Wikipedio

Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi: Diferi inter la revizi

Deskripto interagiva pri la kronologio dil artiklo
← Plu anciena versionoPlu recenta versiono →
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
VidalaWikitexto
kelka korektigi
kelka korektigi
Lineo 25:
|- style="vertical-align: top;"
|}
L''''Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi''', konocata anke kom '''Mormono Eklezio''' o '''LDS Eklezio''' (en angla ''Latter-Day Saints''), esas [[kristanismo|kristala]] eklezio fondita en [[Palmyra]], [[New York]], [[Usa]], da [[Joseph Smith, Jr.|Joseph Smith]] ye la 6ma di aprilo 1830.
 
Ica eklezio distinguesas per su defendo di la tradiciatradicionala familio e su guidanti afirma ke la membri ke esas mariajinta en templo havas la taso maxim desalta di divorcii dil lando. La guindati ne ricevasrecevas rekompenso pro lua servicii e la eklezia diras esar transversa, co esas, ke ne distingas nek etnii, nek social-klasi nek profecioni; episkopo povas esar exekutivo di firmo o agrokultivisto. Hodie ol havas 14 milioni da membri in omna tero, kun kongregacioni e templi en la mondo.
 
Ultre le Biblo, l'Eklezio subtenas kam parto de lua kanono di skribaji altra tri libri: la [[Libro di Mormon]], [[Doktrino e Konvencioni]] e la [[Perlo di Granda Preco]], qui esas la doktrinala korpo di l'Eklezio e esas konsiderita da la Lasta-Dia Santi di origino e inspiro divina.
 
La kanonala skribaji di l'Eklezio di Iesu Kristo dil Lasta-Dia Santi ed anke ula docaji di ulu, esas skopo de multa kritiki da evangelikii e katoliki qui dicas ke li foriris dil tradicionala kristanismo. L'Eklezio mem dicis ke ol existas diferi inter lua kristanismo e ta praktikata da altri e pro to, lua baptismo ne esas agnoskita da li. El anke ricevasrecevas kritiki da multa historistihistoriisti qui dicas que mormonismoMormonismo docas distorda versioversiono dil historio di Amerika.
 
== Nomo ==
Lineo 70:
 
=== 20ma yarcento ===
Depos l'anexadoanexo dedi [[Utah]] aad [[Usa]] en [[1896]], l'Eklezio komencis expansar a la vicina stati e depos aad omna nacionolandi. Nune ol esas la quaresma maxim granda eklezio en la mondo. EnPos la duimo dil [[20ma mid-yarcento]] komencis olua expansioexpanso tra [[Sud-Amerika]] ed [[Europa]] e, nune facas prozelitismo en [[Afrika]], Asia[[Azia]] ed OrientaEstal Europa.
 
Nune, mormoni havas granda ekonomikaekonomikal e politikapolitikal influoinflui en Utah ube havas televiditelevizion-emisili, radiiradioemisili, jurnali, revui ed altri komuniko-medii. En Provo existas skolo dedi lingui por preparar la yuna misiistimisionisti por povarpredikar konversi pluseen 10 lingui.
 
[[Arkivo:MORONI2.JPG|140px|right|thumb|Statuo di Moroni.]]
 
== Simboli ==
Kristana kruco ne uzesas kom simbolo. Mormoni preferas l'ideo pri kristoKristo rezurektita e vivanta, ta qua, segun lua kredo, esas sua nuna realeso. EnChe la kirki ne trovesas kruco, statui od ikoni di kelka sorto. La maxim uzita simbolo esas l'anjelo Moroni, proklamanta l'eterna evangelio ada la habitanto di la Tero (rf. Apokalipso 14:6). Statuo reprezentanta l'anjelo suflar en trumpeto ornas la flecho di multi templi di Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi.
 
== Misiono ==
Lineo 162:
En 1887, la Mormona Eklezio esis segunlege disigita en Usa fare dal [[lejo Edmunds-Tucker]] pro la praktiko di poligamio. La Lejo Edmunds-Tucker esis nuligita en [[1978]]. L'eklezio daure funkciis sub lua formala nomo, Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi. Tradicionala nefrmala nomi esas Mormona Eklezio, Santi di Lasta-Dia Dii o mormoni. L'esprimo Mormona Eklezio esas ofte uzata<ref>The [[Associated Press]] continues to says that "Mormon Church" is a proper second reference in its ''Style Guide'' for journalists.</ref>, ma l'eklezio komencis desinstigar lua uzo en la 20ma yarcento, quankam por ol ne esis problemo l'uzado dil vorto "mormono". L'eklezio petas ke l'oficiala nomo estu uzata sempre kande ebla o, eventuale, deslongigar a "L'Eklezio" o "L'Eklezio di Iesu Kristo"<ref>{{en}} titolo: Style Guide, eldoninto: Newsroom.lds.org, dato: 2009-03-24, retejo: http://www.lds.org/ldsnewsroom/v/index.jsp?vgnextoid=ca07ae4af9c7e010VgnVCM1000004e94610aRCRD| lasta aliro: marto 2009}}</ref>.
 
