Proprietajo

Proprietajo esas la kontrolo direta o nemediata di ula kozo, qua povas esar objekto materiala od yuro. La temo dil yuro pri proprieto esas ula kozo konkreta od abstrakta kapabla di subisar proprigo.

Ordinare, socialista e komunista doktrini volas ke la proprietajo di la kozi esas kolektiva, ne exkluziva.

En judiciala doktrino, note en sistemi kun fundamento en la Romana yuro, on judikas ke la yuro pri proprieto subdividesas en tri parti:

yuro por uzar, uzoyuro (ius utendi), qua signifikas ke la proprietanto povas uzar la kozo segunvole, sempre ke ta uzo ne violacus altra legi, o lezus la yuri di altra personi.
yuro por recevar benefici (de la proprietajo) (ius fruendi), qua signifikas ke la proprietanto povas utiligar la produkturi o rezulti quin la posedajo produktas. Ta produkturi povas esar naturala (exemple: cereali de plantacajo) o civila (exemple: la profito obtenita pro prestar o lugar kozo o pekunio). E,
yuro por disponar (ius abutendi), qua signifikas ke la proprietanto povas modifikar, destruktar, vendar, lugar, transferar la proprietajo per irga formo, donar od inkluzite renuncar a lua yuro pri la kozo posedinta.

Publika proprieto, kande la kozo apartenas a tota socio, exemple: stradi e placi en urbi, publika skoli e hospitali, edc.
Privata proprieto, kande la kozo apartenas a unika persono, grupi di personi en societo od asociuro (religiala asociuro, asociuro por defensar yuri di grupi, edc.).