Rolls-Royce

Historio

L' automobili-firmo Rolls-Royce naskis en la monato di aprilo 1904 pro la pasiono ad automobili da du viri tote diferanta. Charles Stewart Rolls esis yuna aristokrato aventurema, triesma filio di Lord Llangattock, membro di eleganta e richa familio, e lu edukesis en Cambridge (Eton e Trinity College). Frederick Henry Royce esis humila filio di muelisto di Peterborough, e lu laboris kom letroportisto ed en fervoyala firmo.

Royce laboris en l'atelieri di “Fervoyo di la granda Nordo”. Pose lu laboris en l'elektrala “Electric Light & Power Company” en London e samatempe lu studiis dum la nokto en instituto politeknikala. Dum ke Rolls esis lernanto en Eton, Royce kreis la firmo F.H.Royce & Co. kun lua amiko Ernest Claremont. Li fabrikis mikra objekti elektrala. Ma to ne suficis a la genioza Royce, qua kreis stalo-furnazo Royce Ltd. En Manchester, kun la pekuniala helpo da Claremont e da Alfred Punt. Royce inventis plura objekti elektrala utila, exemple lampi olqui konektesas per quarima jiro, qui duras esar utila ed uzebla nunadie.

La nova automobili esis atraktiva novajo, ed anke Royce prizis ta marveloza mashini. Unesme lu kompris mikra automobilo De Dion, ma balde lu kompris uzita Decauville, di qua ducilindra motoro esis povoza, 10 vaporo-kavali. Balde Royce plubonigis l'elektrala instaluro, la lentigili e la suspendili. La plubonigado di la Decauville plugrandigis l'amo de Royce ad automobili tante multe ke fine Royce decidis ne plubonigar ja konstruktita automobilo, ma krear tote nova automobilo. Do lu kreis nova trabo-strukturo e nova dulitra motoro ducilindra di qua enirovalvi esis centrala e l'ekirovalvi laterala. Ta valvi-disponon le Rolls-Royce uzis dum kinadek yari. Ma por Royce la perfekteso ne esis nur vorto, lu intencis krear automobilo perfekta, di qua peci-qualeso esus maxim alta posibla. Do lu uzis la maxim apta peci por la nova automobilo, se oli ja existis lore lu kompris oli, altrakaze lu ipsa kreis oli. Camaniere lu uzis mielipsoida suspendili, axo-konektilo konoidala, nova rapideso-selektilo (tri rapidesi), e c. Ye l'unesma di aprilo 1904 Royce finis la konstruktado di la nova automobilo. Por pruvar la funcionado di la nova automobilo Royce trairis senprobleme dek e kin milii.

Kurajigita pro la suceso, Royce konstruktis du plusa automobili, por lua amiko e samsocietano Claremont e por la fabrikerio-direktisto Henry Edmunds. Ta direktisto montris la automobilo a Claude Johnson, qua sendis informiva mesajo a lua amiko Charles Stewart Rolls pri nova e maxim bona automobilo konstruktita da Royce en Manchester. Pro kuriozeso Rolls iris a Manchester por observar detaloze la nova automobilo, e tote kaptesis da la beleso e maxim alta qualeso dil automobilo da Royce. Ma por Rolls la nova automobilo ne esis simple mashino komprebla, ma granda posibleso por ganar pekunio.

Rolls e Royce renkontris por parolar pri la automobilo. Le du esis tre diferanta; Rolls evis duadek e sep yari, Royce plu kam quaradek. Ma malgre la diferanta evo e sociala origino, Rolls sucesis trovar la vera valoroza trezoro, olqua ne esis simpla automobilo, ma la geniozeso di Royce. Itere en London Rolls dicis ad Edmunds “me jus trovis la maxim apta injenioro di la tota mondo.”

Altralatere Royce konkordis pri konstruktar automobili, ma lu ne savis quale lu povus vendar oli profitoze. Fortunoze Rolls esis la maxim apta vendisto por l'ecelanta automobili da Royce, do chera, nam lu esis richa e konocis evidente tre multa richi qui povus esar automobilokompristi future. Do Rolls e Royce konkordis krear kune nova firmo “Rolls-Royce Motors Cars”. Singla societano proprietus la duima parto di la societo. Rolls kompromisis vendar omna automobili konstruktita da lua samsocietano Royce.

