en historio
dum julio
50, 100 e 200 yari ante nun …


5 di julio 1974. En Austria, konstruktado di la strado-tunelo sub l’Arlberg komencis. Fervoyala tunelo sub l’Arlberg ja existis, apertita en 1884. La sinuoza voyo por vehili tra la defileo di Arlberg esis hazardoza dum vintro, pro la posibleso di avalanchi. La tunelo kompletigesis en decembro 1978; la longeso esas cirkume 14 km. Ol portas la strado S16 de Tirol a Vorarlberg; ol desegnesis por portar 1800 vehili dum horo.

24 di julio 1924. La kompozisto e pianisto Ferruccio Busoni mortis en Berlin. Il naskis en 1866 en Empoli, Italia; il montris talento pri muziko ye frua evo, ed unesmafoye aparis en koncerto kun sua genitori, qui esis muzikisti, en 1873. De la evo non til dek-e-un yari il studiis ye la Konservatorio di Wien. Dum periodo il docis en Helsinki, Moskva e Boston, Usa. De 1894 il rezidis en Berlin: il docis, kompozis e turis Europa por koncertar. Il renkontris notenda muzikisti di la periodo, ed anke artisti. De 1915 til 1920 il rezidis en Zurich. Inter ilua kompozuri esas la piano-koncerto-peco, en kin movimenti, di 1904; ol esas un de la maxim longa tala verki, durante plu kam un horo, e poka pianisti pleyabas ol. Il anke facis multa transskriburi di verki da Johann Sebastian Bach.

19 di julio 1824. Agustín de Iturbide, imperiestro di Mexikia dum kurta periodo, mortis evante 40 yari. Il esis generalo, e kreis politikala e militara koalisuro qua dominacis México en septembro 1821. Mexikia ganis ne-dependeso de Hispania; il proklamesis kom Imperiestro, e regnis de 19 mayo 1822. Republikani ne esis kontenta pri Iturbide kom Imperiestro, e republikani en la Kongreso refuzis preparar konstituceso di Mexikia qua havis rolo por imperiestro. Il abdikis ye 19 di marto 1823, ed exilesis en Europa. Ula politikisti en Mexikia konvinkis il ke il devas retrovenar; ma ye ilua retroveno en julio 1824, il arestesis ed exekutesis.