Trinidad e Tobago: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Replacing Flag_of_the_West_Indies_Federation.svg with File:Flag_of_the_West_Indies_Federation_(1958–1962).svg (by CommonsDelinker because: File renamed: File name harmonisation.).
kelka korektigi/modifiki/aktualigi + texto
Lineo 1:
{{Landi
| Nomo = Trinidad e Tobago
| Lokala_nomo = Republic of Trinidad and Tobago
| Flago = Flag of Trinidad and Tobago.svg
| Blazono = Coat of Arms of Trinidad and Tobago.svg
| Imajo_mapo = LocationTrinidadAndTobago.png
| Chefurbo = [[Port-of-Spain]]
| Lojanti_chefurboHabitanti_chefurbo = {{formatnum:49031}} ([[2000]])
| Precipua_urbo = [[San Fernando, Trinidad e Tobago|San Fernando]]
| Oficala_lingui = [[AnglianaAngla linguo|AnglianaAngla]]
| Guvernerio = [[Republiko]]
| Nomo_listo_chefo_stato = Listo pri prezidanti di Trinidad e Tobago
| Titulo_chefo_stato = Prezidanto
| Chefo_di_stato = [[AnthonyPaula-Mae CarmonaWeekes]]
| Nomo_listo_chefo_guverno = Listo pri chefministri di Trinidad e Tobago
| Titulo_chefo_guverno = Chefministro
| chefo_guverno = [[Keith Rowley]]
| Surfaco = {{formatnum:5128}}
| Rango_surfaco = 172
| Surfaco_aquo = neglijebla
| Habitanti = {{formatnum:13050001359193}}<ref>{{cite web|url=http://cso.gov.tt/|title=Home|author=Central Statistical Office (CSO)}}</ref>
| Rango_habitanti = 152
| Yaro = 20052018
| Denseso di habitantaro = 207,8264
| Reto_kodoReto_kodexo = .tt
| Nomo_himno = ''Forged From The Love of Liberty''
| Pekunio = [[Dolaro di Trinidad e Tobago]]
| Religii = [[kristanismo]] (la precipua)
}}
'''Trinidad e Tobago''' esas lando formacita per 2 insuli en [[Karibia]] konsistanta ek du insuli, Trinidad (la maxim granda) e [[Tobago]], ed altra mikra insuleti. Ol distas 11 km de [[Venezuela]]na litoro.
 
'''Bazala fakti pri Trinidad e Tobago'''
=== Historio ===
[[Arkivo:Raleigh_at_Trinidad.jpg|thumb|250px320px|left|Sinioro [[Walter Raleigh]] atakas Trinidad, en 1595.]]
{{PA|Historio di Trinidad e Tobago}}
[[Arkivo:Raleigh_at_Trinidad.jpg|thumb|250px|left|Sinioro [[Walter Raleigh]] atakas Trinidad, en 1595.]]
Tobago nomesis da [[Cristoforo Colombo]] en [[1498]] de la Haitiana vorto ''tambaku'' (pipo) - forsan pro ke il remarkis l'indijena kustumo di fumar [[tabako]] en pipi. Trinidad anke nomesis da Cristoforo Colombo en [[1498]], forsan pro Triuno-Sundio, o pro tri insul-monti videbla de la maro. En [[1595]], Angla explorero, Sinoro [[Walter Raleigh]], atakis Hispana kolonio en Trinidad. Dum la [[16ma yarcento|16ma]] e [[17ma yarcento|17ma]] yarcenti, Nederlandani e [[Kurlando|Kurlandani]] (de la Dukio di Kurlando e Semigalia, regiono nune apartenante a [[Latvia]]) establisis kolonio en Tobago por produktar [[tabako]] e [[kotono]].
 