En decembro 1904 Rolls voyajis a Paris e lu ibe montris en expozeyo Rolls-Royceautomobili du-, tri-, e quarcilindra (10, 15 e 20 vaporo-kavali) e pluse tre sucesoza sixcilindra automobilo di qua povo esis 30 vaporo-kavali. Pro la enorma suceso di la quare sixcilindra automobili le du- e tricilindra ne plus fabrikesis. La 20 VK-automobilo partoprenis en famoza kuradi en la Man-insulo. En la kuradi le Rolls-Royce esis famoza por esar automobili preske ne averiebla, precipue la sixcilindra motori qua uzesis dum plura yari. La Rolls-Royce 40/50 “Silver Ghost” trairis senhaste 14 000 milii senprobleme.

Le Rolls-Royce esis do konocata kom “neruptebla” automobili. Evidente, malgre tre alta preco 1300 pound-i, omna konstruktita automobili vendesis, e multa kompristi mustis vartar granda tempo-periodo por komprar la famoza automobilo. La nomo “Silver Ghost” originesis pro ke la dek e duesma 40/50- automobilo konstruktita piktesis argentokolore segun decido di lua proprietanto Claude Johnson. Ta automobilo surnomizesis “Silver Ghost”, ed anke omna pose konstruktita 40/50-automobili Rolls-Royce.

La enorma suceso dil automobili Rolls-Royce imperis abandonar l'anciena fabrikerio en Manchester por konstruktar automobili en nova fabrikerio en Derby. Pokope Rolls atraktesis da nova marveloza mashini, l'aeroplani.

Sis yari pos la nasko di la firmo Rolls-Royce, societano Rolls mortis pro avionoacidento. Malgre lo la firmo Rolls-Royce ja esis suficante forta e l'ecelanta agado di la direktisto Claude Johnson plugrandigis sencese la famo di la firmo. La richi, la reji, l'aristokrati, guvernisti, e c. selektis l'automobili Rolls-Royce pro lia granda qualeso, e pro ke oli esis tre komfortoza. Pluse ta automobili duris vinkar multa famoza kuradi.

John Scott Montagu komisis de skultisto Charles Sykes skulturo por automobilikatalogo. La skulturo “Spitit of Ecstasy” divenis la simbolo di la Rolls-Royce-automobili. Ante unesma mondomilito le Rolls-Royce ja esis tam famoza kam la Hispano-Suiza automobili, la du plu alta qualeso automobilo-firmi. La du firmi konstruktis automobili, ma anke potenta motori por aeroplani.

Pos la milito Rolls-Royce decidis ampligar la automobili-katalogo do konstruktesis le famoza Phantom (Phantom I e Phantom II). Royce, malada, kustumale devis repozar an la maro-bordo. Ma Rolls-Royce divenis firmo internaciona, nam on kreis investigeyo en Châteauroux (Francia) e nova fabrikerio en Springfield (Usa). En ta fabrikerio konstruktesis cirkum triamil 40/50-automobili til ke pro l'enorma krizo en Usa Rolls-Royce decidis ne plus konstruktar automobili en Usa depos 1931.

En 1931 Rolls-Royce kompris altra famoza firmo, Bentley. De ta instanto le Rolls-Royce esis maxim luxoza automobili e le Bentley sportema (ma luxoza evidente) automobili. Kune kreis l'aviono-motori V12 R uzita da avioni "Supermarine” en la famoza rapideso-kuradi “Schneider Cup”. Ta motori, plubonigita e nomizita Krestel e Merlin propulsis l'efikiva avioni “Supermarine Spitfire” e “Hawker Hurricane” dum la duesma mondala milito.

Henry Royce, la honoruma prezidanto di Rolls-Royce, ne aktiva pro maladeso, fine mortis en 1933. Ma la desaparo di la Rolls-Royce-fondisti ne desaparigis la firmo. Claude Johnson duris fervoroze la laboro. On fabrikis plu multa aviono-motori kam dum l'antea yari, en la Derby-fabrikerio ma anke en la nova fabrikerio en Crewe. Pro l'ekonomiala krizo de 1930 til 1940 Rolls-Royce vendis min automobili, ma tre multa aviono-motori kam antee. En 1936 on fabrikis nur du diferanta automobili, le 20/25 e le 25/30, di qui motori esis siscilindra e le Phantom I e II. La Phantom II esis l'unesma automobilo Rolls-Royce di qua motoro esis duadekcilindra V-forme.

