L’internaciona linguo Ido sufregis pro l'eventi en Europa ye 1914. L'unesma kongreso internaciona pri Ido esis projetita eventar en Luxemburg en la komenco di septembro, ma la milito interruptis la developo dil Idala movado. Ye 28 di junio arkiduko Franz Ferdinand mortigesis en Sarajevo e ye 28 di julio Austria-Hungaria atakis Serbia. Unesma mondomilito komencis, e Germania okupis Luxemburgia ye 2 di agosto 1914. La projetita kongreso esis pluse posibla.

Yen la texto dil anunco ed advoko a l'unesma kongreso pri Ido de l'arkivo di Giuseppe Peano.



Unesma kongreso por la Linguo Internaciona Ido

eventonte a Luxemburg 6–10 septembro 1914

Amiki di la linguo internaciona!

Dum kin yari nia Akademio parlaboris la linguo internaciona di la Delegitaro. La granda kompleta vorto-libri imprimigesas ed ofras a la mondo astonita la maxim facila, flexebla, parolebla ed uzebla helpo-linguo, qua segun opiniono di nia venerata honor-prezidero W. Ostwald havas por la homaro plu granda importo kam la invento dil imprimarto.

Mondolinguani, oportas demonstrar per nia unesma kongreso ke ni povas relatar maxim facile kun homi ek maxim diversa landi. Nula mondolinguala kongreso havis til nun programo simila a la nia. Ni devas omni venar ad Luxemburg konstatar la existo e la praktikala aplikado dil maxim importanta moderna moyeno di komunikado.

Omnadie pos la laboro, qua esos la chefa skopo di la kongreso, e precipue jovdie, 10 septembro, nia samideani havos okaziono distraktar su, vizitante la pitoreska cirkumaji dil chefurbo Luxemburg, la grandega establisuro „Champagne Mercier e Cie“, la Ardeni e precipue la famoza regiono, nomizata mikra Luxemburgiana Suisia.

Per ica ni invitas omna amiki di la L. I. a nia kongreso e pregas li, sendar maxim balde lia suskripto por la kongreso-karto (5 franki) nur ad la sekretario-kasiero dil kongreso, So HEVER, Av. Baumbusch 75, Luxemburg.

Ad omna suskriptinto sendesos kun la kongreso-karto gratuita exemplero de guidlibreto en Ido pri Luxemburg e Luxemburgia. Ica guidlibreto esas anke komprebla po 50 ct – 40 pfennig che la sekretario-kasiero So Hever.

Voluntez turnar.


ADHERILO.
——
La subskribinto sendas apude (per postmandato, respondo-kuponi) la sumo de 5 franki (4 Mark) po kongreso-karto e pregas la sekretario-kasiero dil kongreso, So HEVER, avenuo Baumbusch 75, Luxemburg, sendor a lu, kun la kongreso-karto gratuita exemplero dil guidlibreto pri Luxemburg e Luxemburgia.
Nomo _________________
Profesiono _____________
Adreso ________________
Lando _________________




Kongresala diskursaro.
Por la Kongreso en Luxemburg (6 til 9 semtembro 1914) ni povas anuncar til nun la sequanta diskursi:
A. Generala temi pri la Linguo internaciona.

1. L. de Beaufront: La linguo internaciona ne povas esar la latina, ma devas esas nov-latina.
2. Heinrich Peus: La perfekta linguo.
3. Léop. v. Pfaundler: La evoluciono di la internaciona komunikili e lia relato a la linguo internaciona.
4. Prof. H. L. Koopman: La fundo di la moderna movado por la linguo internaciona.
5. Fr. Schneeberger: Labori ed intenci dil „Asocio por la Fondo di Kontoro por la linguo internaciona“.

B. Specala temi pri la Linguo internaciona.

1. Dr. Otto Liesche: Paralelo inter la developo di la lingui nacionala e di la linguo internaciona.
2. Fr. Schneeberger: Stabileso ed evoluciono di la Linguo internaciona.
3. Jean Barral: Necesa uniformeso e ciencala libereso di la linguo internaciona.

C. Praktikala temi pri la Linguo internaciona.

1. Dr. A Schrug: La linguo internaciona en la skolo dil futuro.
2. L . M. de Guesnet: Linguo internaciona e komerco.
3. Heinrich Peus: Ido en voyajo.
4. P Ahlberg: La polico e la linguo internaciona.
5. Ladislas d’Orcy: La linguo internaciona e l’aeral lokomoco.
6. L . de Beaufront: La linguo internaciona e la katoliki.
7. Dr. A. Peipers: La mediata traduko per la linguo internaciona.
8. Fr. Schneeberger: Ido-stenografo „Stenido“ (kun projetal imaji).

D. Praktikal apliko di la Linguo internaciona.

1. Prof. Dr. Rich. Lorenz: Kemiala doci da acendata kandelo (kun experimenti).
2. Kapitano A. Popolus: „Reda Kruco“ ed internaciona hospital organizuri.
3. Dr. J. Hermann: Moderna kombato kontre difterio.
4. L. de Guesnet: Moderna organizo di komercal kontori.
5. Dr. Sten Liljedahl: Maxim bela vidindaji di Suedia (kun projektal imaji).
6. M. J. Hever e B. Wolff: Vidindaji di Luxemburgia (kun projektal imaji).

Samideani, qui deziras diskursar, voluntez indikar la temo a la
Sekretario dil Uniono, en Lüsslingen (Suisia).