Batalio di Okinawa
Usana tanko destruktita dal Japoniani.
Konflikto: Duesma mondomilito
Dato: de la 1ma di aprilo til la 22ma di junio 1945
Loko: Okinawa, Japonia
Rezulto: Japoniana vinkeso. Usa okupis Okinawa til 1972.
Militanti
Usa (armeo)
kun suporto de Usana e Britaniana mar-armei
Japonia
Komanderi
Simon Bolivar Buckner †
Roy Geiger
Chester W. Nimitz
Raymond A. Spruance
Pedro del Valle
Sir Bernard Rawlings
Philip Vian
Bruce Fraser
Mitsuru Ushijima †
Mitsuro Cho †
Minoru Ota †
Seiichi Itō
Trupi/equipuri
183.000 (komence) ~80.000 Japoniani e cirkume 40.000 Okinawani
Perdaji
Plua kam 12.000 morti
plu kam 38.000 vunditi
28 navi dronita
245 tanki
centi di avioni e multa armi
Plu kam 110.000 morti
plu kam 7.000 kaptiti
27 tanki
{{{perdaji}}}

La Batalio di Okinawa esis la maxim granda amfibia atako de la milito sur Pacifiko, dum la duesma mondomilito. Ol eventis en l'insuli Ryukyu ed Okinawa. La Federiti projetis uzar Okinawa - distanta nur 550 km de Japonia - kom bazo por bombardar e preparar la posibla invado di Japoniana teritorio. La lukto esis feroca, e Japoniani uzis intensa suocidint ataki kontre Usana trupi.

"Kamikaze" atakas Usana navo proxim Okinawa.

La terala batalio en Okinawa komencis ye la 1ma di aprilo 1945 e duris dum 81 dii. Ante, l'unesma Usani qui iris a la tero esis soldati de la 77ma Infantria Diviziono, qui desembarkis ye la 26ma di marto en l'insuli Kerama, 24 km sud-weste de Okinawa. Dum ta operaco 27 soldati mortigesis e 81 vundesis. Li kaptis 650 Japoniana soldati ed eliminis la minaco pri suocidint ataki per bateli. Ye la 1ma di aprilo la 2ma Marala Diviziono simulis atako en la plaji di Minatoga por trompar Japoniani e tardigar la kontreatako. Usani kaptis l'aerodromi Kadena ed Yomitan facile, e decidis sizar la nordo di Okinawa. Eventis violentoza kombati e fine ye la 18ma di aprilo Usana kaptis la monto Yae.

Operaco Ten-Gō

redaktar
 
Yamato sinkas.

Tra l'operaco Ten-Gō Japoniani probis uzar 10 navi komandita dal admiralo Seiichi Itō, inkluzite la protektata krozero Yamato (la maxim granda krozero konstruktita til nun), por atakar Usana navi. Itō imperesis pri lansar suocidant atako kontre la Federiti.[1] La floto Japoniana deskovresis dal Usana submara navi balde pos ekirir l'aqui teritoriala di Japonia, ed interceptesis dal avioni qui departis de avionala transportonavi Usana. Pos atakesir per plua kam 300 Usan avioni dum du hori ye la 7ma di aprilo 1945, Yamato sinkis mult ante proximigar su de Okinawa. Kin altra Japoniana navi sinkesis dum la batalio. Entote Japoniani perdis 3.700 maristi dum la batalio, inkluzite l'admiralo Itō, kontre 12 Usana pilotisti e 10 avioni.

Terala kombati

redaktar
 
Invado di Okinawa.

L'unesma Usana trupi desembarkis ye la 26ma di marto 1945, che l'insuli Kerama, nur 32 km sud-weste de la precipua plaji di Okinawa. Pos 5-dia kombati, l'insuli konsideresis sekura.[2] La desembarko en Okinawa propre komencis ye 8:30 kloki la 1ma di aprilo 1945 en la westa plaji dil insulo. Pos 1 horo, cirkume 16.000 ja desembarkabis, e kande la nokto komencis, ja esis 60 mil. La 2ma Diviziono di Naval-infantrio lansis trompiva atako en Minatoga, an la sud-westa rivo dil insulo, por konfundar Japoniani e preventar lia movo de ibe.[2] La 10ma Armeo kaptis l'aerodromi Kadena ed Yomitan.

Pro ne konfrontir severa rezisto, generalo Buckner decidis marchar nemediate por exekutar la 2ma parto dil invado-projeto: kaptar la nordo di Okinawa. La 16ma Diviziono di Naval-infantrio lansis atako che l'istmo di Ishikawa. La tereno esis montoza e boskoza, e la defensi Japoniana koncentresis meze la rokoza tereno di Yae-Take. Pos intensa kombati, Japoniani perdis 2.500 soldati mortinta e 46 kaptita, kontre 236 Usani mortinta, 1061 vundita e 7 desaparinta.

La batalio por la civili

redaktar
 
Por domtar la rezisto di civitani, Usani distributis propaganda pamfleti a la kaptiti.

La batalio esis kruela por lokala habitanti. Japoniana trupi montris indiferenteso pri Okinawani, e freque uzis Okinawana civili quale homala skudi. Li anke konfiskis nutrivi de lokala habitanti, e multa civitani mortis pro hungro. Ultre to, esis desfacila por Usana trupi distingar quo esis civitano e quo esis soldato. En multa kazi, on pafis kontre domi sen savar quin stacis ibe. Multa habitanti suocidis, instigita dal Japoniana soldati, qui dicis a li ke Usani volus mortigar o violacar la kaptita civitani. On kalkulas ke signifikanta nombro di civila Okinawani - 42.000 til 150.000 personi de cirkume 300.000 habitanti - mortigesis o suocidis.

Pos la batalio, 90% de l'edifici e domi di Okinawa restis destruktita. Kelka historiisti afirmas ke la feroceso di la Batalio di Okinawa modifikis la projetita ideo pri la invado di Japoniana teritorio. Vicee, Usa preferis lansar atomobombi super Japonian urbi, por acelerar Japoniana kapitulaco.

  1. Autoro: Mitsuro Yoshida e Richard H. Minear. Requiem for Battleship Yamato.  Loko di publikigo: Annapolis, Maryland. Dato di publikigo: 1999. 
  2. 2,0 2,1 Autoro: Chistopher Chant, brigadiero Shelford Bidwell O.B.E., Anthony Preston, Jenny Shaw. Batallas por tierra, mar y Aire 1939-1945.  Publikigita da Dismail S.A..  Loko di publikigo: Madrid. Dato di publikigo: 1982.  Idiomo: Hispana.