Republiko Venezia

La Republiko di Venezia (italiana: Repubblica di Venezia; veneziana: Repùblica Vèneta); tradicionale konocata kom la Maxim Serena Republiko di Venezia (italiana: Serenissima Repubblica di Venezia o La Serenissima; veneziana: Serenìsima Repùblica Vèneta) esis suverena stato e marbordala republiko en nordesta Italia, quo existis dum yarmilo inter la 8ma yarcento e la 18ma yarcento.

Republiko di Venezia en la 15ma-16ma yarcenti

Ol fondesis en la laguno-komunesi dil historiale prosperoza urbo Venezia.  Ol esis importanta europana ekonomiala e komercala povo dum la Mezepoko e la Renesanco.

La Veneziana urbo-stato fondesis kom sekura refujeyo por homi qui eskapis persekuto en kontinentala Europa pos la falo dil Romana Imperio.  Dum sua frua yari, ol prosperis per la salo-komerco.  Dum posa yarcenti, la urbo-stato establisis talasokratio.  Ol dominacis komerco sur la Mediteraneo, inkluzante komerco inter Azia, Europa e Nord-Afrika.  La Veneziana mararmeo uzesis en la Kruco-militi.

Venezia atingis teritoriala konquesti alonge la Adriatika Maro.  La urbo esis hemo di richega komercanto-klaso, qui patronesis reputita arto ed arkitekturo alonge la laguni dil urbo.  Veneziana komercanti esis influiva financisti en Europa.  La urbo esis anke la naskeyo di importanta europana exploreri, inkluzante Marco Polo, ed anke la klasika kompozero Vivaldi.

La republiko regnesis da la Dojo, qua elektesis da la membri di la Granda Konsilistaro di Venezia, la parlamento.  La regnanta klaso esis oligarkio de komercanti ed aristokrati.  Venezia ed altra italiana marbordala republiki pleis chefrolo en la nutrado di kapitalismo.  Veneziana civitani generale suportis la sistemo guvernala.  La urbo-stato impozis strikta legi ed employis senkompata taktiki en la karceri.

La aperto di nova komerco-voyi ad Amerika ed Est-India per la Atlantika Oceano signalis la komenco dil dekado di Venezia kom republiko.  Ol sufris vinkesi dal mararmeo dil Otoman-Imperio.  En 1797, la lando koloniigesis da Austria e Francia, pos invado da Napoleon Bonaparte.  Venezia divenis parto di unionita Italia en la 19ma yarcento.