Nederlandana linguo: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Nula rezumo di redakto
Lineo 21:
La Nederlandana devenas de l'Anciena Francika/Frankana, nome de la dialekti di la basa parti di olua linguo-areo. Ica dialekti divenis l'Anciena Nederlanda cirkum 800. L'Anciena Nederlanda prezervis ankore multa nereduktita vokali en dezinenci. Ol divenis dum la 12-esma yarcento la Meza Nederlando, qua konservis la kazala inflexi, ma depose ofte kun reduktita vokali (nomata "shwa").
 
La dialekti en la oriento e nord-oriento de Nederlando ne havas origino en la Francika/Frankana, ma en la Saxoniano. Anke parolesas la [[Friziana linguo]] en la nordo di Nederlando, precipue en Frizia. Ti esas aparta lingui, ma li esas influita per la Nederlandana. La Limburgana e la West-Flandriana anke konsideresas kom altra lingui ulatempe.
 
== Historio ==
 
=== Proto-Germana ed Anciena Frankana===
Esante West-Germana linguo, la Nederlandana decendas de la dialekti dil linguo parolita da la Germana tribui, qui vivis en la westa parto di la domeno ube on parolis la Proto-Germana. Delore la 5ma yarcento un ek la lingui, qui venis de ta dialekti, esis l'Anciena Francika/Frankana. Ol parolesis en nuna norda Belgia, suda Nederlando, Luxemburgia, parti di norda Francia e central-westa Germania. Or, dialektokontinuo kun altra lingui duris existor.
 
Ica linguo ne ofte uzesis en texti e nur poka frazi esas transmisata, quankam kelka vorti esas uzita en Latina texti.
 
=== Anciena Nederlandana ===
Dekande cirkum 800 la west ed esta dialekti dil Anciena Francika/Frankana divergis plu multe. Exemple la westa dialekti ne partoprenis en la unesma tri fazi dil (Alta) Germaniana konsonanto-chanjo. La westa dialekti nun nomesas l'Anciena Nederlandana, ma li ne formacis uneso.
 
Anke en l'Anciena Nederlandana poka literaturo esis verkata, ma ula texti ankore existas. On lore preferis skribar en la Latina.
 
=== Meza Nederlandana ===
Cirkum 1150 l'Anciena Nederlandana divenis la Meza Nederlandana.
 
Dum ica periodo on plu ofte skribis en la patriala linguo. Pro to multa Meza Nederlandana texti verkesis ed ankore existas. Kelka famoz exempli esas [[Karel ende Elegast]] ed [[Van den vos Reynaerde]]. On anke tradukis la tota Biblo a ca stadio di la linguo.
 
La maxim importanta dialekti dum ica periodo esis la Brabantiana e la Flandriana, qui esis tre influoza.
 
=== Moderna Nederlanda ===
La komuna vidpunto esas ke la moderna Nederlanda komencis cirkum 1500, tamen la 16ma yarcento ofte konsideresas kom transitoperiodo inter la Meza Nederlanda e la moderna Nederlanda. Multe tradikuri dil Biblo aparis dum la 16ma yarcento, ofte da protestanta tradukisti. Pro la milito kontre [[Hispania]], la Holandana divenis la maxim importanta dialekto dum la posa duimo dil 16ma yarcento.
 
La 17ma yarcento esis la yarcento di verkisti quale [[Joost van del Vondel]], [[Pieter Cornesliszoon Hooft]], [[Gerbrand Adriaenszoon Bredero]], [[Constantijn Huygens]] e [[Jan Vos]].
 
== Fonologio ==
 
=== Konsonanti ===
La Nederlandana konsonanti esas simila al konsonanti di altra Germana lingui, ma la Nederlandana konservabis la velara* frikativi dil Proto-Germana. La plosiva e frikativa konsonanti havas imporanta distingo segun voco, quankam kelka dialekti perdabis ica distingo.
 
== Gramatiko ==
La Nederlandana esas gramatikale simila aal [[Germaniana linguo|Germana]] en [[sintaxo]] e [[morfologio]]. La Nederlandana havis inflexi gramatikala di nomi, ma ici esas nun nur uzata en pronomi ed ula frazi. La Nederlandana havas tri genri: maskula, feminala e neutra; quankam en Nederlando la maskula e feminala ofte kombinabis en un vorto-klaso qua uzas la artiklo 'de', dum la neutra artiklo 'het' esas tamen aparta. Gramatikale la Nederlandana skribata linguo-formo esas simpligita en pasinta yari, substantivi ed adjektivi ne plus inflexas per gramatikala funciono (ecepte en la genitivo di nomi tempope). En la linguo parolata inflexi iniciis desaperar multe plu frue.
 
=== Pronomi ===