Wikipedio

Memo

 Ica artiklo bezonas revizo da ula persono qua konocas ambe Ido, ed ica temo ciencala, teknologiala, matematikala, filozofiala, sportala, edc.
Ka vu povas helpar ni revizar ol?

*Memo esas «ideo, manieri, o stilo qua dissendas de persono a persono en kulturo».[1] Memo funcionas kom unajo por portar kultural idei, simboli, o praktiki qua povas esar transmisata de un mento ad altra per skribo, dico, gesti, rituali, od altra imitebla fenomeni kun mimata temo. Suportanti di la koncepto konsideras memi kom kultural analogi por geni pro ke li auto-kopias, mutaceskas, e respondas a selektiva presi.[2]

Suportanti teoriizas ke memi esas virusala fenomeno qua povas evolucionar per naturala selekto per maniero analoga ad ito di biologial evoluciono. Memi facas ico per la procedo di variado, mutaco, konkurenco, e heredo, singla di li influas la riprodukto-suceso di memo. Memi dissendas per la menieri qua li genitas en lia hosti. Memi qua propagas min fertile povas divenar extingota, samtempe altri povas transvivar, dissendar, e (por le bona o le mala) mutacigar. Memi qua riproduktas maxim efikiva juas plu multa suceso, e kelki povas kopiar efikive mem kande li montras esar detrimentanta a la prospero di lia hosti.[3]

Studio-fako nomizita *memetiko komencis dum la yari 1990a, por examinar la koncepti e transmiso di memi relatanta a evoluciono-modelo. Kritiko de diversa fronti defiis la nociono ke akademio-studio povas examinar memi empirikale. Tamen, developi en nevrimaginado povas facar studio empirikala posibla.[4] Kelka komentanti en la socio-cienci questionas l'ideo ke onu povas signifikale kategoriizar kulturo relatante a diskreta unaji, ed esas partikulare kritikema pri la biologiala naturo di la fundamento di la teorio. Altri argumentis ke ca uzo di la termino esas la rezulto di miskompreno di l'originala propozo.[5]

La vorto memo komencis uzesar en la libro The Selfish Geneda Richard Dawkins, publikigita en 1976. La propra penso di Dawkins esas kelke ambigua: ilu bonvenigis la sugesto di N. K. Humphrey ke «memi devas esar konsiderata kom vivanta strukturi, ne nur metaforale» e propozis konsiderar memi kom «fizikale restanta en la cerebro».[6] Plu tarde, lu argumentis ke ilua originala intenci, konjektebla ante lua aprobo dil opiniono di Humphrey, esis plu simpla.[7] En la New Directors' Showcase 2013 en Cannes, l'opiniono di Dawkins pri memetiko esis intence ambigua.[8]

Etimologio

redaktar

Memo originale divenis de Angla meme. L'Angla meme esas plukurtigito (formacita cirkum Angla gene, «geno») di mimeme (de Anciena Grekiana μίμημα pronounced [míːmɛːma] mīmēma, «imitajo», de μιμεῖσθαι mimeisthai, «imitar», de μῖμος mimos, «mimo»)[9] inventita da Britaniana evoluciono-biologiisto Richard Dawkins en The Selfish Gene (1976)[10][11] kom koncepto por diskuto pri principi evolucionala pri explikar la dissendo di idei e kulturala fenomeni. Exempli di memi donita en la libro esas melodii, difuzofrazi, modo, e la teknologii di konstruktar arki. Kenneth Pike inventis la relatanta termino emic ed etic, generaligis l'ideo linguistika di fonemo, morfemo e *tagmemo (quale indikita da Leonard Bloomfield), karakterizis li kam interna ed extera vidado pri manieri ed extensis la koncepto a tagmemala teorio di homala manieri (kulminita en Language in Relation to a Unified Theory of the Structure of Human Behaviour, 1954).

Origini

redaktar
 
Richard Dawkins inventis la vorto memo en ilua 1976 libro The Selfish Gene.

