Montreux Jazz Festival
La Montreux Jazz Festival (olim Festival de Jazz Montreux e Festival International de Jazz Montreux) esas muziko-festivalo en Suisia, qua eventas yarale en frua julio en Montreux, an la litoro di Lago Léman.
Ol esas la duesma maxim granda yarala jaz-festivalo en la mondo dop la Montreal International Jazz Festival en Kanada.
Historio
redaktarLa Montreux Jazz Festival fondesis en 1967 da Claude Nobs, Géo Voumard e René Langel, helpe de Ahmet e Nesuhi Ertegün di Atlantic Records. La festivalo eventis che Montreux-Kazino. Ol duris tri dii e pleis ibe preske nur jaz-artisti. La steli di ta epoko esis Miles Davis, Keith Jarrett, Jack DeJohnette, Bill Evans, Soft Machine, Weather Report, The Fourth Way, Nina Simone, Jan Garbarek ed Ella Fitzgerald.
Originale pura jaz-festivalo, ol apertesis en la 1970a yari, e hodie prizentas artisti di omna imaginebla muziko-stilo. Jazo restas importanta parto di la festivalo. Parto dil expanso dil festivalo debesis a kunprodukto da Quincy Jones, qua adduktis multa internaciona artisti en la frua 1990a yari. Hodie la festivalo duras du semani ed atraktas audantaro de plu kam 200.000 homi.
En la 1970a yari, la festivalo larjigis sua jenraro, inkluzanta blues, soul e rock, exemple Marianne Faithfull, Led Zeppelin, Pink Floyd, Frank Zappa, Deep Purple, Canned Heat e multa altri. Fine di la yardeko, la festivalo itere expansis, inkluzanta muziko de omna kontinenti (kun emfazo di brazilana muziko) e duris tri semani.
Santana pleis che Montreux unesmafoye en 1970; Van Morrison en 1974 e 1980. Altra artisti inkluzis B.B. King, Gary Moore, Weather Report, Don Ellis, Crossfire, Buddy Guy, Camarón de la Isla, Soft Machine, Chuck Berry, George Clinton e Parliament-Funkadelic, Eric Clapton, Luther Allison, Bo Diddley, Stan Getz, Airto Moreira, Joe Henderson, Dizzy Gillespie, Oscar Peterson, Charles Mingus, Etta James, Sonny Rollins, Son House, Count Basie, Chick Corea, Herbie Hancock, Gilberto Gil, Ray Charles, James Booker, Hermeto Pascoal, Mahavishnu Orchestra, Rory Gallagher, Stevie Ray Vaughan, Elis Regina, Les McCann, Eddie Harris, Pasadena Roof Orchestra, New Order, Jaco Pastorius, Ringo Starr & His All-Starr Band, Toto, Zucchero Fornaciari, André Geraissati, Korni Grupa, Jan Akkerman, Joe Satriani, Status Quo, e multa altri.
La inicianto e, til lua tragediala morto en 2013, chef-organizero, Claude Nobs, adportis diversa artisti a Montreux, ed establisita e nova. Pos la morto di Claude, la organizero di la festivalo esis Mathieu Jaton.
Loko
redaktarLa festivalo originale eventis che l'originala Montreux-Kazino, qua parbrulis en decembro 1971 dum pleo da Frank Zappa (referata en "Smoke on the Water" da Deep Purple). La festivalo pose eventis en altra audochambri en Montreux, til olua retroveno a la rikonstruktita Kazino en 1975. La festivalo duris kreskar, ed en 1993, translojis a la Congress and Convention Centre Montreux. De 1995 til 2008, ol eventis en amba loki. De 2007, ol eventas che la Montreux Musique & Convention Centre.
De 2007, la Convention Centre havas du chef-estradi, Auditorium Stravinski e Miles Davis Hall, ultre la mikra Montreux Jazz Cafe, e plura mikra libera-aera estradi cirkum la Centre. Plusa temo-plei (bahia, blues, ec.) eventas sur bateli sur la lago e treni travoyajanta la regiono, e diversa eventi e konkursi eventas che la proxima Montreux Palais e Le Petit Palais.
Expanso
redaktar
La festivalo chanjis en la 1980a yari: ol kreskegis ed inkluzis tre diversa muziko-stili. Jazo restis importanta, anke brazilana muziko, ma sempre plu multa rock- e pop-artisti anke invitesis.
Miles Davis pleis che Montreux plurafoye, britana rock-bando Deep Purple invitesis okfoye, e Status Quo pleis dufoye. Altra notinda artisti che Montreux esas Sandra Max Roach, James Brown, George Clinton e Parliament-Funkadelic, Wynton Marsalis, Art Blakey, John McLaughlin, Stevie Ray Vaughan, Wayne Shorter, Al Di Meola, Elvis Costello, Jimmy Cliff, Steel Pulse, Mike Oldfield, Brian May, Marvin Gaye, Rory Gallagher, Leonard Cohen, Nina Hagen, Eric Clapton, Queen, Phil Collins, Joe Cocker, Los Lobos, The Manhattan Transfer, Tracy Chapman e Van Morrison.
La expanso qua komencis en la 1980a duris depose - Montreux transformesis de jaz-festivalo aden festivalo di mondo-muziko. Quincy Jones kunproduktis la festivalo de 1991 til 1993. En 1993, la festivalo esis tro granda por la Kazino e movis a la Convention Centre. La nombro de vizitanti augmentis de 75.000 en 1980 a 120.000 en 1994, ed "Off-festival" developesis en la litorala promeneyi ed en la kafeerii di Montreux.
Multa "regulozi" retrovenis, ma multa nov artisti anke aparis: Sting, Bob Dylan, Fats Domino, Deep Purple, Al Jarreau, Chaka Khan, Johnny Cash, Cheap Trick, Cheb Mami, Youssou N'Dour, Marianne Faithfull, Ice-T, Jazzmatazz, ZZ Top, Simply Red, Marisa Monte, George Benson, Jazzkantine, Alanis Morissette, David Bowie, Paul Simon... En 1999, la festivalo recevis plu kam 220,000 vizitanti.
La festivalo anke gastigis bone-konocata e talentoza studento-grupi, inkluzanta bandegi e vocala ensembli. Yuna, talentoza muzikisti kurajigesas partoprenar konkursi.