Manaus
| Manaus | ||
| ||
| Kelka imaji pri Manaus. | ||
|
| |
| Standardo | Blazono | |
| Lando: |  Brazilia
| |
| Stato: | Amazonas | |
Informo:
| ||
| Latitudo: | 3°06'S | |
| Longitudo: | 60°01'W | |
| Altitudo: | 92 m | |
| Surfaco: | 11 400 km² | |
| Habitanti: | 2 057 511[1] (2022) | |
| Disto de Brasília: | 3490 km km | |
| Horala zono: | UTC-4 | |
| Urbestro: | David Almeida (Avante, 2021 – 2024) | |
Mapo:
| ||
| ||
Oficala retosituo:
| ||
| www.manaus.am.gov.br | ||
Manaus esas chef-urbo e maxim populoza urbo dil Braziliana stato Amazonas, e la 7ma maxim populoza de Brazilia. Segun la demografiala kontado di 2022, ol havis 2 057 511 habitanti[1]. Ol esas la precipua financala ed ekonomiala centro di la Norda regiono di la lando.
Fondita en 1669, l'urbo modernigesis multe pos la duimo di 19ma yarcento, dum tale nomizita "ekonomiala ciklo dil kauchuko". Nun, ol havas importanta fabrikerii di elektronikal-equipuri en lua industriala distrikto.L'urbo ank esas turismala urbo, por uli qui deziras konocar la fluvio Amazon o l'Amazoniana foresto, ultre havar lua propra atraktivi, exemple Teatro Amazonas, botanika gardeno e multa muzei. La Federala Universitato di Amazonas (Universidade Federal do Amazonas - UFAM, fondita en 1909) e l'Universitato dil Stato Amazonas (Universidade do Estado do Amazonas - UEA, fondita en 1973), anke havas sideyi en Manaus.
La nomo dil urbo devenis de Manaós, un ek l'aborijena tribui qui vivis en la regiono.[2]
Historio
redaktar
Ante l'arivo di Portugalani, multa aborijena grupi, exemple le Manaós, Baré e Tarumã, habitis la regiono. Manaus fondesis en 1669 dal Portugalani, kande li konstruktis fuorto nomizita São José do Rio Negro. En 1695, katolika misionisti (Karmeliti, Jezuiti e Franciskani) decidis konstruktar kapelo honore Nia Siorino di la Nemakuloza Gravidesko proxim la fuorto, por helpar katekizar aborijeni. De 1723 til 1728 eventis milito inter Portugalani e le Manaós, qui ne aceptis sklavigo. La milito finis erste pos ke Portugalani aceptis mariajar kun filiini di lokala chefi indijena.
En 1755, rejala dekreto kreis la kapitanio São José do Rio Negro, kun sideyo en Mariuá (la nuna urbo Barcelos). Tamen, pro timo di invadi da Hispani, lora guberniestro Lobo D'Almada transferis la chef-urbo a loko lor nomizita "Lugar da Barra", ube nun jacas Manaus. Francisco de Souza Coutinho, generala-kapitano di Grão Pará, kontestis la chanjo di la chef-urbo, e Barcelos itere divenis chef-urbo. Erste dum la komenco 19ma yarcento, "Lugar da Barra" itere divenis chef-urbo. Lua nomo chanjesis a "Vila dos Manaus" en 1832, ed ye la 24ma di oktobro 1848 la vilajo divenis urbo.
L'urbo kreskis multe dum la fino dil 19ma yarcento e komenco dil 20ma yarcento, pro tale nomizita "ekonomiala ciklo dil kauchuko". Dum ta epoko la habitantaro kreskis pro migrado di personi veninta de Nord-estala regiono di Brazilia ed anke de altra landi (nome Portugalani, Angli, Franci, Italiani ed altra mikra grupi), Manaus e la provinco Amazonas (pos 1889, stato Amazonas) pluricheskis, ed inauguresis l'edifico dil Teatro Amazonas (1896), l'unesma lineo di tramveturo dil urbo (1899), telefono-sistemo, publika lumizo per elektro (la 2ma Braziliana urbo qua recevis ca sistemo), publika distributado di aquo kanaligita, e lua flotacanta portuo plubonigesis, por recevar granda navi.
Manaus duris juar prospereso pro l'exportaci di kauchuko dum la komenco dil 20ma yarcento, til ke en 1910 ol unesmafoye subisis konkurenco di kauchuko kultivita en Azia, qua gradope konquestis extera merkati. To rezultis lenta dekado di lokal ekonomio. Multa kolokeri abandonis Manaus, e lua komerco, nome importacita produkturi, dekadis. En 1941, l'exportaco di kauchuko itere divenis importanta, pos ke plantacerii en Malaizia okupesis da Japoniani. Pos finir la milito, la dekado durigis.
En 1967 kreesis la Zono di Libera Komerco di Manaus, qua atraktis multa industrii a la regiono, nome fabrikerii di elektronikala produkturi e motorcikli. Nun, existas cirkume 600 industrii en ol. Pro stimulo di la Zono di Libera Komerco, Manaus divenis un ek la chef-urbi di stato kun maxim granda kresko dum la pasinta 40 yari. La kresko anke atraktis migranti de altra regioni Braziliana, e nova quarteri kreskis sen irga projeto.
La kresko portis konsequi pozitiva, ma anke problemi por la urbo. Por kontrolar l'aparo di nova quarteri neregulala e sen substrukturo, lokala guvernerio kreis projetita quarteri, exemple Cidade Nova, São José Operário e Armando Mendes. Altralatere, regioni adeste ed adnorde komencis subisar problemi pri fluviala polutado e perdajo di biodiverseso. La demografiala kontado de 1991 montris ke Manaus superirabis 1 milion habitanti. En 2022 ol superirabis 2 milion habitanti, esanta la 7ma maxim populoza urbo di Brazilia.
Referi
redaktar- ↑ 1,0 1,1 Brasil tem 203 milhões de habitantes, aponta Censo; domicílios crescem mais - Publikigita da UOL. Dato di publikigo: 28ma di junio 2023. Idiomo: Portugalana.
- ↑ Série Memórias: O Nome de Manaus - Publikigita da Biblioteca Virtual do Amazonas. URL vidita ye 9ma di aprilo 2015.