Aquofalo
Aquofalo esas loko ube l'aquo di ula fluvio rapide falas de altajo kande ol fluas tra abrupta regiono o klifo.
Formaco
redaktar
Aquofali ordinare originas kande fluvio esas yuna. En ta epoko, la kanalo dil fluvio esas streta e profunda. Kande fluvio fluas tra espruva rokoza tereno, erodo eventas lente, kontre ke advale l'erodo eventas plu rapide. Kande augmentas la rapideso dil aquo an la bordo di aquofalo, ol tiras materiali de la fluvio-lito. La vortici kreita per petulemesi, ed anke l'areni e roki transportata da la fluvio augmentas l'erodo. L'aquofalo skultas la fluvio-lito profunde e retroiras admonte.
On povas grupigar aquofali segun la mezavalora volumino di aquo prezenta en aquofalo (qua dependas de l'altajo dil aquofalo e de la mezavalora ekfluo), segun logaritmala skalo. Aquofali de klaso 10 inkluzas Paulo Afonso (che fluvio São Francisco, Brazilia), Niagara (inter Usa e Kanada) ed aquofalo Khone (an la fluvio Mekong, Laos).
En Ido nomizesas kaskado la falo da mikra rivereto, de granda altesopunto, exemple Svartifoss, en Islando.
Tipi
redaktar
- Bloko: aquo decensas de relative larja fluvio o rivero.
- Kaskado: aquo decensas un serio di skali en roko
- Katarakto: povoza aquofalo, exemple: katarakti Iguazu, Katarakti Viktoria