Centyara milito
Centyara milito | |||
Kelka pikturi pri batalii de centyara milito. Desupre sinistre: La Rochelle, Agincourt, Patay, Orleans. | |||
Dato: | de la 24ma di mayo 1337 til la 19ma di oktobro 1453 (intermitanta) | ||
Loko: | Rejio Francia, Nederlando, Belgia, Britania, Iberia | ||
Rezulto: | Francia e lua federiti vinkis la milito. Anglia perdis tota lua kontinentala posedaji ecepte Calais e vicina arei. | ||
Rejio Francia e lua federiti, inkluzite Rejio Skotia, Aragon e papi de Avignon | ↔ | Rejio Anglia e lua federiti, inkluzite Portugal e Navara | |
Philippe la 6ma Jean la 2ma, la Bona Charles la 5ma Charles la 6ma Charles la 7ma |
↔ | Edward la 3ma Richard la 2ma Henry la 4ma Henry la 5ma Henry la 6ma | |
Centyara milito ne esis duriganta militio, ma fakte serio di militala konflikti inter Rejio Francia e Rejio Anglia. La konflikti duris fakte dum 116 yari, kun intervali inter li. Li komencis pro disputo pri quala rejio dominacus parto di Francia. En 1337, kande l'unesma konflikto komencis, l'Angli dominacis Gaskonia.
Quankam nula importanta batalio eventis pos 1453, Cent-yara milito erste finis oficale en 1475, kun la signato di kontrato di Picquigny, da Louis la 11ma di Francia e Edward la 6ma di Anglia.
Motivo dil unesma konflikto
redaktarEn 1308, lora princino Isabella de Francia, filiino de Philippe la 4ma di Francia e fratino de Charles la 4ma di Francia, mariajabis kun Edward la 2ma di Anglia. El stimulis Edward la 2ma abdikar favore lia filiulo Edward la 3ma, ed asumis la regenteso di Anglia. Ye la 20ma di decembro 1327 Edward la 2ma mortis, ed Isabella restis regentino til 1330, kande Edward la 3ma atingis la majoreso.
Ye la 1ma di februaro 1328, rejulo Charles la 4ma di Francia mortis sen maskula decendanti, e nova regulo pri rejala sucedo adoptesis en Francia. Segun ca regulo, nur viri povis heredar la trono Franca. La morto di Charles la 4ma finigis la dinastio Kapetingana. Philippe de Valois, nevulo di Charles la 4ma, asumis Franca trono kom Philippe la 6ma, suportita da Franca nobeli, qui refuzis l'ideo pri esar vasali de Angla rejo. Samatempe, la nevino di Charles, Jeanne la 2ma, divenis rejino di Navara.
Edward la 3ma esis feudala sinioro di Guyenne (pose Aquitania e nun Nov-Aquitania), e devis vasaleso (obligesi) a Philippe la 6ma, segun Franca legi. Edward refuzis esar vasalo, e milito deklaresis.
En 1366, la helpo grantita da Charles la 5ma di Francia favore Henri de Trastamare, lor pretendanto di Kastiliana trono diveninta rejo plufortigis sua suporto.
Precipua artiklo: Bertrand du Guesclin |
Rurano-puerino Jeanne d'Arc de Lotringia incitis Franci militar kontre Angli dum cent-yara milito. El guidis Franca armeo. Charles la 7ma kronizesis en Reims.