Zaandam
Zaandam esas urbo en Nederlando, en la provinco Nord-Holando.
Ol esas la chefa urbo di la municipo Zaanstad.
Ol situesas an la rivero Zaan, proxim la Norda Maro-Kanalo, e proxim Amsterdam.
La distrikto Zaandam, qua inkluzas la urbo e cirkondanta ruro, havas habitantaro de c. 76.804.
Zaandam esis aparta municipo til 1974, kande ol divenis parto dil nova municipo Zaanstad.
Historio redaktar
Zaandam (olim Saenredam) e la cirkuma regiono dil rivero Zaan, la Zaanstreek, havas historio fondita sur industrio.
Dum la Nederlandana Ora Epoko, Zaandam servis kom granda muelo-centro. Mili de ventomuelili povizis segili qui preparis skandinaviana ligno por la navokonstrukto- e paper-industrii. Statuo komisesis del skultisto Slavomir Miletić honore ta epoko, e la statuo, “La Karpentisto” (“De Houtwerker”), instalesis ye 20ma junio 2004.
Zaandam esis importanta urbo en la unesma Industriala Revoluciono. En la tarda 20ma yarcento, Zaandam esis ankore importanta ligno-portuo.
Zaandam anke havas historiala ligi kun la cetaceo-industrio.
En 1697, caro Petrus I di Rusia pasis tempo en Zaandam, por studiar navokonstrukto. La domo ube il lojis prezervesas kom muzeeto, la Czaar Peterhuisje.
En 1871, la impresionista piktisto Claude Monet habitis Zaandam dum cirkume mi-yaro. Dum ta tempo, il facis 25 pikturi dil areo, inkluzanta Bateaux en Hollande pres de Zaandam e Vento-muelilo en Zaandam.
Geografio redaktar
Zaandam jacas an amba rivi di la Zaan. Ol ne havas la strukturo di ordinara urbo. Ol konsistas ek du paralela digi an amba rivi dil Zaan: Oostzijde e Westzijde. Esas voyi orta del riveo, aden la agri ube stacas la muelili.
Precipue en la vicineyo dil Oostzijderkerk eventis ula centraligo. En la 19ma yarcento eventis ula centraligo alonge la Gedempte Gracht e paralela stradi. Ica centro esas nun strukturizita per la Inverdan-projeto, prestijoza projeto per qua la centro e stacion-areo plene rinovigesis.
La supermerkato-kateno Albert Heijn havas sua chefkontoro en Zaandam, ma ne devenas de ibe; ol fakte fondesis en la vicina municipo Oostzaan en 1887.
Vicineyi redaktar
Zaandam havas la sequanta vicineyi:
't Kalf, Poelenburg, Kleurenbuurt, Kogerveld, Rosmolenbuurt, Havenbuurt, Westerwatering, Zaandam Zuid,
Peldersveld, Hoornseveld, Burgemeestersbuurt, Hofwijk, Schilderswijk, Oud West, Nieuw West, Russische Buurt
Zaanse Schans redaktar
La Zaanse Schans esas vicineyo en Zaandam, an la estala rivo di la Zaan, en la Kalverpolder. Ol esas famoza atraktivo di Nederlando, kun yarale centa-mili vizitanti (1,9 milion en 2015).
La Zaanse Schans esas ne muzeo, ma acesebla areo depos la frua 1960a yari. Pro urbo-rinovigo ed expanso di fabrikerii, multa historiala ligna edifici minacesis ye demoliseso. On konceptis la ideo krear rezerveyo por la edifici, e prezervar la specala Zaanana karpenturi.