|
| Sucedanto1 =
| Naskodio= [[10ma di aprilo]] [[742]]
| Nask-urbo= [[Liège]] (nunanune en [[Belgia]])
| Mort-dio= [[28ma di januaro]] [[814]]
| Mort-urbo= [[Aachen]] (nune en [[Germania]])
'''Karolus la Granda''' (/ˈʃɑrlɨmeɪn/; ye la [[2ma di aprilo]] [[742]] til la [[28ma di januaro]] [[814]]) esis rejulo di Franki depos 768, [[Listo di reji di Italia|rejulo di Italia]] depos 774, l'unesma Santa Romana imperiestro, ed l'unesma imperiestro depos la [[krulo di Westala Romana Imperio]], tri yarcenti ante.
L'evoza filiulo di [[Pipin la Mikra]] e Bertradi de Laon, Karolus la Granda divenis rejulo en 768, pos la morto di sua patro. Komence, il esis koregnanto kun lua frato [[Karloman la 1ma]]. KarlomanLa subita morto di Karloman en 771 sub ne-explikita cirkonstanci lasis Karolus kom la nekontestita guverneroguverniestro di Franka rejolando. Tra militala konquesti, ilu submisis [[Saxonia|Saxoni]] e Bavariani[[Bavaria]]ni e pulsis lua frontiero en Hispania. Ilu expansis sua rejolando til divenar imperio qua enkorpigis granda parto di westal e central Europa. Karolus kontinuisduris la politiko di sua patro pri papeso e divenis protekero di la papi, eskartis Lombardi de povo en Italia, e duktis inkurso en mohamedanaMohamedana [[Hispania]]. Il anke militis kontre la populi este de lua imperio, e koaktis li adoptar [[kristanismo]] alonge la voyo, specalenote la Saxoni, qui tandem submisesis a lua regulo pos longa milito. Karolus atingis la kulminopunto di sua povo en 800, kande ilu kronizesis "imperiestro" dal [[papo Leo la 3ma]] ye la dio di [[Kristnasko]].
Surnomizita "la Patro di Europa" (''pater Europae''), l'imperio di Karolus unionitaesis la maxim digranda westalaimperio di [[Europa]] depospos romanala [[Romana imperio]]. Lua reguloregno stimulis Karolingiana renesanco, rinovigo di arto, [[religio]] e kulturo perinterne la katolika[[katolik eklezio]]. Tra lua exterlanda konquesti ed interna reformi, Karolus kurajigis la formacado di komuna Europana identeso. Ambe Franci e Germani konsideris lia rejii decendanti del imperio di Karolus. Karolus mortis en 814, pos regnar kom imperiestro dum justa pluse dek e tri yari.
Lua korpo esis depozita en lua imperiestrala chef-urbo di Aachen en nuna [[Germania]]. Lua filiulo [[Louis la Pia]] heredis la krono dil imperio.
| 