|
[[Arkivo:Caracolfacup_o.jpg|thumb|250px|Maya konstrukturo en El Caracol, Belize.]]
Cirkume 3000 yari aK, chaseri-kolekteri establisis kolonieti an la litoro di nuna [[Belize]]. Li domestikigis planti, exemple [[maizo]], [[fazeolo]], [[zukino]] e kelka speci di pipro, qui duras esar la bazo di la nutrado en Central Amerika. Kelka populi qui developis [[ceramiko]] ja habitis la regiono cirkume 1200 aK. Belize anke habitesis dal [[civilizuro Maya]] ante l'arivo di Hispani: on kalkulas ke ante la yaro [[1000]] la regiono havis cirkume 400 mil habitanti.
Ante l'arivo di Europani, [[Maya]] populi habitis la regiono di nuna [[Belize]]. Ante la yaro [[1000]] cirkume 400 mil personi vivis en ta regiono. [[Hispania]] komencis konquestar la [[peninsulo di Yukatan]] en [[1527]]. Tamen, Maya populi rezistis la konquesto.
[[Hispania]] komencis konquestar la [[peninsulo Yukatan]] en [[1527]]. Le Maya rezistis la konquesto, tamen la morbi adportita dal Europani devastis la habitantaro e febleskis lia rezisto kontre la konquesto. Dum la [[17ma yarcento]], HispanianaHispana misioneri establisis kirki en Maya urbeti kun skopo pacifikar li. Samatempe, en [[1638]] [[Anglia|Angla]] e [[Skotia|Skota]] [[pirato|pirati]] establisis su en la regiono por atakar HispanianaHispana navi, e pose por explorarexplotar [[mahagono]]. En [[1642]] ed itere en [[1648]], pirati atakis Salamanca de Bacelar (nunenuna [[Bacalar, Quintana Roo]], en [[Mexikia]]), sideyo di HispanianaHispana guvernerio en la [[peninsulo di Yukatan]]. Kom rezultoSequante, HispanianiHispani abandonis Yukatan.
[[Arkivo:Lizars_Mexico_&_Guatimala_1831_UTA_(detail_of_British_Territory--Balleze).jpg|thumb|left|250px|Mapo de 1831 pri Belize.]]
Dum kelka tempo eventis konflikti inter [[Anglia|Angli]] e Hispani pri Yukatan. Fine Britaniani fine kaptis la regiono en 1796, pos milito,. enEn [[17961838]]., [[Sklavesosklaveso]] abolisesis en tota Britanian imperio en [[1838]]. Tamen, poka kozi chanjis por la laboristi en la regiono di Belize. En [[1862]] [[Unionita Rejio]] formale deklaris Belize kolonio di Britaniana Krono, subordinita a [[Jamaika]]. Kom kolonio, Belize komencis atraktar kolokinti, exemple l'entraprezo ''Belize Estate e Produce Company'', qua divenis proprietero di cirkume 50% de la [[privata proprieto|privata proprieti]] di Belize.
[[Arkivo:Flag of British Honduras (1919–1981).svg|thumb|250px|left|FlagoStandardo di Britaniana Honduras.]]
L'exploroexploto di [[ligno]], notenome [[mahagono]], esis la precipua ekonomial agado di la kolonio, ma ol preske sufris krakokrulis dum la [[yari 1930ma1930a]], pos l'[[ekonomiala krizokrizego di 1929]]. L'ekonomiala situo plubonigis dum la [[Duesmaduesma mondomilito]], kande granda nombro di Belizeani eniris l'armeo, o kunlaboris kunpor laboro por la militalamilital esforco. Pos la milito, l'ekonomio divenis itere stagnitastagnesis. La decido di [[Unionita Rejio]] pri diminutar la valoro dil Dolaro di Honduras (lokala valuto) maladesisdomajis lapluse l'ekonomiala situo di ekonomio, ed enduktis la kreado di ''People's Committee'' (populala komitato), partiso qua defensis la [[nedependo]]. La sucedinto di Populala Komitato, ''People's United Party'' - PUP - demandis konstitucala reformi por grantar voto-yuro pri voto por omna adulti.
En [[1954]] komencis konstitucala reformi, equi rezultis la kreado di nova [[konstituco]] 10 yari pose. [[Unionita Rejio]] grantis propra guvernerio a Belize en [[1964]], e [[George Cadle Price]], chefo didil PUP, divenis chefa ministro di la lando. En [[1973]] la nomo di koloniola esiskolonio chanjitachanjesis de Britaniana Honduras versa Belize. Fine Belize divenis nedependantanedependanteskis ye la [[28ma di septembro]] [[1981]], ma [[Guatemala]] refuzis aceptar la nedependo. CirkumCirkume {{formatnum:1500}} Britaniana soldati restis en Belize por grantar lua nedependo.
Kun [[George Cadle Price]] kom lua chefo, PUP vinkis tota l'elekti til [[1984]], kande la partiso ''United Democratic Party'' - UDP - vinkis elekto e [[Manuel Esquivel]] divenis chefministro. Price itere ganis povo per l'elekti di [[1989]], ma en [[1993]] Esquivel e lua UDP itere vinkis. En [[1994]] lasta Britaniana soldati foriris de Belize.
En [[1998]] la partiso ''People's United Party'' ganis l'elekti, e [[Said Musa]] divenis chefministro. Il promisis plubonigar l'ekonomiala stando dildi la sudo di la lando. En 2005 eventis protesti kontre la guverno dil partiso ''People's United Party'', pro la propozita augmento di imposti. En 2008, [[Dean Barrow]], del partiso UDP, divenis l'unesma chefministro negra di Belize.
{{Historio di Amerika}}
|