La vorto memo inventesis en la libro The Selfish Gene da Richard Dawkins, de 1976. Dawkins citis lo kom inspiro de la laboro di genetikisto L. L. Cavalli-Sforza, antropologiisto F. T. Cloak[12] ed etologiisto J. M. Cullen.[13] Dawkins skribis ke evoluciono ne dependas sur la specifika bazo kemiala di genetiko, ma vice nur sur l'existo di auto-kopianta unaji di transmiso—kaze di biologiala evoluciono, la geno. Por Dawkins, la memo exemplizis altra auto-kopianta unajo kun potenciala signifiko pri explikar homala manierii e kulturo-evoluciono. Quankam Dawkins inventis la termino «meme» e developis memo-teorio, la posibleso ke idei esis subjekto a la sama preso di evoluciono kam esis biologiala atributi esis diskutita en la tempo di Darwin. T. H. Huxley pretendis ke «L'esforco por existo kontenas tam multe en la intelektala kam en la fizikala mondo. Un teorio esas ke speci di penso, e lua yuro por existar esas koextensiva per lua povo pri rezistar extingo per lua rivali.»[14]

 
Kilroy was here («Kilroy esis hike») esas graffito qua divenis populara en 1940, ed existis sub diversa nomi en landi diferanta, ilustras quale memo povas esar modifikata per kopiado.[15]

Dawkins uzis la termino por referar ad irga ento kulturala qua ula observanto forsan konsideras kom kopianto. Lu kredis ke onu povas vidar multa enti kulturala kam kopianti, ed indikis a melodii, modi e lerninta talenti kam exempli. Memi ordinare esas kopiata per expozo a homi, qua evolucionis kam efikanta kopianti di informo e manieri. Pro ke homi ne sempre kopias memi perfekte, e pro ke li forsan refinar, kombinar od altre modifikar li kun altra memi krear nova memi, li povas chanjar tra tempo. Dawkins ligis la procedo per qua memi transvivar e chanjar per la kulturo-evoluciono a la naturala selekto di geni en biologiala evoluciono.[16]

Dawkins definis la memo kom unajo di kulturo-transmiso, od unajo di imitado e kopiado, ma plu tarde defini diferis. La manko di koheranta, rigoroza, e preciza kompreno di quo ordinare bezonas por un unajo di kulturo-transmiso restas problemo en debati pro memetiko.[17] Kontraste, la koncepto di genetiko ganis konkreta pruvo kun la deskovro di la biologiala funcioni di DNA. Memo-transmiso bezonas fisikala moyeno, tala quala *fotoni, sonondi, tusho, gusto o flaro pro ke memi nur povas esar transmisata per la senti.

Dawkins remarkis ke en socio kun kulturo, persono ne bezonas havar decendanti por restas influoza pri l'agi di individuo, mili di yari pos lia morto:

Or se vu kontributas a la kulturo di la mondo, se vu havas bona ideo...olu povas durar vivar, integre, longe pos vua geni esos dissolvita en la komuna genaro. Socrates povas o ne povas havar un geno o du vivanta en la mondo cadie, kam G.C. Williams remarkis, ma qua sucias? La memo-komplexioni di Socrates, Leonardo, Copernicus e Marconi ankore vivas.[18]

Memo-vivocirklo: transmiso, reteno

redaktar

Memi, analoga a geni, diferas per lia apteso por esar kopiata; sucesanta memi duras e dissendas, kande la neapta stagnas ed esas obliviata. Pro to memi qua esas plu efikiva pri kopiado e transvivo esas selektota en la memaro.

Memi unesme bezonas reteno. Plu longe memo restas en lua hosti, plu alta esas lua propago-chanci. Kande hosto uzas memo, la vivo di memo plulongigas.[19] La riuzo di la neurala spaco qua hostagas ula memo-kopiuro hostagar diferanta memi esas la maxim granda minaco ad ita memo-kopiuro.[20]

Memo qua plulongigas lua hosti ordinare igas lu transvivar plu longe. Kontree, memo qua minlongigas lua hosti tendencas desaparar plu rapide. Tamen, pro ke hosti esas mortiva, reteno ne suficas perpetuigar memo longe; memi anke bezonas transmiso.

Vivo-formi povas transmisar informo vertikale (de patro a filio, per kopio di geni) e horizontale (per virusi ed altra moyeni). Memi povas esar kopiata vertikale o horizontale en un biologiala generaciono. Li anke povas jacar dormanta dum longa tempo-periodi.

Memi riproduktas per kopiar de un nervaro ad altra, o per komuniko od imito. Imito ofte inkluzas la kopio di observita manieri di altra individuo. Komuniko povas esar direta o nedireta, kande memi transmisas de un individuo ad altra per kopio registragita en senanma fonto, tala quala libro o muzikala particiono. Adam McNamara sugestis ke memi pro to povas esar klasifikata kom od interna od extera memi (i-memi od e-memi).[4]

Kelka komentanti ligis la transmiso di memi a la dissendo di kontagii.[21] Socio-kontagii tala quala fenomeneti, histerio, krimino-imito, e suocido-imito exemplizas memi vidata kom la kontagioza ideo-imito. Observanti distingas l'imito kontagioza di memi de instinte kontagioza fenomeni tala quala ocito e rido, qua li konsideras inata (vice sociale lernata) manieri.[22]

