Soul

Soul esas muzikala jenro qua originis en Usa e kombinas elementi de rhythm and blues e gospel-muziko. Segun afirmas la Rock and Roll Hall of Fame, soul esas "tipo di muziko qua originis de l'experienci di negra komuneso en Usa per la modifiko di la muziko gospel e dil rhythm and blues en sekulara funky-deklaro".

Ray Charles, un ek la pioniri di soul-muziko.

Marvin Gaye.

Soul en Angla signifikas "anmo", do soul music signifikas "muziko di la anmo". Soul-muziko emfazas la forte emocala vocala ed instrumentala soli, e la muziki povas esar lenta - exemple When a Man Loves a Woman da Percy Sledge -, o rapida - exemple Respect, kompozita da Otis Redding e kantita da Aretha Franklin.

Kelka soul-artisti, exemple James Brown, developis la muzikala jenro funk. Altri developis muziki kun politikala letri, inkluzite kritiko a la milito di Vietnam en What's Going On da Marvin Gaye, lansita en 1970.

Origini

Sam Cooke.

James Brown.

Pos la duesma mondomilito komencis periodo di granda desfacilesi specale por la maxim povri de Usana socio, l'Afrikan-Usani. Komencis granda migradi vers la nordo e la westo di Usa. Samatempe, negra muzikisti komencis mixar elementi muzikala de blues, gospel, swing e bebop en la danso-muziki pleita por popular asistantaro. To kreis la jenro konocita kom rhytm and blues.

Gradope mult aspekti de Afrikan-Usana kulturo komencis aceptesar dal blanki dum la yari 1950ma. Exemple, negra aktori quale Sidney Poitier e Harry Belafonte divenis populara, e l'aktorino Dorothy Dandridge nominesis por l'Oscar-premio. La muzikala jenro rhythm and blues anke komencis aceptesar da la blanki, e ne pluse restriktesis a unika raso.

Rhythm and blues pose evolucionis til originar rock and roll, ma lua mixo kun la modelo di "klamo e respondo" e la bato-ritmo de la muziko gospel kun sekulara poemi originis la muziko soul. On konsideras la muziko soul rezultinta dil migrado di rhythm and blues a la urbi.

La frazo "muziko soul" atestesis unesmafoye en 1961. L'uzo di la vorto 'soul' en Afrik-Usana kulturo referas multafoye a rasala fiereso.

Solomon Burke en 2008.

The Supremes.

Sam Cooke, Ray Charles e James Brown konsideresas la pioniri dil jenro. Kelka muziki da Solomon Burke en la fino dil yari 1950ma e la komenco dil yari 1960ma enrejistrita da Atlantic Records, exemple "Cry to Me", "Just Out of Reach" e "Down in the Valley", kodexigis la stilo e kreis lua bazi. Altra specalisti konsideras la gospel-muziko sekularigita "I Got A Woman" (1954, Atlantic Records) de Ray Charles l'unesma kansono soul de la historio.

Aretha Franklin.

La precipua homina kantisto di soul qua aparis dum la yari 1960ma esis Aretha Franklin. Komence el esis kantistino di gospel qua komencis kantar sekulara muziki en 1960. El atingis suceso pos signatar laborokontrato kun Atlantic Records, qua lansis, inter altra sucesi "I Never Loved a Man (The Way I Love You)", "Respect" e "Do Right Woman, Do Right Man". Ante, en 1959, Motown lansis en Detroit homina grupo The Primettes, pose rinomizita The Supremes, qua divenis komercale la maxim sucesoza vocala femina grupo di la historio, kun 12 muziki qui atingis #1 en la muzikala listo Billboard Hot 100. Un ek la fondinti dil grupo esis Diana Ross, qua pose lansis sua sola kariero.

La Marcho vers Washington DC pri Laboro e Libereso ye la 28ma di agosto 1963 guidita da Martin Luther King produktis influi en la kulturo, partikulare en la muziko: Respect ("respekto"), enrejistrita da Aretha Franklin en 1967 e Say It Loud - I'm Black and I'm Proud ("dicez lauta: me esas negra e me esas fiera") enrejistrita da James Brown en 1968 stimulis su-fido di Afrikan-Usani.

