Albert Finney
Albert Finney (9 mayo 1936 - 7 februaro 2019) esis angla aktoro qua laboris en cinemofilmi, televiziono e teatro.
Il asistis la Royal Academy of Dramatic Art (RADA) e laboris en la teatro. ante plear en filmi en la frua 1960a yari, kun debuto The Entertainer (1960), direktita da Tony Richardson, qua antee direktis ilu en teatro. Il mantenis sucesoza kariero en teatro, filmi e televiziono.
Il konocesis pro sua roli en Saturday Night and Sunday Morning (1960), Tom Jones (1963), Two for the Road (1967), Scrooge (1970), Annie (1982), The Dresser (1983), Miller's Crossing (1990), A Man of No Importance (1994), Erin Brockovich (2000), Big Fish (2003), The Bourne Ultimatum (2007), Before the Devil Knows You're Dead (2007), The Bourne Legacy (2012), e la James Bond-filmo Skyfall (2012). Recevinto di premii BAFTA , Golden Globe, Emmy e Screen Actors Guild, Finney nominesis por Oscar-premio kinfoye, kom Maxim Bona Aktoro quarfoye. Il recevis plura premii pro sua pleo kom Winston Churchill en la biografiala televizion-filmo di BBC-HBO The Gathering Storm (2002).
Finney naskis en Salford, Lancashire, filiulo di Alice (n. Hobson) ed Albert Finney, bukmakero. Il edukesis che la skoli Tootal Drive Primary School, Salford Grammar School e la Royal Academy of Dramatic Art (RADA), ube il gradizesis en 1956.
Che RADA Finney aparis che televiziono pleanta Sr. Hardcastle en She Stoops to Conquer da Oliver Goldsmith. La BBC brodkastis la pleo dal RADA-studenti che la Vanbrugh-Teatro en London ye venerdio 6 januaro 1956. Altra membri dil aktoraro inkluzis Roy Kinnear e Richard Briers. En februaro 1956 John Fernald, lora skolestro di RADA, donis a Finney lua unesma granda rolo en la produkturo dal Vanbrugh-Teatro di The Face of Love da Ian Dallas. Finney gradizesis che RADA e divenis membro dil Royal Shakespeare Company.
Finney unesme aparis che London-teatro en 1958, en The Party da Jane Arden, direktita da Charles Laughton. Il gasto-pleis en plura epizodi di Emergency-Ward 10 e pleis Lysander en TV-versiono di A Midsummer Night's Dream (1959) direktita da Peter Hall. En 1959 Finney aparis en Stratford en la titulo-rolo en Coriolanus, remplase malada Laurence Olivier.
Lua unesma filmo-aparo esis en The Entertainer (1960) da Tony Richardson, kun Laurence Olivier.
Finney samayare pleis desiluzionanta fabrikerio-laboristo en la filmo-versiono di Saturday Night and Sunday Morning (1960). La filmo esis komercala suceso, la triesma maxim populara filmo en Britania tayare. Ol ganis plu kam duima milion pundi de profito. Finney pose pleis en Billy Liar (1960) en teatro e che televiziono. En 1996 il pleis en la televizion-serii Karaoke e Cold Lazarus.
Kun sua unesma spozino, Jane Wenham, il genitis filiulo, qua laboras en la film-industrio kom kamero-operacisto. En 1970 Finney mariajesis kun la franca aktorino Anouk Aimée, mariajeso qua duris ok yari. Il lore mariajesis triesmafoye en 2006, kun Penelope Delmage. Li restis kune til la morto di Finney. Finney en mayo 2011 publike revelis ke il traktesis pro reno-kancero. Il mortis ye evo 82 pro pektoro-infekteso ye 7 februaro 2019, che hospitalo en London.