Aaron Lynch deskriptis sep generala shabloni di memo-transmiso, o «mento-kontagio»:[23]

  1. Patreso-quanteso: ideo qua influas la quanto di filii onu havas. Filii respondas partikulare recevive al idei de lia patri, e pro to idei qua direte o nedirete kurajigas plu altra naskoprocento kopios li ipsa ye plu alta procento kam li qua senkurajigar plu alta naskoprocento.
  2. Patreso-efikiveso: ideo qua augmentas la proporciono di filii qua adoptos idei de lia patri. Kulturala *separatismo exemplizas praktiko en qua onu povas expektar plu alta procento of memo-kopio—pro ke la memo por separo krear barilo de expozo ad idei konkurencanta.
  3. Prozelitismo: idei ordinare donata ad altru transe onua propra filii. Idei qua kurajigas la prozelitismo di memo, kam videbla en multa movadi religioza o politikala, povas kopiar memi horizontale per donanta generaciono, dissendas plu rapide kam patro-a-filio-memo-transmiso.
  4. Konservala: idei qua influas li qua tenas oli por durar tenar li dum longa tempo. Idei qua kurajas longeso en lia hosti, o livas lia hosti partikulare rezistanta kontre abandono o rempleso ca idei, plubonigas la memo-konservebleso e donas protektado kontre la konkurenco o prozeliteso di altra memi.
  5. Adversativa: idei qua influas li qua tenas oli por atakar o fushas idei konkurencanta e/o li qua tenas oli. Kopiuri adversativa povas donar avantajo por memo-transmiso kande la memo ispa kurajas atakiveso kontre altra memi.
  6. Konociva: idei perceptate kom konvinkanta a le maxim multa en la populo qua renkontrar oli. Konocive transmisita memi dependas grave sur tufo di altra idei e traiti konociva ja vaste teninda en la populo, e pro to ordinare dissendas plu pasive kam altra formi di memo-transmiso. Memi qua dissendas per konociva transmiso ne kuntas kom auto-kopianta.
  7. Motivizanta: idei ke homi adoptas pro ke li perceptas ula auto-intereso por adoptas li. Propre dicanta, motivizante transmisinta memi ne auto-propagas, ma ca transmiso-modo ofte eventas en asocio kun memi auto-kopiinta en la modi efikante patrala, prozelita e konservanta.

Memi kom diskreta unaji

redaktar

Dawkins iniciale definis memo kom substantivo qua «konduktar l'unajo-ideo di kulturo-transmiso, od imito-unajo».[16] John S. Wilkins retenis la memo-nociono kam kerno di kulturo-imito kande emfazas la memo-aspekto evolucionala, definis la memo kom «la maxim mikra unajo di socio-kultural' infomo relatanta a selekto-procedo qua havas favoroza o nefavoroza selekto-influo qua ecesas lua *endogenoza tendenceso por chanjar».[24] La memo kom unajo provizas komoda moyeni pri diskutar «penso-peco kopiita de persono a persono», senregarde sive penso kontenas altri interne, o formacas parto di plu granda memo. Memo povas konsistar ek un vorto, o memo povas konsistar ek integra parolado en qua ta vorto unesme eventis. Ica formacas analogio dil ideo di geno kom un unajo di auto-kopianta informo trovata sur la auto-kopianta kromosomo.

Kande la memo-dicerno kom «unajo» konduktas lia naturo pri kopiar kom diskreta, nevidebla enti, olu ne implikas ke pensi ulmaniere divenas limitizita o ke idei «atomala» existas ke ne povas esar dissekata aden plu mikra peci. Memo ne havas donita grandeso. Susan Blackmore skribas ke melodii di la simfonii da Beethoven esas komune uzata ilustrar la desfacileso inkluzanta pri deslimitizas memi kam diskreta unaji. Elu remarkis ke samtempe l'unesma quar noti di la kinesma simfonio da Beethoven (  listen (help·info)) formacas memo vaste kopianta kom unajo nedependanta, onu anke povas koncernar l'integra simfonio kom nur un memo.[17]

La nepoveso pinglagar traito ideal' o kultural' a quantizebla unaji importanta esas vaste agnoskanta kom problemo por memetiko. Tamen esis argumentinta ke la traci di memetiko-procedo povas esar quantizanta per imaginanta tekniki qua mezuras chanji en la konekteso-profili inter cerebro-regioni.»[4] Blackmore renkontras tala kritiki per remarkigar ke memi komparas kun geni en ica regardo: kande geno ne havas partikulara grandeso, ni nek povas we referas omna fenotiala traito direte a partikulara geno, lo havas valoro pro ke lo cirkondas ita unajo importanta di heredinta expresuro-subjekto pri evolucionala preseso. Por ilustrar, lu notis ke evoluciono selektas por la geno traiti tala quala okulo-koloro; lo ne selektas l'individuala *nuklido en strio di DNA. Memi havas komparinda rolo pri komprenas l'evoluciono di imitinta manieri.[17]

