Batalio di Dardanelles

Batalio di Dardanelles
{{{subskriburo}}}
Konflikto:	Unesma mondomilito
Dato:	de la 19ma di februaro 1915 til la 9ma di januaro 1916
Loko:	Peninsulo Gallipoli, Turkia
Rezulto:	{{{rezultajo}}}
Militanti
Unionita Rejio, Francia, India, Australia, Nova-Zelando, Kanada	↔	Otoman imperio
Komanderi
Sir Ian Hamilton	↔	Mustafa Kemal Atatürk
Trupi/equipuri
5 divizioni (komenco) 14 divizioni (fino)	↔	6 divizioni (komenco) 14 divizioni (fino)
Perdaji
44 000 morti 97 000 vunditi	↔	87 000 morti 165 000 vunditi
{{{perdaji}}}

La batalio di Dardanelles, anke nomizita batalio di Gallipoli o batalio di Çanakkale esis batalio qua eventis dum l'unesma mondomilito. La emo di ta batalio esis kontrolar la Maro di Marmara, en Turkia. To rezultis l'unika importanta vinko Otomana dum la milito.

Plaji ube eventis desembarki che Kabo Helles.

L'ideo pri atakar Otomani en Gallipoli prizentesis unesmafoye dal Armeniano Boghos Nubar a la Britaniani en 1914. Britaniana marshalo Horatio Herbert Kitchener developis l'ideo pri atako, por separar Istanbul de Palestina, Siria ed Egiptia. Proxim la fino di novembro 1914 Winston Churchill propozis navala atako en Dardanelles, por kredar eroroze ke Otomana trupi ne esus suficanta por impedar l'atako. Segun la komencala plano, la floto Britaniana devus irar a la stretajo vers Istanbul. Malgre la kritiki di la federiti, ta plano aprobesis en januaro 1915.

Navala kampanio

Komence la federita eskadro bombardis la rivala defensi Otomana. Pose li probis removar flotacanta torpedi alonge 60 km dil stretajo. La rivala defensi e la torpedi Turka an l'eniro dil stretajo neutrigesis, tamen granda parto de lua artilrio ne destruktesis, e minacis la navi kontre-torpeda del Federiti. Ye la 18ma di marto la duesma fazo dil operaco komencis. Navaro eniris e bombardis tri kurasonavi, qui sinkesis, e tri altra subisis grava domaji. La probo tra rivi esis haltita.

Terala kampanio

Franca kanono en kabo Helles.

Sequante, organizesis terala atako. Britaniana trupi desembarkis ye la 24ma di aprilo, ma la surpriz-atako faliis nam Turka defensi esis plu forta. Komandita dal Turka generalo Mustafa Kemal Atatürk, Turka trupi esis efikiva, e la federiti blokusesis en tre mala pozicioni. Tamen, somero esis kalvario mem per trupi kustumigita kun varma klimato, exemple l'Australiani.

La transvivinti evakuesis dum fino di 1915 e debuto di 1916.