Maceió

Maceió
Kelk imaji pri Maceió.
Standardo	Blazono
Lando:	Brazilia
Stato:	Alagoas
Informo:
Fondita ye:	5ma di decembro 1815
Latitudo:	9°39'57" S
Longitudo:	35°44'06" W
Altitudo:	7 m m
Surfaco:	510,7 km²
Habitanti:	957 916 (2022)
Denseso di habitantaro:	1 986,8 hab./km²
Disto de Brasília:	2013 km
Horala zono:	UTC-3
Urbestro:	João Henrique Caldas (PL, 2021 – 2024)
Mapo:
Oficala retosituo:
https://www.maceio.al.gov.br

Maceió esas la chef-urbo e maxim populoza urbo de la stato Alagoas, de la nord-estala regiono di Brazilia. Segun la demografiala kontado di 2022, ol havis 957 916 habitanti. Cirkume 99,75% ek lua habitantaro habitas l'urbala zono. Ensemble kun altra 10 municipi, lua metropolala regiono havas plu kam 1,3 milion habitanti.

Federala Universitato di Alagoas - UFAL, en Maceió.

Jacanta an la litoro, ol distas 605 km norde de Salvador, 266 km sude de Recife, e 2013 km de Brasilia, la chef-urbo di Brazilia.

Kampuso di importanta publika universitato, Federala Universitato di Alagoas (UFAL), jacas en Maceió.

Historio

Cirkume la yaro 1000, aborijeni Tapuia qui habitis la zono ube nun jacas Maceió ekpulsesis vers regioni doplanda da indijeni di etnio Tupi, veninta de Amazonia. Kande l'unesma Europani arivis an la litoro di Alagoas, ol habitesis da un ek ca populi, le Kaeté. Kande Portugalana koloniigo komencis dum la 17ma yarcento, Portugalana navi ankragis proxim la nuna portuo Jaraguá, ube la ligno extraktita de rivala foresto embarkesis vers Europa.

Maceió separesis de la vilajo Vila Madalena de Alagoas (urbo nun nomizita Marechal Deodoro) ye la 5ma di decembro 1815, e divenis urbo ye la 9ma di decembro 1839. Ye la sama dio, ol divenis chef-urbo di lora provinco Alagoas. Tamen, la habitanti del antea chef-urbo ne aceptis la transfero di povo e revoltis. Li invadis Maceió tri foyi, ye la 4ma, la 5ma ed itere la 21ma di oktobro 1844, ma fine vinkesis.

Maceió en 1905.

Dum la 19ma yarcento, Maceió developis rapide pro lua portuo. Ye la 1ma di februaro 1912 eventis agadi di religiala netoleremeso, kun ataki kontre templi de religii Afro-Braziliana (umbanda e kandomble), e multa spiritala chefi de ca religii linchesis. L'origino di ca atako havis politikala motivo, nam l'atakeri opozis lora guberniestro Euclides Vieira Malta, ed akuzis il pri havar suporto de ca spiritala chefi.

Ye la 17ma di julio 1997, mili di publika servisti protestis kontre lora guberniestro Divaldo Suruagy pro nepagita salarii, en kelka kazi dum 6 monati. Desesperita e kun multa debi, kelka publika servisti suocidis. Pos tumulti e violentoza stradala konflikti, guberniestro Suruagy renuncis.

Ye la 3ma di marto 2018, sulo di extensa arei di Maceió komencis krular simile a quo eventas dum ter-tremi. Muri de mili di imobli krakis, e diversa ek li kondamnesis por habitado. L'inquesti pri l'origini di la krulo montris ke l'origino esis la krulo di tuneli konstruktita dal entraprezo Braskem sub kelka quarteri por extraktar salo de jaceyi subtera. La Civila Defenso dil urbo kalkulas ke plu kam 14 mil imobli afektesis, e cirkume 55 mil individui mustis establisar sua rezideyi en altra loki.

Geografio

Insuleto che lago Mundaú.

Maceió jacas apud lagi Mundaú e Manguaba, sude del urbo, e l'Oceano Atlantiko, este. Lua reliefo esas dominacante plana, kun vasta planaji proxim la litoro e plana tereni. Ol jacas an transito-zono inter la basa tereni proxim la litoro e la montareto Meruoca. Lua mezavalora altitudo esas 7 metri, e lua maxim alta punto esas kolino nomizita Morro do Careca o Morro de São Goncalo, jacanta 120 metri super la marala nivelo. L'urbo anke posedas 9 insuli: Irineu, Almirante, Bora Bora, Fogo, Um Coqueiro Só, Santa Rita, Santa Marta, Cabras, ed Andorinhas. Ca insuli formacesis per sedimenti transportita da fluvii Mundaú e Paraíba do Meio, qui akumulis e formacis mikr arkipelago.