La libro de 1981 Genes, Mind, and Culture: The Coevolutionary Process («Geni, mento, e kulturo: La procedo koevolucionala») da Charles J. Lumsden ed E. O. Wilson propozis la teorio ke geni e kulturo koevolucionar, e ke la fundamentala unaji biologiala di kulturo mustas korespondas a neuronala reti qua funcionas kom tuberi di semantika memoro. Li inventis lia propra vorto, «*kulturgeno», qua nultempe popularigis. Coauthor Wilson plu tarde agnoskis la termino memo kom la maxim bona etiketo por l'unajo fundamentala di kulturala heredajo en lua libro de 1998 Consilience: The Unity of Knowledge («Konsento: L'uneso di savo»), qua parlaborar adsur la rolo fundamentala di memi pri unigar la natural' e sociala cienci.[25]

Influuri evolutionala sur memi

redaktar

Dawkins remarkis la tri kondicioni qua mustas existar pro evoluciono eventar:[26]

  1. varieso, o l'introdukto di nova chanji por exinganta elementi;
  2. heredeso o kopieso, o la kapaceso krear kopiuri di elementi;
  3. diferenciala «konveno», o l'okaziono por un elemento esar plu o min konveno por la medio kam altri.

Dawkins emfazas ke la evoluciono-procedo naturale eventas irgekande ca kondicioni koexistas, ed ita evoluciono ne nur aplikas al organal' elementi tala quala geni. Lu koncernas memi kam anke havas la havajo bezonanta por evoluciono, e pro to vidas memo-evoluciono kam ne simple analoga a genetiko-evoluciono, ma kam reala fenomeno-subjekto a la lego di selekto naturala. Dawkins remarkis ke kam diversa idei iras de un generaciono a la sequanta, li povas o plubonigar o retraktar de la transviveso di la homi qua obtenas ica idei, od influas la transvivo dil idei ipsa. Exemple, ula kulturo povas developar unika desegnuri e metodi di frabriko di utensili qua donas olu konkurencanta avantaji sur altra kulturo. Singla utensilo-degenuro do agas kelke simila a geno biologiala ke kelka populi havas lo ed altri ne, e la funciono di la memo nemediata efektigas l'asisto di la desegnuro en futura generacioni. Konkordante kun la tezo ke en evoluciono onu povas koncernar organismi simple kam apta «hosti» por geni kopianta, Dawkins argumentas ke onu povas vidar homi kom «hosti» por kopiar memi. Do, sucesoza memo forsan o ne forsan bezonas provizar irga bonfaco a lua hosti.[26]

Difere a genetiko-evoluciono, memetiko-evoluciono povas montrar Darwin-ismal' e Lamarck-ismala traiti. Kulturala memi havos la karakterizi di heredajo Lamarck-ismala kande hosto aspiras pri kopiar la donanta memo per dedukto sive per exakte kopiar lo. Exemple, la kazo di la transmiso di simpla tanelto tala quala martelagas klovo, talento qua lernanto imitas per spektar demonstro sen necese imitas singla diskreta movo modelizita da la docanto en la demonstro, stroko por stroko.[27] Susan Blackmore distingas la difero inter la du modi di heredo en la memo-evoluciono, karakterizas la modo Darwin-ismala kom «kopias l'instrukto» e la Lamarck-ismala kom «kopias la produkturo.»[17]

Memi-tufi, o memeri (anke konocata kom memo-komplexi), tala quala kultural' o politikala doktrini e sistemi, anke povas importar en la acepteso di nova memi. Memari kontenas grupi di memi qua kopias kune e koadaptas.[17] Memi qua fitas en sucesanta memaro forsan ganos aceptado per «dorsportas» sur la suceso di la memaro. Exemple, John D. Gottsch diskutis la transmiso, mutaco e selekto di religio-memari e la teismo-memi kontenis.[28] Teismo-memi esis diskutita inkluzar la «interditkto di sezuala praktiki aberacanta tala quala incesteso, adultereso, homoesexualeso, bestialeso, kastreso, e religio-interdikto», ke forsan augmentis vertikala transmiso di la religioza patro-memaro. Simila memi pro to esas inkluzanta en la majoritato di la religio-memari, e gravigis dum tempo; li divenis «kanono neviolacebla» o pozis dogmataro, eventuale deskovrar lia voyo aden lego sekulara. Ico anke povas referar kam la propagado di tabu.

