Batalio di Verdun: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Nula rezumo di redakto |
+texto, referi |
||
Lineo 47:
Malgre l'avanci an la sinistra rivo dil Meuse, an la dextra rivo la situo por la Germani ne esis bona. Dum la sequanta monati l'avanci esis minima, dum ke la perdaji di la trupi esis serioza. Tamen, la komando Germana kredis ke lua armeo povus suportar nova ataki, dum ke Franca armeo, kontree, ne povis rezistar.<ref name="Horne"/> La vereso esis ke la kombati produktis severa perdaji en amba armei: til mayo Germani perdabis 126.000 homi, kontre 133.000 homi Franca. Pos 3 1/2 monati, Verdum divenabis ne "strategiala loko", ma "honor-kazo" por la Franci. L'armeo Franca decidis mantenar kontrolo di la vilajo irgequale la kusto. La rezulto esis la feblesko di lua trupi, pro la granda mortado.
== Mayo til decembro ==
Dum la komenco di mayo, Pétain recevis promoco por komandar la Grupo di Armei de la Centro (''Groupe d'armées du centre'', GAC) e la generalo [[Robert Nivelle]] remplasis ilu por komandar la 2ma Armeo. De la 4ma til la 24ma di mayo Germani atakis la westala rivo cirkum Mort-Homme. Li kaptis la norda taluso
[[Arkivo:WWI Attack on Fort Vaux 1916.jpg|thumb|250px|Germani atakas Fort Vaux.]]
Dum la fino di mayo, Germani preparis ataki por kaptar Fort Vaux e Thiaumont. Li havis 2.200 peci di artilrio, inkluzite 13 grandega kanoni "Big Bertha", kontre 1.777 peci Franca. Franci lernis quale protektar su del ataki: dum la jorno li celis en tranchei exter la fuorto, e protektis su interne la fuorto dum la nokto. Ma anke la Germani havis problemi: li povis uzar nur 4 ek la 13 "Big Bertha", pro ke la kontinua uzo domajabis l'altri.
[[Arkivo:M 122 2 carte fort de Douaumont.jpg|thumb|left|250px|La fortui Douamont e Souville (skemo).]]
La sequanta skopo Germana esis Fort Souville. Ye la [[22ma di junio]] la Franca defenseyo bombardesis per obusi plenigita per venenoza gaso difosgeno, qua mortigis plua kam 1.600 soldati.<ref>{{cite book|title=The Road to Verdun: France, Nationalism and the First World War |last=Ousby |first=I.|year=2002 |publisher=Jonathan Cape |location=London|isbn=978-0-224-05990-9}}</ref> La sequanta dio, ye 5:00 kloki, Germani atakis alonge 5-kma fronto sen opozo til cirkume 9:00 kloki, kande komencis kelka reakto Franca. Germani kaptis Chapelle Sainte-Fine, ma Franci rapide rikaptis ol. L'atako haltis kande la provizuro di aquo Germana finis. Li ne povis kaptar Souville, tamen la kombati cirkum ol duris til la 6ma di septembro.
Kande mayo finis, Franci ja perdabis cirkume 185 mil soldati, ed en junio Germani ja perdabis 200 mil soldati.<ref name= Samuels>{{cite book |last=Samuels |first=M. |title=Command or Control? Command, Training and Tactics in the British and German Armies 1888–1918 |publisher=Frank Cass |location=London |year=1995 |isbn=978-0-7146-4214-7}}</ref> La komenco di la [[batalio di Somme]] ye la [[1ma di julio]] obligis Germani translojar kelka artilrio de Verdun, e to signifikis strategiala vinko Angla-Franca.
Fort Souville itere bombardesis ye la 9ma di julio per 60 mil gaso-obusi Germana, qui produktis preske nula efekto pro la Franci ja recevabis maskili kontre gasi. La sequanta dio nova bombardo per 300 mil gaso-obusi facesis, ed ye la 11ma di julio l'infantrio Germana avancis vers la fuorto. Tamen, lia lineo subisis forta atako dal Franca artilrio. La transvivinti atakesis da 60 mitraliosieri Franca, ma 30 soldati klimis la maxim alta punto dil fuorto e povis vidar Verdun. Pos rapida kontreatako Franca li sive retretis, sive kapitulacis. Ye la 15ma di julio Franci lansis kontreatako, ma nula tereno kaptesis.
[[Arkivo:Verdun August 1916.jpg|thumb|250px|left|La bataliagro di Verdun en agosto 1916.]]
Ye la 1ma di agosto Germani avancis 800 til 900 metri vers Fort Souville pos surpriz-atako, qua instigis Franca kontreatako dum du semani. Ye la 18ma di agosto Franci rikaptis Fleury, e dum septembro granda parto dil tereno perdita antee rikaptesis. Ye la 29ma di agosto, [[Paul von Hindenburg]] remplasis Falkenhayn kom stabo-chefo, e da [[Erich Ludendorff]] kom quartermastro-generalo. Ye la 3ma di septembro Franci atakis en amba flanki proxim Fleury, dum ke la kontreatako Germana ye la 4ma e 5ma di septembro faliis. Franci itere atakis ye la 9ma, ye la 13ma, e de la 15ma til la 17ma di septembro.
[[Arkivo:French_Heavy_Mortar_1916_AWM_H04494.jpeg|thumb|250px|Franca 370-mm-a kanono pafas kontre Germani.]]
En oktobro, Francia komencis la ''1ère Bataille Offensive de Verdun'' ("unesma atakema batalio di Verdun") por rikaptar Fort Douaumont. Li lansis {{formatnum:855264}} obusi kontre la fuorto, inkluzite de du giganta kanoni transportita per ferovoyo. Un ek la 400-mma projektili penetris depozeyo ube jacis 7.000 granadi e produktis granda explozo. Germani evakuis Fort Douamont partale, ed ye la 24ma di oktobro ol rikaptesis dal Franci. Cirkume 6.000 Germani divenis militala kaptiti ye la 25ma di oktobro. Tamen, la Franci ne sucesis rikaptar Fort Vaux. Ye la 2ma di novembro la granda kanoni Franca bombardis Fort Vaux, e Germani evakuis ol. Ye la 5ma di novembro Franci okupabis komplete la tereno perdita ye la 24ma di februaro.
La "duesma atakema batalio di Verdun" komencis ye 10:00 kloki la 15ma di decembro 1916, pos 6-dia bombardo kontre la defenso-linei Germana. La defenso-lineo krulis e 13.500 ek 21.000 Germana soldati perdesis, la maxim multa kaptita.
== Perdaji ==
| |||