Specala relativeso
En fiziko, specala relativeso (SR, anke konocita kom la specala teorio pri relativeso o STR) esas l'aceptita fizikala teorio pri la relato inter spaco e tempo.
Esas apogata sur du postulati:
- ke la legi di fiziko esas nevarianta (c.e., identa) en omna inerciala sistemi (neaceleranta kadri di refero); e
- ke la rapideso di lumo en vakuo esas la sama por omna observanti, senegarde di la rapideso di lumofonto.
La teorio origine propozesis en 1905 da Albert Einstein en l'artiklo "Pri l'elektrodinamiko di movanta korpi". La nekonciliebleso di klasika mekaniko kun l'equacioni di elektromagneteso di Maxwell duktas a la developado di specala relativeso, qua korektas klasika mekaniko por traktar standi implikanta movi proxim la rapideso di lumo. Mem tale, klasika mekaniko esas ankore utila (pro lua simpleso ed alta exakteso) kom proximigo a mikra rapidesi kompare a la rapideso di lumo.