, la regiono divenis Britaniana protektorato til 1971, kande ol nedependanteskis.

Bazala fakti pri Katar.

HistorioRedaktar

 
Taliuri en roki de 4 mil yari aK.
 Precipua artiklo: Historio di Katar

Homi ja okupis la regiono di nuna Katar cirkume 50 000 yari ante nun, dum la petr-epoko. La regiono komencis adoptar Mohamedana religio pos la yaro 628. Portugalani siejis la regiono en 1521, e konstruktis multa fortresi ibe, ma ekpulsesis en 1602.

En 1871 Otoman imperio expansis lua dominaco en la regiono, ma en 1913 ol renuncis suvereneso super Katar. Dum l'Unesma mondomilito, l'emiro Abdullah bin Jassim Al Thani signatis pakto kun Britaniani, e transformis Katar en protektorato.

Katar nedependanteskis de Unionita Rejio ye la 3ma di septembro 1971.

PolitikoRedaktar

 
L'emiro Tamim bin Hamad Al Thani (dextre) parolas kun Indiana chefministro Narendra Modi.

Katar esas ambe absoluta e konstitucala monarkio. De 1825 - kande la dinastio Al Thani kreesis - til nun la sama rejala familio guvernas la lando. La nuna chefo di stato e 8ma emiro di la familio Al Thani esas Tamim bin Hamad Al Thani, qua heredis la trono de lua patro Abdullah bin Khalifah Al Thani ye la 25ma di junio 2013.

Existas Konsulto-Konsilistaro (Majlis as-Shura) kun 45 membri, qui helpas l'emiro administrar. En 2003 aprobesis la konstituco di la lando per plebicito, kun 98% yes-voti.[2][3] Ol stipulis direta elekto por 30 ek la 45 membri de la Konsilantaro.[4] Tamen, la legaro di Katar ne permisas existar politikala partisi o sindikati.[5]

GeografioRedaktar

La surfaco totala di Katar equivalas olta di Libano e de Usana stato Connecticut. Granda parto de lua tereni esas basa e plana, e kovresas da dezerti. Lua maxim alta monto, Tuwayyir al Hamir, kun altitudo di 103 metri, jacas sude de la lando.[6]

La poka drinkebla aquo venas de subtera fonti e de la distilo di marala aquo. Nur en la nordo di la lando existas fertila suli kun vejetantaro.[6]

EkonomioRedaktar

 Precipua artiklo: Ekonomio di Katar

Katar divenis richa lando pro l'extraktado di petrolo e naturala gaso, qua reprezentas 85% de lua exportacaji ed esas lua precipua ekonomikala produkturo. La granda jaceyo konocata kom "South Pars" en Iran, e "North Dome" en Katar, esas la maxim granda jaceyo di naturala gaso de la mondo.

DemografioRedaktar

 
Demografiala piramido di Katar en 2016.
 
Moskeo en Katar.

Segun statistiki de The World Factbook por julio 2018, Katar havis 2 363 569 habitanti.[7] La maxim multa (88,4%) ne naskis en Katar. Katarani esis nur 11,6% en 2011.[7] La granda quanto di enmigranti qui laboras en Katar, la maxim multa habitanti evas de 20 til 59 yari, e la maxim multa esas viri.

L'oficala linguo di la lando esas Araba. L'Angla ordinare uzesas kom duesma linguo.[7]

La religio kun maxim granda nombro di adepti esas Islamo, praktikata da 67,7% de la habitantaro. Kristani esas 13,8%, Hindui esas 13,8%, Budhisti esas 3,1%, e la cetera praktikas populala kredaji.[7]

La maxim populoza urbo di Katar esas la chefurbo, Doha. Altra importanta urbi esas Ar-Rayyan e Al-Wakrah.

KulturoRedaktar

La kulturo di Katar (muziko, arto, vestaro e koquarto) esas simila ad altra Araba stati. La lando usas Sharia kom bazo di lua legaro, e la maxim multa habitantaro esas sunni-Mohamedani.


Lua literaturo originis dum la komenco dil 19ma yarcento. Abdul Jalil Al-Tabatabai, e Mohammed bin Abdullah bin Uthaymeen skribis l'unesma poemi di la lando. Pos komencar l'exploto di petrolo dum la duimo dil 20ma yarcento, multa Katarani abandonis nomada tradicioni e migris a la urbi. Multi rapide lernis quale lektar e skribar, e pos 1970 l'intereso pri kurta naraci augmentis.

Jurnalaro e brodkasto-moyeni de Katar ne judikesas kom libera dal neguvernala organizuro Freedom House. On dicas ke jurnalisti praktikas "su-censuro", nome koncerne informi pri la rejala familio. Televiziono-brodkasto komencis en 1970 en la lando. Nun, l'Araba televiziono Al-Jazira brodkastas de Doha. Ol komencis brodkastar en 1996, kom televiziono-kanalo qua transmisis novaji per satelito, ma pose expansis e nun ol havas plura televiziono-kanali.

Futbalo esas la maxim populara sporto en la lando, sive segun quanto di ludisti, sivo segun quanto di expektanti. En 2019 la nacionala futbalo-esquado di la lando vinkis unesmafoye l'Aziana Kupo AFC. Antee, en 1988 ed itere en 2011, la lando gastigis ca championkonkurso. En 2022 ol gastigos la Mondala Kupo di Futbalo.

ReferiRedaktar

  1. Population of Qatar 2019 (Angla). URL vidita ye la 20ma di aprilo 2019.
  2. http://www.electionguide.org/results.php?ID=341
  3. https://www.princeton.edu/~pcwcr/reports/qatar2003.html
  4. (1ma di novembro 2011) - Qatar to hold advisory council elections in 2013 - Qatar to hold advisory council elections in 2013. Reuters (UK edition) Reuters
  5. The People Want Reform… In Qatar, Too.. Jadaliyya.
  6. 6,0 6,1 Almanaque Mundial 2012. Pagino/pagini: 424-425 Idiomo: Hispana.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 Qatar - The World Factbook (Angla). CIA. URL vidita ye la 20ma di aprilo 2019.