François Viète: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
kelka korektigi
m mikra korektigi
Lineo 16:
 
== Publika vivo ==
=== VivoServado pria la rejo-servicio ===
 
Filiulo di [[prokuratoro]], Viète studiis [[yuro]] en [[Poitiers]]. En [[1560]], il divenis advokato en lua nativa urbo. Quick on konfidis li importanta aferi, note la liquidaco di farmo-preci en Poitou por vidvino di [[François la 1ma di Francia|François la 1ma]] od ankore di [[interesto|interesti]] di [[Mary la 1ma di Skotia|Mary Stuart]], [[Listo di reji di Skotia|rejino di Skotia]].
Lineo 22:
En 1564 ilu komencis laborar por la familio Soubise kom sekretario e preceptoro por Catherine de Partenay do servos el dum tota vivo. Ilu verkis por la lor maxim importanta aristokrataro kalvinista: la precipua chefi [[Gaspard de Coligny|Coligny]] e [[Henri Ier de Bourbon, prince de Condé|Condé]], ma anke [[Jeanne d'Albret]], rejino di Navarre e lua filiulo, futura rejulo [[Henri la 4ma di Francia|Henri la 4ma]].
{{revizo}}
En 1571 il esas advokato en Paris-parlamento, pos ye 1573 il esas nominita konsilo ad [[Rennes]]-parlamento. En 1576 Henrik 3ma engajas li per specala komiso. En 1580 il esas requizito-mastro ye Paris-parlamento, ligita ad exkluziva servicoservo di la rejo.
 
To esas ank en 1580 Viète obtenasobtenis la regulado di importanta afero opozinta la duko di Nemours kontre Françoise de Rohan, ye gano di lasto. To produktas li la tenaca rankoro di [[Ligo|ligala partiso]], qua obtenos lua eskarto ye 1584. Henri de Navarre skribas multa letri en favoro di Viète, pro obtenar lua retro-venoretroveno por rejo-servicoservar a la rejulo, ma il ne esos obediita. Viète uzasuzis to retreto-yara pri matematiko.
 
Ekpulsita di Paris de [[barikadi-dio]], la 12ma di mayo 1588, Henri la 3ma refujis su a [[Blois]]. Il imperasimperis ye royala oficii truvartrovir su en [[Tours]] ante 15la 15ma di aprilo : Viète esasesis unoun diek l'unesma respondoqui yerespondis al apelo.
 
Pos Henrik 3mala morto di Henri la 3ma, Viète eniraseniris en privata konselo di Henrik 4ma. Il esas tre prizita di rejo, qua admiras lua matematika talenti. De 1594 il esas komisita exlusive pri descifrago di enemika sekreta kodi, tasko il realigas ja de [[1580]].
 
En 1590 Henri 4ma publikigis letro di komandoro Moreo ad Hispania-rejo. La kontenita di ta letro, descifragita per Viète, revelis ke la chefo di ligo en Francia, [[duko di Mayenne]], projetis divenar rejo ye placo di Henri 4ma. Ta edituro akulas la duko di Mayenne e favorisas tale la regulado di religio-militi.
 
La memoro qua il editas justajuste ante lua morto pri kriptografodo kadukas omna metodi di epoko.
 
== Matematika verki ==