Memetiko

redaktar

La diciplino di *memetiko, qua datizas del mezo dil yari 1980ma, provizas proximesko a modeli evolucionala di kultural' informo-transfero kreita sur la koncepto di la memo. Memetikisti propozis ke same kam la funciono di memi esas analoge a geni, memetiko funcionas analoge a genetiko. Memetiko provas aplikar ciencala metodi konvencionala (tala quala li uzata en populo-genetiko ed *epidemiologio) explikar ja existanta shablini e transmiso di kultural' idei.

La precipua kritiko di memetiko inkluzas la pretendeso ke memetiko ignoras fondita avanigi pri altra faki di kulturala studio, tala quala sociologio, kulturala antropologio, konociva psikologio, e sociala psikologio. Questioni restas sive o ne la memo-koncepto inkluzas kom valide refutebla ciencala teorio. Ca vido koncernas memetiko kom teorio en lua infanteso: protocienco a suportanti, o pseudocienco a kelka minvaloriganti.

Kritiko di memo-teorio

redaktar

Ul objeciono kontre la studio dil memi-evoluciono en generala termini (quankam ne kontre la memi-existo) implikas a perceptita aperturo en la geno/memo analogeso: l'akumuliva evoluciono di geni dependanta sur biologiala selekto-preso nek tro granda nek tro mikra relatante a mutaco-rapideso. Ne existas ula kauzo pensar ke la sama balanco existos en la selekto-preso por memi.[29]

Luis Benitez-Bribiesca M.D., kritikanto kontre memetiko, nomas la teorio «dogmato pseudociencala» ed «ideo danjeroza qua posturas minaco kontre la serioza studio di koncio e kulturala evoluciono». Kam faktala kritiko, Benitez-Bribiesca apuntas a la manko di «kodexo-skribo» por memi (analoga a la DNA di geni), ed al ecesiva frajileso di la mekanismo di memo-mutaco (di ideo iranta de un cerebro ad altra), quo duktus a basa kopio-exakteso ed alta mutaco-rapideso, igas l'evoluciono-procedo kaosoza.[30]

Britaniana filozofo politikala John Gray karakterizis la memetiko-teorio di religio di Dawkins kom «sensenca» e «ne mem teorio... la lasta en sucedo di nesaja metafori Darwin-ismala», komparebla ad Inteligenta desegno en lua valoro kom cienco.[31]

Altra kritiko venas de teoriisti semiotikala tala quala Deacon[32] e Kull.[33] Ica vido koncernas la koncepto di «memo» kam primativigita koncepto di «signo». La memo do esas deskriptita en memetiko kam signo mankanta triala naturo. Semantikisti povas koncernas memo kam signo «degeneranta», qua nur inkluzas lua povo pri esar kopianta. Do, en la maxim vasta senco, la kopi-objekti esas memi, konsierante la traduk-objekti ed interpreto esas signi.

[clarification needed]

Fracchia e Lewontin koncernas memetiko kom ribaptanta e nesuficanta.[34] Evolucionala biologiisto Ernst Mayr desaprobis la geno-apogata vido ed uzo di la termino «memo» di Dawkins, astertinta lo esas «nenecesa sinonimo» por «koncepto», rezonas ke koncepti ne esas restrikto ad individuo od a generaciono, forsan persistar dum longa tempo-periodi, e forsan evolucionos.[35]

Aplikaji

redaktar

Opinioni diferas pri quale maxim bone aplikar la koncepto di memi en «propra» diciplinala trabaro. Un vido koncernas memi kom provizas utila filozofio-perspektivo qua examinas kulturo-evoluciono. Suportanti di ca vido (tala quala Susan Blackmore e Daniel Dennett) argumentas ke konsiderante kulturo-developi de la vido di memo—quale se memi ipsa respondas presar maximigar lia propra kopiado e transvivo—povas sequar ad utila envidi e donas valoroza predici aden quale kulturo developas dum tempo. Altra tala quala Bruce Edmonds e Robert Aunger fokigis sur la bezono provizar empirikala sulo por memetiko divenar utila e respektanta cienco-diciplino.[36][37]

Triesma proximesko, deskriptita da Joseph Poulshock, kom «radikala memetiko» volas pozar memi ye la centro di materialismala mento-teorio e di persono-identeso.[38]

Eminenta exploristo en evoluciono-psikologio ed antropologio, inkluzante Scott Atran, Dan Sperber, Pascal Boyer, John Tooby ed altri, argumentas ke la posibleso di la nekonkordeso inter modulaleso di mento e memetiko.

