Versiono ye 00:11, 27 jan. 2020 redaktar Joao Xavier (diskutez \| kontributadi) Administreri 117 209 redaktoj +texto ← Plu anciena versiono		Versiono ye 00:15, 27 jan. 2020 redaktar desfacez Joao Xavier (diskutez \| kontributadi) Administreri 117 209 redaktoj Nula rezumo di redakto Plu recenta versiono →
Lineo 35: L'imperio Kanem-Bornu existis til la [[19ma yarcento]]. En [[1808]] militeri del etnio [[Populo Fulani\|Fulani]] konquestis Ngazargamu. Bornu duris existir, ma la dinastio Sayfawa finis en [[1846]], e l'imperio Bornu desaparis komplete en [[1893]]. Franci penetris en la regiono di nuna Chad unesmafoye en [[1891]]. Ye la [[22ma di aprilo]] [[1900]] eventis la [[batalio di Kousseri]], decidigiva por l'okupo dil teritorio. En [[1920]] Franci prenis kompleta kontrolo di Chad, qua divenis parto de l'[[Afrika Equatorala Franca]]. Por [[Francia]], la regiono esis poke importanta ~~ekonomiala~~ekonomiale, e furnisis precipue kruda [[kotono]] e ne-experta laboristaro por verkar en lua plu produktiva suda kolonii. Dum la [[Duesma mondomilito]], Chad esis l'unesma Franca kolonio qua unigis su a la [[federiti de la duesma mondomilito\|westala federiti]] pos la vinkeso di Francia. Dum l'administrado di Félix Éboué, l'unesma negra kolonial administristo Franca, Chad sendis soldati por atakar la trupi dil [[Axo Roma-Berlin-Tokio\|Axo]] en [[Libia]]. Ibe, li kaptis l'[[oaziso]] Kufra. Pos la milito, lokala partisi komencis developar su en Chad. Un ek ta partisi, ''Parti Progressiste Tchadien'' - PPT ("progresanta partiso di Chad"), plu radikala, apologiis la kompleta nedependantesko di la lando. Pos referovoto pri teritorial autonomio ye la [[28ma di septembro]] [[1958]], [[Franca Equatoral Afrika]] dissolvesis, e la 4 teritorii qui kompozis ol ([[Republiko Kongo\|Kongo Brazzaville]], [[Gabon]], [[Centrafrika]] e Chad, divenis autonoma membri dide Franca komunitato, ye la [[28ma di novembro]] sam yaro. Ye la [[11ma di agosto]] [[1960]], Chad nedependanteskis komplete de Francia. [[François Tombalbaye]] divenis lua unesma prezidanto. [[Arkivo:François_Tombalbaye_p1959.jpg\|thumb\|220px\|left\|[[François Tombalbaye]]]] Tombalbaye divenis autoritatoza prezidanto qua desfidis demokratio. En [[1962]] ilu proskriptis omna politikala partisi, ecepte la partiso PPT. Il traktis rude lua enemiki, sive reala od imaginita, eed ~~plenigis~~enkarcerigis ~~karceri~~multa ~~kun~~ek lua opozinti. En [[1965]], Mohamedana grupi komencis [[interna milito]] qua duris til [[1979]], kande la chef-urbo N'djamena konquestesis. Ye la [[13ma di aprilo]] [[1975]] eventis [[stato-stroko]], e Tombalbaye asasinesis da militisti. Uniono di militisti komandita da [[Noël Milarew Odingar]] remplasis lu, e guvernis til [[1978]]. Odingar revokesis dal generalo [[Félix Malloum]], qua guvernis til la [[23ma di marto]] [[1979]]. En [[1979]], rebela grupi konquestis Ndjamena, e centrala guvernerio di Félix Malloum krulis. [[Goukouni Oueddei]] divenis provizora chefo di stato. En novembro 1979, la "transitala guvernerio di nacionala uniono" (France: ''Gouvernement d'Union Nationale de Transition'') formacesis, kun Oueddei kom chefo di stato e pose prezidanto, por guvernar dum 18 monati. En [[1980]], [[Libia]]nan armeo intervenis en Chad, ~~favorebla~~favoreble a la transitala guvernerio e, kontre la rebela grupi qui ne aceptis Oueddei. Ye la [[7ma di junio]] [[1982]], [[Hissène Habré]] revokis Oueddei helpita da [[CIA]], e komandis la lando til esar revokita per [[stato-stroko]] komandita dal nuna prezidanto [[Idriss Déby Itno\|Idriss Déby]], ye la [[2ma di decembro]] [[1990]]. Pose, aprobesis charto en [[1991]], qua grantis Déby kom prezidanto. En marto [[1996]], la lando aprobis nova [[konstituco]], ed en junio eventis elekti prezidantala. Idriss Déby vinkis, per 69% ek tota voti.<ref>[http://africanelections.tripod.com/td.html Elections in Chad] African Elections Database</ref>

Chad: Diferi inter la revizi