|
[[Imajo:Personal_computer,_exploded_5,_unlabeled.svg|right|thumb|230px|PikturoImajo dipri ordinatrokomputero eed olua parti]]
{{revizo}}
'''OrdinatroKomputero''' o '''komputoro''' esas [[informatiko|informatikainformatikala]] equipoaparato permizintaqua pripovas traktar informi segun [[proceduro|proceduri]]. GeneraleOrdinare ordinatro signifikas equipo quokomputero esas desegnintaaparato projetita por exekutar diversa informatiko-taski, exemple por matematikala funcioni. AnkeVasta-sence anke ludokonsoli, mobile telefoni[[Posh-telefonilo|posh-telefonili]] e [[Kalkulilo|kalkulili]] esas ordinatrikomputeri.
== Quale ordinatrikomputeri funcionas ==
Maxim ordinatrimulta komputeri uzas cirkuiti elektrikaelektrikala, di qui la primitiva parti esas uzinta kunuzas [[Booleana algebro]] por logika procedi. La Booleana algebro esas fundintafondesas ensur du vereso-valori: vera (1) e falsa (0). Pro to esas naturanaturala ke on prezentasprizentas cica valori per la binara sistemo. Un vereso-valoro esas savantakonocata kamkom bito.
OrdinatriKomputeri generaleordinare uzas la modelo dida [[John von Neumann]], ubeen qua la programo e la informo esas [[datoDatumaro|datumi]] salvantagardita en la memoro didil ordinatrikomputero. L'ordinatroLa komputero exekutas programi per lektantalektar la datodatumi del memoro eed interpretantainterpretar tili yesegun instrucioni en mashin-linguo. UnSingla instruciono exekutas simpla operaconooperaco, exemple lektantaper lektar bit-serio de memoro-loko, adiciono interadicionar du bit-serio,serii o chanjantachanjar la exekutata memoro-loko quo nun esas exekutanta.
La parto didil ordinatro,komputero kequa operacasexekutas l'instrucioni esas la procesoro, o central-procedanta unajo (CPU). La procesoro esas mikra cirkuito integra. Persona ordinatrikomputeri generaleordinare havas un CPU, kumkontre deke serv-ordinatrikomputeri havas du, quar, o en super-ordinatri mem multa mili, en la kazo di superkomputeri.
== Arkitekturo di ordinatrokomputero ==
Komputeral sistemo konsistas ek yena parti:
Parti di ordinatro-sistemo esas:
* equipiaparati
** procesoro, quoqua procesasexekutas programi
** memoro, adubeube la programi e datodatumi esas salvantagardesas
** periferaperiferiala equipiaparati, qui povas uzaruzebla por lektar ood imprimar datodatumi
* programaro
** ferm-ferma programi (AnglaAngle: ''firmware''), quokontenata esasdal integranta en l'equipoaparati.
** dominaco-programo esas programaro qua responsas pri direktardirektas e koordinarkoordinas omna aktivesiagi, repartisarrepartisas ed utiligarutiligas provizuri dil ordinatrokomputero. Ol anke agas anke kom hosto por la diversa programi qui laboras en l'ordinatrola komputero. Kom hosto, un de la skopi dil dominaco-programo esas traktar omna detali pri operacarla operaco dil l'aparato.
'''
=== Parti di tablo-ordinatrokomputero ===
Moderna tablo-modela ordinatrokomputero konsistas ek multa parti aparta, qui esas generale:
* un o multa procesori
* matroplanko, quoqua konektas altra parti eal procesoro
* central-memoro, adubeube la datodatumi quouzata dal programi uzas esas salvantagardesas til ke la ordinatrokomputero estingosextingesos
* masaparati di amas-memoro equipi, qui esas uzantauzata por salvargardar datodatumi permananta
** un o multa hard-harda diski
** [[DVD]]/[[CD]]-aparato
** disketo-aparato (quankam nun obsoleta)
* grafik-karto, (integrakontenata enda matro-planko, eed aparta karto) adubea qua onu konektas un o multimulta monitori
* fono-karto, adubea qua onu povas konektar lautparolantilautparolili e mikrofono
* kontrol-equipiequipuri
** klavaro
** muso
* reto-karto, quoqua permisas datodatum-trafiko inter reti di ordinatri altra komputeri (exemple [[Internet]])
* imprimilo
* imprimisto
* pikturoimajo-lektero
[[Kategorio:Ordinatro| ]]
| 