[citation needed] En lia vidi, la menti strukturizas ula aspekti komunikebla di la produktita idei, e lia komunikebla aspekti ordinare efektigas od ekvokas idei en altra menti per influo (por relate richa strukturi genitita de ofta basa fideleso-enpozo) e ne kopio od imito di alta fideleso. Atran diskutis komuniko envolvanta religio-kredi kom kazo en punto. En un experimentaro ilu questionis religiozi subskribar papero-peco la signifiko di la Dek komanduri. Malgre la propra expekti-konsento di la subjekti, interpreti di la komanduri montris vasta rangi di variado, kun mikra pruvo di konsento. En altra experimento, subjekti kun autismo e subjekti sen autismo interpretis dicuri ideologial' e religial' (exemple, «Lasez milo de flori florifar» od «Ad omno existas sezono»). Homi kun autismo montris granda tendenco por proxime parafrazar ed iterar kontenajo del origino-enuncuro (exemple: «Ne trachez flori ante li florifas»). Kontroli ofte deduktis vasta rango di kulturala signifiki kun mikra kopiinta kontenajo (exemple: «Sequez la fluo» od «Omni devas havar egala okaziono»). Nur la subjekti kun autismo—qua mankas la grado di interferala kapaceso normale asociis kun aspekto di teorio di mento—arivis proxima por funcionar kom «memo-mashini».[39]

En ilua libro The Robot's Rebellion, Stanovich uzas la koncpeti di memi e memari por deskriptar programo di konocala reformo quan lu relatas kom «rebeleso». Precize, Stanovich argumentas ke la memo-uzo kom deskriptanto por unaji kultural' esas bonfacanta pro ke lo servas emfazar traiti di transmiso ed aquiro qua esas paralela a la studio di *epidemiologio. Ca havaji igas saliajo la kelkafoye parazita naturo di aquirita memi, e tam tala rezulto ke indivudui devas esar motivizata por reflektive aquirar memi uzanta quon lu nomas procedo di «batelo di Neurath».[40]

Religio

redaktar

Quankam socio-ciencisti tala quala Max Weber serchis komprenar ed explikar religio ye termini di kulturala atributo, Richard Dawkins imperis rianalizo di religio en termini dil evoluciono di auto-kopianta ideo aparte de ula rezultanta avanigi biologiala li povas atribuar.

Ilu argumentis ke la rolo di chefkopianto en kulturo-evoluciono ne adheras a geni, ma a la penso di memo-kopiado de persono a persono per imito. Ci respondas a presi selektiva qua o povas o ne povas efikas biologiala riprodukto o transvivo.[16]

En elua libro The Meme Machine («La tempo-voyajilo»), Susan Blackmore koncernis religii kom partikulara memi tenaca. Multa di la traiti qua esas komuna a la religii maxim larje praktikata provizas esencal' avantaji en evoluciono-kuntexto, lu skribis. Exemple, religii qua predikas la valoro di kredo super pruvi de omnadia experienco o raciono inokulas socii kontre multa di la maxim bazala utensili homi ofte uzas por evaluar lia idei. Per ligar *alturismo a religio-admiso, religio-memi povas proliferar plu rapide pro ke homi perceptas ke li povas rekoltar sociala tam bone kam personala premii. La longeso di religio-memi plubonigas per lia dokumentizo en veneracata religio-texti.[17]

Aaron Lynch referis la robusteso di religio-memi en homo-kulturo a la fakto ke tala memi enkorpigas plura transmiso-modi di memo. Religio-memi tramsmisas la generacioni de patro a filio e trans un generaciono per la memo-kambio di *proselitismo. Maxim multa homi partenos la religio instruktita a li da lia patri dum lia tota vivi. Multa religio-traiti kontenas adversal' elementi, exemple punisanta apostateso, o demonigas la nekredanti. En Thought Contagion Lynch identigas la transmiso-memi en Kristanismo kom partikulare povoza en skopo. Kredani vidas la konverto di nekredani tam religio-devo e kam ago di alutrismo. La promiso di la celo a kredani e la minaco dil inferno a la ne kredani provizas forta incito por membri sustenar lia kredo. Lynch asertas ke kredo en la Krucago di Iesu en Kristanismo ampligas singla di lua altra kopio-avantaji per l'obligiteso kredani havas por lia salvonto por sakrifiko sur la kruco. L'imajo di la krucago riaparas en religiala sakramenti, e la prolifero di simboli di la kruco en domi e kirki potente plufortigar la larja abundo di Kristana memi.[23]

Quankam religio-memi proliferis en la homo-kulturi, la moderna cienco-socio esis relate rezistanta a kredi religioza. Robertson (2007)[41] asertis ke se evoluciono esus plurapidigata per kondicioni di propagativa desfacileso,[42] do ni expektus renkontrar varianti di religio-memi, fondita en generala populi, montrata a cienco-socii. Uzanta adiro memala, Robertson deskonstruktis du probi por privilejo religioze tenanta spiritaleso en cienco-diskurso. Avantaji di adiro memala kam komparita a plu tradicionala «modernigo» e «furniso-letero» ci kompernanta l'evoluciono e propago di religio esis explorita.

