Jeanne d'Arc: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Idojc (diskutez | kontributadi)
lig
Idojc (diskutez | kontributadi)
lig
Lineo 32:
La [[Centyara milito|Cent-Yara Milito]] komencis en 1337 kom heredo-disputo pri la franca trono, kun tempopa periodi de relativa paco.  Preske omna lukto eventis en Francia, e l'uzo dal angla armeo di ''chevauchée-''taktiki (destruktivega inkursi) devastis l'ekonomio.  La franca populo ne riatingabis sua grandeso ante la [[Nigra Morto]] di la meza-14ma yarcento, e komercisti esis izolita de exterlanda merkati.  Ante l'aparo di Jeanne d'Arc, Anglia preske atingabis sua skopo krear duala monarkio sub angla direkto, e la franca armeo ne atinabis granda vinko dum generaciono.  En la vorti da DeVries, "La Rejio di Francia esis ne mem ombro di sua 13ma-yarcenta prototipo."
 
La franca rejo lor la nasko di Jeanne, [[Charles la 6ma di Francia|Charles VI]], sufris pro periodi di mento-maladeso ed esis ofte nekapabla regnar.  La fratulo dil rejo [[Louis la 1ma di Orléans|Louis, Duke di Orléans]], e la kuzo dil rejo  [[Johano la 1ma di Burgundia|Johano la Sentima]], Duko di Burgundia, querelis pri la regenteso di Francia e tutelo di la rejala pueri.  Ta disputo inkluzis akuzi ke Louis havis extermariaja afero kun la rejino, [[Isabeau di Bavaria]], ed alegi ke Johano la Sentima kaptis la rejala pueri.  La konflikto kulminis per la asasino di la Duko di Orléans en 1407 segun impero da la Duko di Burgundia.
 
La yuna Charles di Orléans sucedis sua patro kom duko e konfidesis a lua bo-patro, la Komto di Armagnac.  Ta partiso konocesis kom le "Armagnac", e la opozanta partiso duktita da la Duko di Burgundia la "Burgundiana partiso".  [[Henry la 5ma di Anglia|Henry V di Anglia]] profitis ta interna dividi kande il invadis la rejio en 1415, vinkinta dramatatre ye [[Agincourt]] ye 25ma oktobro e pose kaptis multa norda franca urbi.  En 1418 Paris kaptesis da la Burgundiani, qui masakris la Komto di Armagnac e c. 2500 adheranti lu.  La futura franca rejo, Charles VII, asumis la titulo ''Dauphin'' - heredonto dil trono - evinta 14, pos la morto di lua quar fratuli.   Lua unesma signifikant ofical ago esis konkluzar paco-pakto kun la Duko di Burgundia en 1419.  To finis dizastroze kande Armagnac-partisani asasinis John la Sentima dum renkontro sub protekto-garantio da Charles.  La nova duko di Burgundia, [[Filip la 3ma di Burgundia|Filip la Bona]], blamis Charles pri la ocido ed aliancis kun Anglia.  Kune li konquestis granda parti de Francia.