Santiago, Chili: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
+texto, referi
Lineo 36:
[[Pedro de Valdivia]] sendesis da [[Francisco Pizarro]] a la valo dil fluvio Mapocho en 1540, ube ilu arivis ye la 13ma di decembro ed establisis kontakto kun lokala indijeni. Kande l'indijeni vidis ke [[Hispania|Hispana]] armeo esis plu povoza kam l'Inka, li aceptis helpar Valdivia. Ilu fondis Santiago ye la [[12ma di februaro]] [[1541]], e nomizis ol segun la Hispana nomo ''San Iago'', homaje al [[apostolo]] [[Santa Iacobus, filiulo de Zebedeo]]. L'unesma domi konstruktesis de [[argilo]] e palio.
 
Plua monati pose, Valdivia departis adsude por kontinuardurigar la nomizita "milito di Arauco" kontre le Mapuche. Santiago restis desprotektata, ed atakesis da indijeni komandita da Michimalonco. Tamen, 55 Hispani sucesis vinkar l'atakeri. En 1561 konstruktesis l'unesma katedralo dil urbo.
 
De la fino dil 16ma til la duimo dil 17ma yarcento, serio di dizastri minacis l'urbo: en 1575 eventis forta [[ter-tremo]], en 1590 eventis epidemio di [[variolo]], en 1608 e 1618 eventis du violentoza inundadi dal Mapocho, e fine en 1647 violentoza ter-tremo produktis 600 morti e plua kam 5.000 plusa homi vundita. Tamen, ta eventi ne impedis la kresko dil urbo, lor chef-urbo di la [[Generala Kapitanio di Chili]].
Lineo 46:
 
Kande la milito finis, [[Bernardo O'Higgins]] asumis la prezidanteso. La tombeyo e la kanalo ''San Carlos'' finisesis. Dum la du sequanta yardeki du violentoza ter-tremi - ye la 19ma di novembro 1822 ed ye la 20ma di februaro 1835 - frapis la urbo. Tamen, li ne impedis la rapida kresko dil urbo: en 1820 ol havis 46.000 habitanti, en 1854 ol havis 69.018 habitanti, e dum la demografiala kontado di 1865 ol havis {{formatnum:115337}} habitanti.<ref>{{cite web|title=Vista panorámica de Santiago |accessdate=16ma di decembro 2007 |author=Santiago Republicano |editorial=Consejo Nacional de la Cultura y las Artes |url=https://web.archive.org/web/20071203015205/http://www.santiagorepublicano.cl/panoramica.html}}</ref>
 
L'urbo rapide divenis koncentropunto por la ferovoyala sistemo di Chili. L'unesma ferovoyala lineo inauguresis en 1857, e la centrala staciono di Santiago inauguresis en 1884. L'unesma [[tramveturo|tramveturala lineo]] e l'unesma [[telefonilo|telefonili]] ank inauguresis dum la [[yari 1880ma]]. Dum ta epoko, Santiago ja havis cirkume 256 mil habitanti, e lua urbala surfaco esis 3766 hektari.<ref name="munistgo">{{cite web|title=Plan estratégico de desarrollo comunal, Santiago 2010. Capítulo I:Diagnóstico estratégico |format=PDF|author=Municipalidad de Santiago |url=https://web.archive.org/web/20070928020700/http://www.cideu.org/site/go.php?id=2022}}</ref>
 
Kande la 20ma yarcento komencis, eventis granda industrial e bankal expanso. Ja en 1895, 75% de la fabrikerii Chiliana jacis en Santiago, qua superiris [[Valparaíso]] e divenis la maxim importanta urbo de la lando. Segun la [[demografiala kontado]] di 1920, l'urbo havis {{formatnum:507296}} habitanti, o 13,6% de la habitantaro di la lando.
 
== Geografio ==