Pernambuco

Pernambuco [pronuncez: 'Pernambuko'] esas Braziliana stato jacanta en Nord-estala regiono di la lando. Lu havas kom vicini Paraíba e Ceará norde, Piauí weste, e Bahia ed Alagoas sude. Este jacas Oceano Atlantiko.

Estado de Pernambuco

Stato di Brazilia



Chefurbo	Recife
Maxim granda urbo	Recife



Surfaco	98 311,6 km²

Habitanti Denseso di habitantaro	9 058 155^[1] (2022) 92,14 hab./km²
Guberniestro	Raquel Lyra (PSDB, 2023-2026)



Horala zono	UTC-3


TNP (yaro)	R$ 117.34 miliardi (2018)^[2]
Reto	www.pe.gov.br

Bazala fakti pri Pernambuco.

Historio

Pikturi trovita en kaverni an la Nacionala Parko Catimbau.

En la nuna Pernambuco trovesis restaji pri homala okupeso de adminime 11.000 yari ante nun. Proxim la nuna urbo Brejo da Madre de Deus trovesis nekropolo kovranta 125 m², kun 83 skeleti. Pri la populi qui habitis la regiono kande l'unesma Europani arivis, l'etnii Kaeté e Tabajara habitis la litoro, kontre ke le Pankararu e le Atikun habitis doplando.

On kredas ke Vicente Yáñez Pinzón desembarkis en la nuna Cabo de Santo Agostinho ye la 26ma di januaro 1500, ante l'arivo di Pedro Álvares Cabral a la nuna Bahia. Tamen, ta teorio esas senpruva. En 1501, Portugalana navigisto Gaspar de Lemos exploris la litoro di Pernambuco e kreis avanposteni an la litoro por explotar la ligno pau brasil, qua uzesis por produktar inko multe precoza en Europa. La qualeso di la ligno produktita en Pernambuco konsideresis ecelanta, e pro to la vorto "pernambuco" divenis sinonimo di pau brasil en l'Italiana ed en la Franca (pernambouc).

Pernambuco okupesis dal Nederlandani de 1630 til 1654, kande li ekpulsesis dal Braziliani e Portugalani. La sentimento di importo qua aparis dum la batalii kontre la Nederlandani produktis, pos kelka yari, la milito di Mascates, inter 1710 e 1711, kande Braziliani qui habitis Olinda luktis kontre Portugalana komercisti qui habitis Recife.

En 1822, kun Braziliana nedependo, Pernambuco divenis provinco. En 1824 eventis revolucionala movado konocata kom "Kunfederuro dil Equatoro", kontre l'absolutismala administrado dil imperiestro Pedro la 1ma e kontre l'alta imposti quin la provinco mustis pagar a centrala guvernerio. La revolto duris de la 2ma di julio til la 29ma di novembro 1824 e subisis forta represo, ed un ek lua chefi, Joaquim da Silva Rabelo, sacerdoto konocata kom Frei Caneca, fusilagesis.

Pos la proklamo di la republiko en 1889, Pernambuco divenis stato. Dum la komenco dil 20ma yarcento, Recife ankore esis la 2ma maxim influiva urbo en Brazilia, dop Rio de Janeiro. Dum la yari 1910a, lora administristi probis modernigar Recife segun influi Parisana, per konstrukto di larja avenui, sen prezervar anciena konstrukturi.

Ica seciono esas vakua, nesuficante detaloza o nekompleta. Vua helpo esas bonvenanta!

Geografio

Pernambuco jacas an la Nord-estala regiono di Brazilia. L'arkipelago Fernando de Noronha, jacanta 535 km de la kontinento, divenis itere parto di Pernambuco depos 1988.

La klimato dil stato esas tropikala en la litoro, kun intensa sunolumo dum somero e intensa pluvo-quanti dum vintro. Che la regiono sertão (weste del stato) la klimato esas miarida. La sikesi en ca regiono povas durar dum plu kam un yaro.

Ekonomio

La precipua ekonomial agadi esas l'agrokultivo (nome sukrokano e manioko), industrio (nutrivi, kemiala produkturi, metalurgiala, elektronikala, stofala), edukado di bovaro, e turismo.

Turismo

Plajo Muro Alto, en la municipo Ipojuca.

Strado Aurora en Recife, kun lua historiala konstrukturi.

Lua litoro, kun bela plaji, atraktas multa turisti de altra Braziliana stati e de altra landi, nome Europani (precipue Portugalani, Hispaniani e Italiani) ed Arjentiniani. La maxim konocata turistala loki esas Porto de Galinhas (vilajo che la municipo Ipojuca), Serrambi, Itamaracá, Jaboatão dos Guararapes e Recife.

Doplanda en la stato, l'urbo Caruaru konocesas pro sua populala festi memoriganta populara santi de katolikismo: Santa Antonius (13ma di junio), Santa Petrus (29ma di junio) e Santa Ioannes (24ma di junio).

Recife, Olinda e Jaboatão dos Guararapes anke havas historiala konstrukturi (domi, fortresi, edc.).

Demografio

La 10 maxim granda urbi di Pernambuco (1ma di julio 2017)

Imaji	Rango	Nomo	Habitantaro
Recife Jaboatão dos Guararapes
	1^ma	Recife	1 633 697
	2^ma	Jaboatão dos Guararapes	695 956
	3^ma	Olinda	390 771
	4^ma	Caruaru	356 128
	5^ma	Petrolina	343 219
	6^ma	Paulista	328 353
	7^ma	Cabo de Santo Agostinho	204 653
	8^ma	Camaragibe	156 361
	9^ma	Garanhuns	138 642
	10^ma	Vitória de Santo Antão	137 578
Fonto: ^[3]

Referi

↑ Censo 2022: Brasil tem 203 milhões de habitantes, 4,7 milhões a menos que estimativa do IBGE - Publikigita da G1. Dato di publikigo: 28ma di junio 2023. Idiomo: Portugalana.
↑ Contas Regionais do Brasil 2018 - Publikigita da IBGE. URL vidita ye 14ma di novembro 2014. Idiomo: Portugalana.
↑ Estimativas populacionais para os municípios e para as Unidades da Federação brasileiros em 01.07.2017 - Publikigita da Instituto Brasileiro de Geografia e Estatística (IBGE). URL vidita ye 30ma di agosto 2017. Idiomo: Portugalana.

[Censo22-1] Censo 2022: Brasil tem 203 milhões de habitantes, 4,7 milhões a menos que estimativa do IBGE - Publikigita da G1. Dato di publikigo: 28ma di junio 2023. Idiomo: Portugalana.

[IBGE_PIB_2018-2] Contas Regionais do Brasil 2018 - Publikigita da IBGE. URL vidita ye 14ma di novembro 2014. Idiomo: Portugalana.

[IBGE_Pop_2017-3] Estimativas populacionais para os municípios e para as Unidades da Federação brasileiros em 01.07.2017 - Publikigita da Instituto Brasileiro de Geografia e Estatística (IBGE). URL vidita ye 30ma di agosto 2017. Idiomo: Portugalana.

[1]

[2]

[3]