Memetikala expliki di rasismo

redaktar

En Cultural Software: A Theory of Ideology («Kulturala programaro: Teorio pri ideologio»), Jack Balkin argumentis ke memetiko-procedi povas explikar multa di la maxim familiara traiti di pensi ideologial'. Ilua teorio pri «kulturala programaro» mantenis ke memi de naraci, reti sociala, modeli metaforal' e metonimial', e divereso di diferanta strukturi mentala. Balkin mantenis ke la sama strukturo uzata por genitar idei pri libera dico o libera marketi anke servas por genitar kredi rasismala. Por Balkin, sive memi divenas nociva o desadaptiva dependas sur la medio-kontexto en qua li existas prefere kam en irga specala fonto o maniero por lia origino. Balkin deskriptis rasismala kredi kam memi di «fantazio» qua divenas nociva o nejusta «ideologii» kande diversa homi kunvenas, kam komerco o konkurenco.[43]

Arkitekturo-memi

redaktar

En A Theory of Architecture («Teorio di arkitekturo»), Nikos Salingaros dicas pri memi kom «libere propaganta tufi di informo» qua povas esar bonfacanta o malfacanta. Ilu kontrastas memi a shabloni e vera savo, karakterizas memi kom «multe simpligata versioni di shabloni» e kam «nerezoninta asorto ad ula vidal' o mnemonika prototipi».[44] Referas a Dawkins, Salingaros emfazas ke li povas esar transmisata por lia propra traiti komunikiva, qua «la plu simpla li esas, la plu rapida li povas proliferar», e ke la memi maxim sucesanta «venas kun granda rekurso psikologiala».[45]

Arkitekturo-memi, segun Salingaros, povas havar destruktiva povo. «Imaji deskriptanta en arkitekturo-revui representas edifici qua ne posible povas esar akomodanta ad uzo singladie divenas fixigata en nia memori, do ni reminincas li senkonciante.»[46] Lu listigas diversa arkitekturo-memi qua cirkulis depos 1920 e qua, en lua vido, duktis samtempa arkitekturo diveninta poke desligita de la homala bezoni. Li mankas konekto e signifiko, pro to impedas «la kreo di vera konekti bezonata por nia kompreno di la mondo». Lu vidas li kam nule diferanta de anti-shabloni en programaro-desegno - kom solvuri qua esas falsa ma malgre to esas riutiligita.[47]

Interreto-kulturo

redaktar

«Interreto-memo» esas koncepto qua dissendas rapide de persono a persono per l'Interreto, multe per Interreto-apogita retposto, blogi, forumi, imajoforumi kam 4chan, servadi di reto sociala kam Facebook, Instagram o Twitter, quik mesajado, e servadi di filmeto-transmiso kam YouTube e Twitch.tv.[48]

En 2013 Richard Dawkins karakterizis Interreto-memo kom deliberante alterata da homo-kreiveso, distingita del ideo originala di Dawkins implikanta mutaco per hazarda chanjo e tipo di selekto Darwin-ismala.[49]

Memo-mapi

redaktar

Un tekniko di memo-mapigo reprezenas l'evoluciono e transmiso di memo tra tempo e spaco.[50] Tala memo-mapo uzas figuro-8 diagramo (*analemo) por mapigar la gesto (en la plu basa ringo), nasko (ye la sufoko-punto), e la developo (en la plu alta ringo) di la selektata memo. Tala memo-mapi esas neskalara, kun tempo mapigita adsur la y-axo e spaco adsur la x-axo *transekto. Onu povas lektar la tempala progreso di la mapigita memo de sudo a la nordo sur tala memo-mapo. Paull publikigis laborita exempo uzata la «memo organala» (quale en organala agrokultivo).[50]