Ye l'unesma di septembro 1939 komencis la duesma mondomilito, ma cainstante Rolls-Royce proprietis sis fabrikerii por produktar granda nombro di aviono-motori. La Merlin-motori havis unesme 1000 V-K, ma plubonigita versioni atingis plu kam 2300 V-K. Ta motori uzesis en plura avioni, de l'atakist-avioni a la bombardist-avioni, de la Usana Mustang til dumotora Mosquito. Lor la fino di la milito Rolls-Royce fabrikis la nova turbino-motori dart, Avon, Tyne, e c.

Pos la milito Rolls-Royce itere fabrikis automobili, ma kompleta automobili. Ante la milito kustumale singla automobili-firmo konstruktis nur la motori e la trabo-strukturo (kun lentigili, suspendili, axo-konektilo, e rapideso-selektilo) ed altra firmo la extera korpo di la automobilo. La unesma automobilo tote konstruktita da Rolls-Royce esis la Silver Wraith, en 1946. Ma Rolls-Royce duris produktar ula specala automobili di qui l'extera korpo fabrikesis da Mulliner e Park Ward, kustumala ed ecelanta fabrikisti. En la nova automobili esis la nova motori “B” (B40, B60 e B80) quar-, sis- ed okcilindra.

Dum la yardeki 50 e 60 itere Rolls-Royce fabrikis maxim luxoza automobili, le Phantom IV, V e VI, di qui motori esis V8 (okcilindra e V-forme). La Phantom V fabrikesis de 1959 til 1968. la Phantom VI, qua substitucis la Phantom V, fabrikesis til 1991. Ol esis luxozega automobili enorma, nam ula versioni plubonigita da Mulliner e Park Ward havis longeso plu granda kam sis metri. Le Phantom esis la automobili di la reji. Por kompristi min richa, ma evidente tre richa, Rolls-royce fabrikis de 1955 til 1966 le Silver Cloud I, II, e III, qui sempre propulzesis da la V8-motori (de 5 a 6,2 litri). Ula famoza kompristi di le Silver Cloud esis, exemple la Greka Onassis e la famozega kantisti The Beatles.

En 1965 Rolls-Royce decidis vendar nova automobilo, di qua aspekto esis plu moderna, min alta e plu larja... ma sen perdar la klasika aspekto di vera Rolls-Royce. Ta nova automobilo esis la Silver Shadow. Rolls-Royce ne konstruktis la korpo e la trabostrukturo separite, ma kune, la automobili Silver Shadow esis la unesma fabrikita da Rolls-Royce di qui la korpi esis su-portanta. Ta automobilo esis tre granda suceso por Rolls-Royce, nam on vendis plu kam 40 000 (versioni I e II) til 1981. On fabrikis anke du specala versioni di la Silver Shadow, la Corniche (duporta e sentekta) e la Camargue (coupé o duplasa automobilo).

En 1980 Rolls-Royce fabrikeskis du nova automobili, le Silver Spirit e le Silver Spur, olqui esis tre plubonigita versioni dil ecelanta automobilo Silver Shadow. Ma en 1998 finis la Britana proprieteso di Rolls- Royce.

En 1971 pro grava krizo en l'avionmotorala fako, Rolls-Royce decidis sendependigar ta fako, qua konservis la proprieteso-yuri pri la nomo Rolls-Royce (e Bentley). En 1973 naskis automobilala fako Rolls Royce Motors; la Germama automobilifirmo BMW kompris parto di la fako avion-motorala ed en 1980 l'armi-firmo Vickers kompris la tota fako automobilala, to esas la tota Rolls Royce Motors. Dek yari plu tarde Vickers decidis vendar Rolls Royce Motors a BMW. La Germana firmo ja esis la proprietanto di parto dil avion-motorala fako ed esis la fabrikisto de 1998 di la motori di la nova automobili Rolls-Royce, le Silver Seraph (V12-motoro da BMW). Ma altra Germana automobili-firmo, Volkswagen, ofris plusa pekunio-quanteso kam BMW intence komprar la tota fako automobilala. Vickers, en asemblo di l'acioni-proprietanti, oblige decidis vendar Rolls Royce Motors a Volkswagen (grupo VAG). Iracigita BMW minacis la nova proprietanti ne plus fabrikar motori por le Silver Seraph. Fine BMW e Volkswagen decidis “amikale” repartisar duime Rolls Royce Motors, la firmo Rolls-Royce apartenus a BMW, e la firmo Bentley (e la Crewe-fabrikerio) apartenus a Volkswagen.

Nun Rolls-Royce e Bentley esas tote diferanta firmi, ma malgre la nova Germana proprietanti, le du duros aspektar sempre maxim luxoza Britana automobili kun maxim moderna teknologio Germana.