Airbus
Airbus SE esas europana multanaciona korporaciono qua desegnas, fabrikas, e vendas civila e militala aeronautikala produkturi mondvaste.
Ultre lua primara civila aviono-komerco, la kompanio havas du faki por altra produkturi e servi: Defenso e Spaco, e Helikopteri, la lasta esas la maxim granda en la industrio segun revenui.
La precipua aviono-komerco havas chefkontoro en Blagnac, Francia, preurbo di Toulouse, kun fabrikerii precipue en Francia, Germania, Hispania, Chinia, Unionita Rejio ed Usa. Finala asemblado eventas en Toulouse, Francia; Hamburg, Germania; Sevilla, Hispania; Tianjin, Popul-Republiko Chinia, e Mobile, Alabama, Usa.
Airbus produktas e vendas la unesma komercala dijitala "fly-by-wire"-aviono, la Airbus A320, e la maxim granda pasajer-avono dil mondo, la A380. La 10.000ma aviono, A350, livresis a Singapore Airlines ye 14ma oktobro 2016 ; la globala Airbus-floto flugis 110 milion-foye trans 215 miliard kilometri, transportinta 12 miliard pasajeri.
La hodiala kompanio esas produkturo de internaciona kombino en la europana aerospaco-industrio depos la formaco dil federuro Airbus Industrie GIE en 1970. En 2000 la European Aeronautic Defence and Space Company (EADS) NV establisesis. Ultre filiali por sekureso e spaco-aktivitesi, EADS proprietis 100% de la pre-existinta Eurocopter SA, establisita en 1992, ultre 80% de Airbus Industrie GIE. En 2001, Airbus Industrie GIE riorganizesis kom Airbus SAS, simpligita kompanio. En 2006, EADS aquiris la restanta 20% de Airbus de BAE Systems. EADS NV rinomizesis Airbus Group NV e SE en 2014 e 2015, rispektive. Pro la dominaco dil Airbus SAS-fako en Airbus Group SE, ta genitorala e filiala kompanii kombinesis en januaro 2017, sub la nomo dil genitoro-kompanio. La kompanio aquiris sua nuna nomo en aprilo 2017.
La korporacionala chefkontoro di Airbus situesas en Toulouse, Francia.
Historio
redaktarAirbus Industrie komencis kom federuro de europana aviaco-firmi formacita por konkurencar kun usana kompanii quala Boeing, McDonnell Douglas, e Lockheed.
Malgre ke multa europana avioni esis novigera, mem la maxim sucesoza fabrikesis mikranombre. En 1991, Jean Pierson, lore CEO e Direktisto di Airbus Industrie, deskriptis plura motivi qui explikis la dominacanta poziciono di usana aviono-fabrikerii: pro la vasteso di Usa avion-transporto esis la favorata veho-moyeno; angla-usana akordo di 1942 atribuis produkto di transport-avioni ad Usa; e dop la Duesma Mondo-Milito Usa havis "profitzoa, vigoroza, potenta e strukturizita aeronautikal industrio."
Dum la meza-1960a, probo-negocii komencispri europana kunlaboro. Individua avion-kompanii ja previdis tala bezono; en 1959 Hawker Siddeley reklamis "Airbus"-versiono dil Armstrong Whitworth AW.660 Argosy, qua "povus transportar til 126 pasajeri trans kurta disti ye kusto 2d po sidilo-milio." Tamen, europana avion-fabrikerii savis la riski di tala developo e komencis aceptar, kun sua guvernerii, ke kunlaboro bezonesis por developar tal avioni por konkurencar kun la plu potenta usana fabrikerii.
Che la Aer-Expozo di Paris di 1965, granda europana aviaco-firmi neformale diskutis sua bezono a nova "Airbus" kapabla transportar 100 o plu multa pasajeri trans kurta til meza disti chipe. Samayare Hawker Siddeley kunlaboris kun Breguet e Nord por studiar Airbus-desegni. La HBN 100 da grupo Hawker Siddeley/Breguet/Nord divenis la bazo por durigo dil projeto. En 1966 la parteneri esis Sud Aviation, pose Aérospatiale (Francia), Arbeitsgemeinschaft Airbus, pose Deutsche Airbus (West-Germania) e Hawker Siddeley (UR). Li demandis financizo da la tri guvernerii en oktobro 1966. Ye 25ma julio 1967, la tri guvernerii konsentis a la propozo.
Dum la du yari pos ta konsento, la britana e franca guvernerii expresis dubito pri la projeto. La akordo asertis ke 75 on mustos recevar 75 komendi ante 31ma julio 1968. La franca guvernerio minacis retretar de la projeto pro sucio pri samtempa developo dil Airbus A300, Concorde e la Dassault Mercure ma kontre-persuadesis. Pro sucii pri la propozo dil A300B en decembro 1968, timinta ke ol ne riganos sua koloko pro manko de vendi, la britana guvernerio retretis ye 10ma aprilo 1969.
West-Germania profitis l'okaziono por augmentar sua parto dil projeto a 50%. Quoniam la partopreno da Hawker Siddeley tillore, Francia e West-Germania ne volis adoptar olua alo-desegno. Tale la britana kompanio darfis durar sua partopreno. Hawker Siddeley kolokis £35 milion e, bezoninta plu multa kapitalo, recevis prestajo de £35 million de la West-Germana guvernerio.