Blokuso di Berlin
La blokuso di Berlin esis la klozado di terala aceso al urbo Berlin dal Sovietiani, de la 24ma di junio 1948 til la 12ma di mayo 1949. Ca blokuso afektis precipue la westo dil urbo, regiono okupita dal Usani, Franci e Britaniani, qui impozis monetala reformo por stabligar ekonomiale lia okupo-zono, per remplaso di la devaluita Reichsmark dal Deutsche Mark. Ca stabligo-procedo, e l'adopto dil programo Marshall plufortigis ekonomiale la westala zono di Germania, dum ke l'estala zono restis povra e mustis durar la pago di indemni a Sovietia pro la milito. Altralatere, la monetala reformo impedis la neformala komerco inter l'esto e la westo di Germania, e ca komerco esis esencala por l'ekonomio dil estala zono.
Kom reakto, Sovietiana autoritatozi komencis impedar choseala e ferovoyala aceso de westala Germania a West-Berlin, por preventar la fugo di Reichsmark-i a ca zoni. Ye la 23ma di junio 1948, Sovietiani anuncis sua propra monetala reformo en estal Germania, per la kreo dil Ostmark. L'ocidentala povi protestis, tamen li agnoskis l'existo di Ostmark. Ye la sequanta dio, Sovietiani blokusis omna aceso terala, ferovoyala e fluviala, ed anke l'interrupto di furniso di elektro a westala Berlin. Lia skopo esis ke westala federiti abandonus lia okupo-zoni en Berlin. Sovietiani pregis ke li provizus omna vari bezonita da Berlin, ma la federiti refuzis to.
Lor, West-Berlin havis cirkume 2 milion habitanti, qui ne povis transvivar multa tempo sen recevar nutrivi e karbono del ocidento. Do, westala federiti decidis transportar ca vari per transportoavioni. L'unesma ek li, modelo Douglas C-47 Skytrain, tervenis en Berlin ye la 25ma di junio 1948, an l'aeroportuo Tempelhof. Altra aviono-modeli, exemple la modelo Douglas C-54 Skymaster, ank uzesis.
La blokuso Sovietiana finis ye la 12ma di mayo 1949. Tamen, Usani e Britaniani duris transportar vari per avioni til la 30ma di septembro ca yaro. Usan avioni transportis 1 783 573 tuni di vari (76,40% ek la totalo), kontre ke Britanian avioni transportis 541 937 tuni, o 23,30% ek la totalo. Entote, 278 228 flugi transportis 2 334 374 tuni, di qui 2/3 esis karbono. Dum la kulmino dil procedo, 2 avioni tervenis en Berlin ye singla minuto.[1] Usa perdis 17 avioni, kontre ke Britaniani perdis 8 avioni pro acidenti dum l'operaco.[2]
Referi
redaktar- ↑ Henry Ashby, Turner:The Two Germanies Since 1945: East and West. Publikigita da Yale University Press. Dato di publikigo: 1987.
- ↑ Over the Hump - Publikigita da Duell, Sloan and Pearce (USAF History and Museums Program). Dato di publikigo: 1998.