Anke videz

redaktar

Noti

redaktar
  1. ↑ Meme.
  2. ↑ Graham 2002
  3. ↑ Kelly & 1994 p. 360 Tamen se ni konsideras kulturo kam lua propra auto-organizala sistemo — sistemo kun its own agenda and pressure to survive — then the history of humanity gets even more interesting.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 McNamara 2011
  5. ↑ Burman, J. T. (2012).
  6. ↑ Dawkins, Richard (1982), The Extended Phenotype, Oxford universala imprimerio, p. 109, ISBN 0-19-286088-7
  7. ↑ Dawkins' foreword to Blackmore 1999, p. xvi
  8. ↑ Saatchi & Saatchi New Directors' Showcase 2013
  9. ↑ The American Heritage Dictionary of the English Language: Fourth Edition, 2000
  10. ↑ Dawkins, Richard (1989), The Selfish Gene (2a editajo
  11. ↑ Varieties of meaning
  12. ↑ Cultural microevolution, 1966.
  13. ↑ Is a cultural ethology possible?
  14. ↑ Huxley, T. H. "The coming of age of 'The origin of species'". (1880) Science. 1, 15-17. 
  15. ↑ "Kilroy Was Here - Los Angeles Times". articles.latimes.com. 2000-03-05.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 Dawkins 1989, p. 352
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 17,4 17,5 Blackmore 1999
  18. ↑ Dawkins, Richard (2006).
  19. ↑ Heylighen, Francis.
  20. ↑ R. Evers, John.
  21. ↑ Blackmore 1998; "The term 'contagion' is often associated with memetics.
  22. ↑ Blackmore 1998
  23. ↑ 23,0 23,1 Lynch 1996
  24. ↑ Wilkins, John S. (1998), "What's in a Meme?
  25. ↑ Wilson 1998
  26. ↑ 26,0 26,1 Dennett 1991
  27. ↑ Dawkins 2004
  28. ↑ "Mutation, Selection, And Vertical Transmission Of Theistic Memes In Religious Canons" in Journal of Memetics - Evolutionary Models of Information Transmission, tomo 5, editajo 1, 2001.
  29. ↑ Sterelny & Griffiths 1999; p.333
  30. ↑ Benitez Bribiesca, Luis (januaro 2001), "Memetics: A dangerous idea" (PDF), Interciencia: Revista de Ciencia y Technologia de América, Venezuela: Asociación Interciencia, 26 (1): 29-31, ISSN 0378-1844, retrieved 2010-02-11, If the mutation rate is high and takes place over short periods, as memetics predict, instead of selection, adaptation and survival a chaotic disintegration occurs due to the accumulation of errors. 
  31. ↑ Gray, John (2008-03-15).
  32. ↑ Deacon, Terrence.
  33. ↑ Kull, Kalevi (2000).
  34. ↑ Fracchia, Joseph; R C Lewontin (February 2005), "The price of metaphor", History and theory, Weleyan University, 44 (44): 14-29, doi:10.1111/j.1468-2303.2005.00305.x, ISSN 0018-2656, JSTOR 3590779, The selectionist paradigm requires the reduction of society and culture to inheritance systems that consist of randomly varying, individual units, some of which are selected, and some not; and with society and culture thus reduced to inheritance systems, history can be reduced to "evolution."
  35. ↑ Mayr, Ernst (1997).
  36. ↑ See Edmonds, Bruce (September 2002), "Three Challenges for the Survival of Memetics", Journal of Memetics - Evolutionary Models of Information Transmission, 6 (2), retrieved 2009-02-03 
  37. ↑ Aunger 2000
  38. ↑ Poulshock 2002
  39. ↑ Atran 2002
  40. ↑ Stanovich, Keith E. (2004).
  41. ↑ Robertson, Lloyd Hawkeye (2007), "Reflections on the use of spirituality to privilege religion in scientific discourse: Incorporating considerations of self", Journal of Religion and Health, 46 (3): 449-461, doi:10.1007/s10943-006-9105-y 
  42. ↑ Dennett, Daniel C. (1995), Darwin's Dangerous Idea: Evolution and the meanings of life, New York: Simon and Schuster 
  43. ↑ Balkin 1998
  44. ↑ Nikos Salingaros: Theory of Architecture, chapter 12: Architectural memes in a universe of information, ISBN 3-937954-07-4, Umbau-Verlag, 2006, 2008, pages 243 and 260
  45. ↑ Salingaros, 2008. pp. 243-245.
  46. ↑ Salingaros, 2008. p. 249.
  47. ↑ Salingaros, 2008. p. 259.
  48. ↑ Schubert, Karen (2003-07-31).
  49. ↑ Solon, Olivia (June 20, 2013).
  50. ↑ 50,0 50,1 Paull, John (2009), "Meme Maps: A Tool for Configuring Memes in Time and Space" (PDF), European Journal of Scientific Research, 31 (1): 11-18. 

Referi

redaktar

Extera ligili

redaktar
Obtenita de "https://io.wikipedia.org/w/index.php?title=Memo&oldid=1036302"