Venezia
| Venezia | ||
| ||
| Kelk imaji pri Venezia. | ||
|
| |
| Standardo | Blazono | |
| Lando: |  Italia
| |
| Regiono: | Veneto | |
Informo:
| ||
| Latitudo: | 45°26'15" N | |
| Longitudo: | 12°20'09" E | |
| Altitudo: | 1 m | |
| Surfaco: | 414,57 km² | |
| Habitanti: | 258 685 (2020) | |
| Denseso di habitantaro: | 620 hab./km² | |
| Disto de Roma: | 394 km | |
| Horala zono: | UTC+1 (UTC+2 dum la somero) | |
| Urbestro: | Luigi Brugnaro | |
 • VENEZIA | ||
Oficala retosituo:
| ||
| www.comune.venezia.it | ||
Venezia (surnomizita kanali-urbo) esas chef-urbo di la regiono Veneto e di la provinco samnoma, en Italia. Segun statistiki de 2020, ol havis 258 685 habitanti, di qui 55 000 personi rezidas en lua historiala quartero (centro storico). Ensemble kun Padova e Treviso, ol apartenas a la metropolala regiono Padova-Treviso-Venezia (PATREVE), qua havas 2,6 milion habitanti.[1]
L'urbo jacas sur multa mikra insuli en marshoza laguno alonge l'Adriatiko en nord-estal Italia, inter la boki di la fluvii Po e Piava. L'urbo okupas 118 insuleti sur la laguno.
Veneziana republiko esis la precipua marala povo e bazo por la krucomiliti. Ol anke esis la maxim importanta artala e komercala centro (nome por spici) dum la Renesanco. L'urbo esis nasko-loko di Antonio Vivaldi.
HistorioRedaktar
Malgre ne restar historiala enrejistruri pri la fondo di Venezia, l'atesti disponebla posibligis a multa historiisti afirmar ke l'unesma habitanti dil urbo esis refujinti veninta de vicina Romana urbi, exemple Padova, Aquileia, Treviso, Altinum e Concordia (la nuna Portogruaro), ed anke de rurala regioni, qui fugis de multa invadi dal Germani e dal Huni.[2] Posa fonti Romana mencionis la habitado di peskisti en multa insuli de la laguno. Tradicionale, on identifikas la fondo dil urbo kun la dediko dil kirko di San Giacomo, situita sur l'insulo Rialto (Rivoalto, "alta rivo") eventinta ye la 25ma di marto 421 (Dio dil Anunco-festo).
L'unesma dojo di Venezia, Paolo Lucio Anafesto, elektesis en 697, segun afirmas kroniko skribita en 1008. Kelka moderna historiisti afirmas ke Paolo Lucio Anafesto esis fakte l'exarko (reprezentero dil imperiestro Leo la 3ma Izauriano, de Bizanco). En 726, soldati e civitani del exarkio, incitita dal papo Gregorius la 2ma, komencis revolto kontre l'ikonoklasmo Bizancana. En 751, Lombarda rejulo Aistulf konquestis la maxim multa teritorio del exarkio Ravenna, e Venezia restis la sola avanposteno Bizancana en la regiono, sempre plu multe autonoma.
Karolus la Granda probis submisar Venezia, ed imperis ke la papo ekpulsez Veneziani de Pentapolis ("kin urbi", Rimini, Pesaro, Fano, Sinigaglia ed Ancona), che Adriatiko. Peppino, filiulo de Karolus, probis siejar Venezia, sensucese e kun granda perdaji: la siejo duris dum sis monati, e l'armeo de Peppino devastesis pro morbi, e fine retretis en 810. Poka monati pose, Peppino mortis, posible pro morbo aquirita dum la siejo. En 814, pakto inter Karolus la granda e l'imperiestro Nikeforos la 1ma de Bizanco agnoskis Venezia kom Bizancana teritorio, ed agnoskis la yuro dil urbo pri komerco en tota Adriatiko.
GeografioRedaktar
La reliefo di Venezia esas plana, e granda parto dil urbo jacas sub la marala nivelo. Ofte, la nomizita Acqua alta (alta marei) inundas granda parti dil urbo. En 2003 inauguresis moderna sistemo di digi por protektar ol.
La klimato di Venezia esas humida subtropikala (Cfa, segun la klimatala klasifikuro da Köppen-Geiger), kun kolda vintri e varma e humida someri. La maxim kolda monato esas januaro, kun temperaturo mezavalora di 3,3°C. La maxim varma monato esas julio, kun mezavalora temperaturo di 23°C. La mezavalora yarala temperaturo esas 13°C.
La mezavalora yarala pluvo-quanto esas 748,4mm. La maxim pluvoza monato esas junio (78 mm), kontre ke la maxim sika monato esas januaro (47 mm).
TurismoRedaktar
_Doge%27s_Palace_and_campanile_of_St._Mark%27s_Basilica_facing_the_sea.jpg)
Turismo esas importanta ekonomial agado por la urbo de la 18ma yarcento, kande richa Europani, nome Britaniani, kreis tradiciono konsistinta ek exkursar tra Europa por konocar exempleri pri klasikal arto. Ca exkurso nominesis Grand Tour. Dum la 19ma yarcento, Venezia divenis eleganta centro por la "richi e famozi", qui lojis su e dineis en luxoza loki, exemple la hotelo Danieli e la kafeerio Caffè Florian.
Nun existas multra atraktivi en la urbo, exemple:
- La baziliko di Santa Markus (Cattedrale Patriarcale di San Marco), jacanta sur la samnoma placo (Piazza San Marco) qua kompleteskis la yaro 1092.
- La palaco dil dojo (duko) di Venezia, fondita en 1340, qua divenis muzeo en 1923.
- La Granda Kanalo (Canal Grande), la precipua kanalo dil urbo.
- La Ponto Rialto, konstruktita unesmafoye en 1173, sur la Granda Kanalo.
ReferiRedaktar
- ↑ (6ma di marto 2011) Patreve, l'attuale governance non-funziona (Italiana). Corriere Della Sera.
- ↑ Le origini di Venezia. Loko di publikigo: Novara.