Dum la [[18ma yarcento]] la du insuli esis [[Hispania]]na kolonio, ma ta epoko l'insuli kovrabis per foresti e havis poka Hispana habitanti, kelka [[sklaveso|sklavi]] e kelka indijeni. En fino dil yarcento, [[Franca Revoluciono]] afektis la kulturo dil insuli, nam plantacisti de [[Martinik]] ekmigris a l'insuli ed establisis [[agrokultivo]] di [[sukrokano]] e [[kakao]]<ref>Besson, Gerard. ''Land of Beginnings - A historical digest, Newsday Newspaper'', 27ma di agosto 2000.</ref>. En [[1797]] dum [[Napoleonala militi]] Britaniani okupis Trinidad<ref name=Geografia>''Antilhas''. Revuo "Geografia Ilustrada", p.911 (en Portugalana)</ref>. Tobago ne havis habitanti til [[17ma yarcento]], kande esis sucedante okupita da Nederlandani, Franci, Britaniani e Hispani. En [[1814]] Britaniani enkorpigis ol ad [[Britanian imperio]]<ref name=Geografia/>. L'insuli divenis unika Britaniana kolonio en [[1889]].
 
[[Arkivo:Flag of the West Indies Federation (1958–1962).svg|thumb|left|250px320px|Flago di la [[Federuro di Westal Indii]]]]
Ye la [[3ma di januaro]] [[1958]] Trinidad e Tobago kune [[Jamaika]] ed altra insuli unionesis enem la [[Federuro di Westal Indii]] kun chef-urbo en [[Chaguanas]],. ma kun la nedependo di JamaikaTamen en [[1961]] la federuro desaparis, kun la nedependo di Jamaika. Ye la [[31ma di agosto]] [[1962]] Trinidad e Tobago divenis nedependantanedependanteskis de [[Unionita Rejio]], komence kom [[monarkio]], ma en [[1976]] ol divenis [[republiko]]. [[Ellis Clarke]] esis l'unesma prezidanto.
 
En julio [[1990]], [[islamo|Islamana]] radikala grupo ''Jamaat al Muslimeen'' probis renversar guvernerio. La grupo mantenis la chefministro [[Arthur Napoleon Raymond Robinson]] kom gajo-homo dum ke tumulti eventis en [[Port-of-Spain]]. Pos negocii, Yasin Abu Bakr, chefo dil grupo, kapitulacis ad autoritati.
 
=== Politiko ===
<!--[[Arkivo:POS_Redhouse.JPG|thumb|250px|La Reda Domo, sideyo dil parlamento.]]-->
[[Arkivo:The_President's_House_Trinidad.jpg|thumb|left|250px|Prezidantala domo, en Trinidad.]]
Trinidad e Tobago esas [[parlamentarismo|parlamentala]] [[republiko]], kun du politikala partisi. La [[chefo di stato]] esas la [[prezidanto]], qua elektesas da elekterala kolegio. Ilu selektas la [[chefministro]]. Lua nuna [[konstituco]] adoptesis en [[1976]].
Lineo 50:
La [[parlamento]] havas du chambri: Senato (kun 31 membri) e Chambro di reprezentanti, kun 41 membri.
 
=== Geografio ===
[[Arkivo:Trinidad Topography.png|thumb|160px|Topografiala mapo di Trinidad e Tobago.]]
La punto di lua teritorio maxim proxima di [[Sud-Amerika]] jacas 11 km de [[Venezuela]]na litoro. Trinidad, la precipua insulo, havas {{formatnum:4768}} km², o 93% ek omna surfaco di la lando.
Lineo 56:
La teritorii dil insuli mixas alta e basa tereni. La maxim alta monto di la lando esas [[El Cerro del Aripo]], kun 940 metri di [[altitudo]]. Lua [[klimato]] esas [[tropikala klimato|tropikala]]. Trinidad e Tobago ne frapesas dal [[uragano|uragani]].
 