Percy Sledge.

Soul anke divenis populara en Unionita Rejio, ube mult artisti facis turi dum la fino dil yari 1960ma. La vorto "soul" divenis komuna termo qua deskriptis diversa stili qui originis de R&B — de la dansebla pop-muziko de muzikisti e grupi (exemple The Temptations, Stevie Wonder, Marvin Gaye) lansita da Motown Records en Detroit, til la deep soul ("grava soul") da Percy Sledge e James Carr. La muziko Soul de diferanta urbi e regioni di Usa (exemple New York, Detroit, Philadelphia, edc) komencis divenar notinde diferanta, ed originis lokala subjenri di soul.

Anciena sideyo di Stax Records, nune muzeo. L'originala edifico demolisesis.

Cirkume 1968 soul-movemento komencis dividesar: kelk artisti, exemple James Brown e Sly & The Family Stone developis funk, dum ke altra, exemple Marvin Gaye, Stevie Wonder, Curtis Mayfield e Al Green komencis rafinar soul, inkluzite krear letri politikale koncianta. En Detroit produktisto Don Davis verkis en la kompanio Stax Records kun Johnnie Taylor, The Dramatics ed altr artisti. La kompanio Hi Records duris la tradiciono di Stax Records, e lansis muziki di artisti quale Al Green, Ann Peebles, Otis Clay, O. V. Wright e Syl Johnson.

Smokey Robinson (centre) e The Miracles.

En Motown Records, artisti quale Marvin Gaye, Michael Jackson, Stevie Wonder e Smokey Robinson kontributis por la evoluciono di soul-muziko, quankam lia muziki konsideresis plua pop kam, exemple, la muziki da Otis Redding. Altra notora artisti de Motown esis The Supremes, The Marvelettes, Jr. Walker & The All-Stars, Martha and the Vandellas e The Jackson 5.

Curtis Mayfield.

Dum la yari 1970ma soul influesis da psikodelik-rock ed altra jenri. Dum ta epoko, la kansoni lansita dal grupo The Detroit Emeralds, quale "Do Me Right" konsideresas transito inter soul e disco. Marvin Gaye e Curtis Mayfield lansis muziki kun sociala temi. James Brown ed altr artisti transformis soul en la muzikala jenro funk. Versatila grupi, exemple War, Commodores ed Earth, Wind and Fire divenis populara ta epoko. Anke dum la yari 1970ma aparis la nomizita blu-eyed soul, la soul-muziko di blank artisti, exemple Hall & Oates de Philadelphia, e Tower of Power, de Oakland.

Televiziono-programo Soul Train debutis en 1971 e komencis divulgar kantisti quale Carrie Lucas o Rick James, e grupi quale The Sylvers, The Whispers e Shalamar - la tri grupi kun la muzikala produktado o partopreno dil produktisto e bas-gitaristo Leon Sylvers III. Dum la fino dil yardeko disco divenis populara, e soul evolucionis en la jenro nomizita quiet storm. Kelka funk-bandi, exemple Con Funk Shun, Cameo e Lakeside lansis kelka muziki en stilo quiet storm.

Tamen, "quankam soul-muziko evolucionis, ol nulatempe desaparis — ne nur ol influis super omna R&B-muziko de la yari 1970ma, 1980ma e 1990ma, ma sempre existis grupi di muzikisti en omna mondo qui pleis tradicionala soul-muziko".

Subjenri

Stevie Wonder.

Detroit (Motown) Soul

La muziki lansita dal kompanio Motown, del produktisto Berry Gordy, esas ritmoze forta, kun influo de la muziko gospel. La muziki ofte inkluzas klaki kun la manui, violini, kloshi e kontrabaso. La kompanio havis lua propra bando, The Funk Brothers. Motown konsideresas pioniro en l'enrejistro dil subjenro "pop-soul", soul kun komercala intenco. Populara dum la yari 1960ma ta subjenro evolucioni vers disco dum la yari 1970ma. Exempli pri artisti en ta subjenro: Diana Ross, The Jackson 5, Stevie Wonder, Billy Preston.

