Historio di Madagaskar: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
kelka korektigi. + kurta texto
kelka korektigi
 
Lineo 1:
[[Arkivo:Migraciones_austronesias.png|thumb|180pxleft|250px|Ekmigro di [[Austronezia]]ni tra l'[[Indiana oceano]].]]
[[Arkivo:Urville-Viti-ship.jpg|thumb|250px|[[Austronezia]]ni probable uzis [[kanoo|kanoi]] quale en l'imajo por navigar til Madagaskar.]]
[[Arkeologio|Arkeologiisti]] kalkulas ke homi[[Austronezia]]ni de [[Borneo]] arivis en [[Madagaskar]] da [[kanoo|kanoi]] kelkatempe inter 200 aK e la yaro 500. Veninti komencis tranchegachar e brular foresti por komencar [[agrokultivo]]. Ta populi renkontris mega-animalaro, quale giganta lemuriani e [[elefant-ucelo|elefant-uceli]], qui extingesis ante l'arivo di [[Europa]]ni. Bovaro [[Zebuo]]-bovaro introduktesis da [[bantuo populi bantuo]] cirkumcirkume la yaro 1000. Dum lasta duamil yari l'insulo recevis granda ondi di kolonierikoloniigisti de diversa origini: [[Austronezia]]ni, [[Bantuo-populo Bantuo|Bantui]], [[Arabia|Arabi]], Sudalsudal-Aziani, Chiniani ed Europani. [[Malagasi-linguo]] havas Austronezian origino, e mixas Bantua, ArabianaAraba, FrancianaFranca ed AnglianaAngla influi.
 
SkribitaLa skribita historio dil insulo komencis dum la [[7ma yarcento]], kande [[araboArabia|arabaAraba]] komercisti arivis ed introduktis [[islamo]] ed Araba skribajo. Unesma [[Europa]]no en l'insulo esis Diogo Dias, en voyo por [[India]]. Dum la sequanta du yarcenti [[Francia|Franci]]ni ed [[Anglia|Angli]]ni probis nesucesozesensucese establisar urbeti en l'insulo.
[[Arkivo:COLLECTIE_TROPENMUSEUM_De_Batang_Rawas_bij_Bingin-Telok_TMnr_3219-14.jpg|thumb|left|170px|Austroneziana vilajo kun tradicionala domi, posible simila a qui existis dum l'unesma yarmilo pos Kristo.]]
Skribita historio komencis dum la [[7ma yarcento]] kande [[arabo|araba]] komercisti arivis ed introduktis [[islamo]] ed Araba skribajo. Unesma [[Europa]]no en l'insulo esis Diogo Dias, en voyo por [[India]]. Dum la sequanta du yarcenti [[Francia]]ni ed [[Anglia]]ni probis nesucesoze establisar urbeti en l'insulo.
 
En [[1810]] [[Radama la 1ma]] divenis rejulo di Madagaskar e unigis preske tota la mikra rejirejii qui existis en l'insulo. Ilu finis l'unigo qua komenciskomencabis dum la regno di lialua patro, [[Andrianampoinimerina]].
 
[[Arkivo:Ranavalona_III_of_Madagascar.jpg|thumb|left|200px|[[Ranavalona la 3ma]]]]
Dum la [[19ma yarcento]] Merinala monarkio Merina probis mantenarkun sucesozesuceso mantenar la nedependo dil insulo til [[1897]], kande militeto kontre FrancianiFranci vinkesis e rejino [[Ranavalona la 3ma]], lor la rejino dil insulo, sendesis ad exilo en [[RéunionReunion]].
 
[[Unionita Rejio|Britaniani]] aceptis Franca protektorato en Madagaskar en [[1890]] kambie de Britaniana kontrolo en [[Zanzibar]]. Dum la [[duesma mondomilito]] Madagaskarana trupi kombatis en [[Francia]], [[Maroko]] e [[Siria]]. Kande Francia okupesis da [[nacional-socialista Germania]] [[Vichy Francia]] administris Madagaskar til [[1942]] kande Britaniani okupis l'insulo por preventar [[Japonia]]n okupeso.
 
En [[1947]] eventis revolto kontre Franca administro, qua rezultisproduktis la morto di 80,.000 til 90,.000 Madagaskarani morti dum un yaro di bitra kombati. En [[1956]] Francia gradope reformis institucuri por movar vers pacifika nedependo. Fine, ye la [[26ma di junio]] [[1960]] Madagaskar divenis nedependanta de Francia. [[Philibert Tsiranana]] esis l'unesma prezidanto. La lando nomesis Malagasy-Republiko de [[1960]] til [[1975]].
 
[[Arkivo:2009_Malagasy_political_crisis.png|thumb|200px250px|Protesti en [[Antananarivo]] dum la politikala krizo en [[2009]].]]
Lando nomesis Malagasy-Republiko de [[1960]] til [[1975]].
 
[[Arkivo:2009_Malagasy_political_crisis.png|thumb|200px|Protesti en [[Antananarivo]] dum la politikala krizo en [[2009]].]]
En [[17 di marto]] [[2009]] eventis [[stato-stroko]] e militestri instalis [[Andry Rajoelina]] en povo.
 
== Referi ==
{{reflist}}
 
{{Historio di Afrika}}