La klimato dil urbo esas tropikala varma e humida dum la tota yaro (As' segun la klimatala klasifikuro da Köppen). La temperaturi monatala varias poke dum la tota yaro, cirkume 26°C, mezavalore. L'atmosferala humideso varias mezavalore de 74,1% en novembro til 82,8% en julio.

La pluvoza sezono iras de duimo di aprilo til duimo di agosto, e koncentresas dum la vintrala monati di sudala misfero. La mezavalora yarala pluvo-quanto esas 1808 mm, e la maxim pluvoza monato esas junio, kun mezavalore 322 mm.

Ekonomio

Portuo Jaraguá, en Maceió.

Maceió esas importanta turistala centro che Nord-estala regiono di Brazilia pro sua bela plaji, exemple Jatiúca, Pajuçara e Gunga. L'urbo havas moderna internaciona aeroportuo, bona hoteli, diversa noktala amuzeyi (exemple, muzikala spetakli).

Ol anke esas la maxim importanta regionala centro por komerco e servadi, e lua portuo esas un ek la maxim importanta portui de la Nord-estala regiono. Malgre havar 1280 industrial establisuri, la produktado industriala dil urbo ne esas multe signifikiva kompare la tota produktado industriala di Brazilial La precipua produkturi lokala esas kemiala produkturi, alkoholo, sukro e salo.

Turistal atraktivi

"Naturala balnobaseno" che plajo Ponta Verde.

Muzeo-palaco Floriano Peixoto.

Maceió atrakas mili di turisti omnayare, sive Braziliani, sive exterlandani, pro la bela peizaji di lua plaji e granda kulturala diverseso. L'urbo anke ofras loki por tale nomizita "aferala turismo", exemple la Centro pri Kulturo ed Expozi Ruth Cardoso (Centro de Cultura e Exposições Ruth Cardoso), qua povas uzesar ambe por teatrala prizentadi e por aferala konventi. L'internaciona aeroportuo Zumbi dos Palmares, distanta 22 kilometri de la centro di Maceió, inauguresis en 2005, e povas recevar 5,3 milion veheri omnayare.

Lua precipua atraktivi turistala esas lua plaji, exemple plajo Pajuçara, un ek la maxim famoza, konocata pro sua tranquila aqui e pro sua "naturala balnobaseni", konsistanta ek trui meze la rifo en qui turisti povas balnar su. Altra plaji: Ponta Verde, Francês, Gunga, Jatiúca, Riacho Doce, Guaxuma, Paripuera, ed Ipioca.

Belvedero São Gonçalo (Portugalane: Mirante São Gonçalo) jacas an l'alta parto dil urbo. De ibe, on povas havar panoramala vidado pri la plaji dil urbo.

Ank existas muzei pri la historio, l'arto e la kulturo di la regiono. La maxim importanta muzei esas:

• Muzeo-palaco Floriano Peixoto, jacanta an l'olima guvernala palaco dil stato. Ol prezervas fotografuri, pikturi, mobli e dokumenti pri la historio dil stato.
• Muzeo Théo Brandão, pri folkloro e populala kulturo. Ol prezervas tipala vestaro, muzikal instrumenti, mestierala produkturi e maskili, uzita en folkloral eventi.
• Muzeo pri Imajo e Sono di Alagoas (MISA): jacanta an quartero Jaraguá, ol prezervas fotografuri, cinematografuri, videi e dokumenti pri la historio e la kulturo dil stato.
• Muzeo pri Brazilian Arto (Portugalane: Museu de Arte Brasileira - MAB) qua expozas pikturi, skulturi, graburi e fotografuri facita da Brazilian artisti, nome naskinta en Alagoas.
• Muzeo Pierre Chalita, jacanta an l'edifico dil Akademio pri Literaturo di Alagoas, ol expozas objekti e dokumenti relate la literaturo produktita en la stato.

Yen kelka historiala kirki:

• Katedralo di Nia Damo dil Plezuri (Portugalane: Catedral de Nossa Senhora dos Prazeres), qua fondesis ye la 31ma di decembro 1859.
• Kirko di Nia Damo di la Liberigo (Portugalane: Igreja de Nossa Senhora do Livramento), konstruktita en 1825.
• La nuna kapelo di Santa Gundisalvus de Amarante (Portugalane: Capela de São Gonçalo do Amarante), konstruktita cirkume la yaro 1850.

Panoramo pri plajo Pajuçara.