Deep soul e southern soul

La frazi deep soul e southern (sudala) soul ofte referas a l'energioza soul qua kunfuzas l'energio di R&B kun la fono di la muziko gospel. La precipua origino di ta subjenro esis l'urbo Memphis, Tennessee, e la kompanio Stax/Volt Records lansis artisti e grupi quale Sam & Dave, Booker T. & the M.G.'s, Otis Redding, The Mar-Keys, The Bar-Kays, Isaac Hayes, inter altri.

Soul de New Orleans (New Orleans Soul)

La soul de New Orleans originis klare de blues, kande artisti quale Little Richard, Fats Domino, e Huey "Piano" Smith atingis granda suceso, e pose direte influis en la nasko di funk. La precipua "arkitekto" dil soul de New Orleans esis la kompozisto e muzikala produktisto Allen Toussaint. Ilu verkis kun kantisti quale Irma Thomas, Jessie Hill, Kris Kenner, Benny Spellman, e Ernie K. Doe. Altra notora artisti qui verkis kun ilu esis Betty Harris ed Aaron Neville.

Soul de Chicago (Chicago Soul)

Soul produktita en Chicago havis min influi de gospel kam la de altra regioni. La kompanio Vee-Jay Records lansis artisti quale Jerry Butler, Betty Everett, Dee Clark, e Gene Chandler. La kompanio Chess Records produktis muziki da The Dells e Billy Stewart. Curtis Mayfield esis altra importanta nomo de Chicago Soul, ed ultre lansar sucesi kun lia grupo The Impressions, anke skriptis muziki por altra artisti de Chicago, e por bandi quale The Fascinations, Major Lance, e Five Stairsteps.

The O'Jays

Soul de Philadelphia (Philadelpiha Soul o Philly Soul)

Soul kun orkestrala aranji e kanti inspirita en la stilo doo-wop. Thom Bell, Kenneth Gamble e Leon Huff konsideresis la kreinti dil subjenro, adoptita per bandi quale The O'Jays, The Intruders, The Delfonics, The Stylistics, Harold Melvin & The Blue Notes, e The Spinners. Multa de lua muziki konsideresas disco.

Psikodelika* soul

Originis de la influi di psikodelika*-rock super kelka artisti de la kompanio Motown. Sly & The Family Stone konsideresas la pioniri dil subjenro, kun muziki quale "Dance to the Music" (1968), "Everyday People" (1968) e "I Want to Take You Higher" (1969). Altra exempli pri artisti qui adoptis ta subjenro esis Edwin Starr (kun la muziko "War", de 1970), e la kantisto, muzikisto e chefo di bando George Clinton.

Blanka soul (Blue-eyed soul)

Blue-eyed soul esas R&B pleita da blanka muzikisti. La senco di blue-eyed soul modifikesis dum la yardeki: komence ol asociesis ad artisti qui pleis soul e R&B simile a l'artisti de Motown e Stax. La frazo duris uzesir dum la yari 1970ma e 1980ma, note da Britaniana jurnalaro, por referar a l'artisti qui adoptis elementi de la muziki de Stax e Motown. Artisti quale Christina Aguilera, Amy Winehouse, Adele e Hall & Oates konsideresas blue-eyed soul.

Joss Stone en 2008

Britaniana soul

Soul havis granda influo super Britaniana populara muziko, inkluzite super rock-bandi de la "Britaniana invado en Usa", quale The Beatles. Dusty Springfield e Tom Jones esis importanta Britaniana artisti di blue-eyed soul. Dum la yari 1980ma aparis importanta artisti, exemple George Michael, Sade Adu, Lisa Stansfield e la bandi Simply Red e Soul II Soul. La populareso di Britaniana soul en Usa stimulis artisti quale Amy Winehouse e Joss Stone.

Neo Soul

La frazo "Neo Soul" kreesis dum la yari 1990ma dal muzikala produktisto Kedar Massenburg por nomizar la mixo inter stilo di kanto di soul del yari 1970ma kun hip-hop, nuntempal aranji instrumentala, ed influi de funk e jazz. Notora exempli esas la kantistini Erykah Badu, Lauryn Hill, Aaliyah, Caron Wheeler, Lisa Stansfield, e la muzikala grupi Britaniana Soul II Soul e Jamiroquai.