La precipua fluvii di la lando esas Ortoire, longa de 50 km, e Caroni, longa de 40 km.
=== Ekonomio ===
 
[[Arkivo:PoSHarbour.jpg|thumb|left|180px|La portuo di [[Port-of-Spain]].]]
=== Ekonomio ===
{{PA|Ekonomio di Trinidad e Tobago}}
[[Petrolo]] e [[naturala gaso]] influas forte en Trinidadana ekonomio, e reprezentas cirkumcirkume 40% de la [[KLPTNP]] e 80% de la exportacajiexportaci.
 
=== Demografio ===
[[Arkivo:Trinidad and Tobago-CIA WFB Map.png|thumb|rightleft|200px|Precipua urbi di Trinidad e Tobago.]]
[[Arkivo:Population pyramid of Trinidad and Tobago 2016.png|320px|thumb|Demografiala piramido di Trinidad e Tobago]]
Segun statistiki de ''The World Factbook'' por julio 2018, Trinidad e Tobago havis {{formatnum:1215527}} habitanti. Segun etnio, esis Estal Indiani (35,4%), decendanti de Afrikani 34,2%, mestici de Afrikani ed Estal Indiani (7,7%), altra mestici (15,3%), altri (1,3%), sen informo (6,2%).<ref name=CIA>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/td.html |title=Central America::Trinidad and Tobago - The World Factbook|publisher=CIA|accessdate=21ma di julio 2019}}</ref> En [[2005]], cirkume 96% de tota habitantaro vivis en Trinidad e 4% en Tobago.
 
La linguo oficala esas [[Angla linguo|Angla]]. Altra lingui parolata esas l'Angla dialekto de Trinidad, l'Angla dialekto de Tobago, Karibiana Hindustani, Franca kreola linguo de Trinidad, Hispana e Chiniana.<ref name=CIA/>
 
La procento di habitantaro segun [[religio]] esas: protestanti (32,1%), katoliki (21,6%), Hindui (18,2%), Mohamedani (5%), [[Testi di Jehova]] (1,5%), altri (8,4%), nula (2,2%), sen informo (11,1%).<ref name=CIA/>
=== Demografio ===
[[Arkivo:Trinidad and Tobago-CIA WFB Map.png|thumb|right|200px|Precipua urbi di Trinidad e Tobago.]]
En [[2005]] cirkume 96% de totala habitantaro vivis en Trinidad, e 4% en Tobago. Du rasala grupi, Indiana Trinidadani ed Afro-Trinidadani reprezentas 80% de 1.3 milioni habitanti di lando. [[Kristanismo]] esas [[religio]] por 65,7% di la habitantaro.
 
La maxim grandapopuloza urbo esas [[Chaguanas]]. Altra importanta urbi esas [[San Fernando, Trinidad e Tobago|San Fernando]], [[Port-of-Spain]] (la chef-urbo), Arima, Marabella e Point Fortin.
 
=== Kulturo ===
[[Arkivo:Aasteeldrum.jpg|thumb|left|140px200px|[[Stalo-tamburo]].]]
Muzikala generojenro [[calypso]] originis en Trinidad e Tobago, ed ultre [[stalo-tamburo]], [[perkut-instrumento]] kreita de stalo-bareli uzata por depozar petrolo. [[Soca]] esas altra muzikala jenro kun origino en Trinidad e Tobago. [[Karnavalo]] di la lando esas multe konocata. Kelka notora Trinidadana muzikisti esas [[Edmundo Ros]], [[Billy Ocean]] e kantistino [[Nicki Minaj]].
 
Pri [[literaturo]], la maxim notora Trinidadana skriptisto esas [[Vidiadhar Surajprasad Naipaul|V. S. Naipaul]], qua ganis [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Nobel-premio]] en [[2001]].
 
La maxim populara [[sporto]] di la lando esas [[kriketo]]. En [[1976]], l'atleto [[Hasely Crawford]] ganis l'unesma ora medalio por Trinidad e Tobago en l'[[Olimpiala Ludi en Montréal, 1976|Olimpiala Ludi en Montreal]].
 
=== Referi ===
{{reflist}}
{{Landi en Sud-Amerika}}