L'Eklezio organizis plura impost-esceptita entrepreni por kunlabori kun la translokigo de mono e kapitalo. Ta inkluzas la Korporacion dil Prezidanta Episkopo di l'Eklezio di Iesu di Lasta-Dia Santi, organizita en [[1916]] sub la legi dil stato [[Utah]] por akirar, havar e vendar [[nemoveblajo]]. En [[1923]], l'eklezio la Korporacio dil Prezidanto dil Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi en Utah por ricevarrecevar ed administrar moni e donaci. En [[1997]], la eklezio integrigis [[Intellectual Reserve, Inc.]] qua okupijas pri omni kopirajti di l'eklezio, [[registrita marko|varmaki]],ed altra [[intelektala propajo|intelektala propaji]]. L'eklezio anke havas plura ne-impost-escepta entrepreni. La Mormona Eklezio anke havas organizi qui pagas imposti, quale [[Bonneville International]] e [[Deseret News]].
 
===Geografiala distribuado e membreso===
{{Revizo}}
La mormona kongregacioni o komunumikomoni organizesas geogragie. Membri lutime partoprenas en l'aktivesi segun l'asignita geografiala areo. Tamen, kelka geografiala arei anke disponigas aparta komunumikomoni por unuopa plenkreskuli o por parolanti di altra lingui. Por dimancha diservi, l'ekleziani grupijas en plu granda (200 a 400 homi) kumunumi konocita kom salona sekcio, o plu mikra komunumikomoni konocita kom branchi. Quankam la konstrukturo foje povas esar nomizita ''kapelo'', la chambro uzata quale kapelo por religiala servi esas fakte nur unu komponento di omna kunvenejo, de qua l'eklezio disponigas [http://www.mormon.org/virtualchapel/virtualchapel.html virtuala vidaji di tiapala exempli] ed anke [http://maps.lds.org enreta kunvenej-lokigado] por ke la vizitanti trovez la loki e kunventempi de lua komunumikomoni omnaloke en la mondo. Regionala eklezia organizi plu granda kam ununurala komunumikomoni inkluzas ''staki'', ''misii'', ''distrikti'', ''arei'' e ''regioni''.
 
===Pastrala hierarkio===
[[Arkivo:Thomas S Monson.jpg|right|thumb|[[Thomas S. Monson]], [[prezidanto di l'Eklezio|prezidanto]] di l'Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi de 2008.]]
 
L'Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi organizesas segun hierarkiala pastrala strukturo administrita da viri. Lasta-Dia santi kredas ke Iesu guidas l'eklezio tra revelajo ed elektis ununura viro, nomizita "la profeto" o Prezidento di l'Eklezio, quale lua reprezentanto sur la tero. La nuna prezidanto esas [[Thomas S. Monson]]. Il e du konsilisti (qui kutime esas nomizita apostoli) formacas l'[[unesma Prezidantaro|Unesma Prezidentaro]], la prezidala korpo di l'eklezio. 12 altra apostoli formacas la [[Quorumo dil Dek e Du Apostoli]]. Kande prezidanto mortas, lua posteulo esas kutime la maxim altranga membro ek la Quorumo dil Dek e Du Apostoli, qua lore rekonstruas nova Unuesma Prezidantaro<ref>http://www.eluniversal.com.mx/notas/479529.html </ref>. Ta viruli, e l'altra masklala membri di l'ekleziala guidado (inkluzite di l'unesma du [[Quorumo di Sepdek]] e la [[Prezidanta Episkopo]] esas nomizita generala autoritati. Li guidas l'eklezia administrado e prizorgas la klopodi di regionala guidanti ye lokala nivelo. Generala autoritati e misioprezidanti laboras plentempe e kutime ricevasrecevas stipendii ek ekleziala financi o investi<ref>For a time, the church had a paid local clergy; however, that practice was discontinued in the early 1900s. See D. Michael Quinn (1997), ''Mormon Hierarchy: Extensions of Power'', Salt Lake City: Signature Books, ch. 6.</ref>.
 
Sur la lokala nivelo, l'ekleziala giuidanto esas okazigita di laiki partempe voluntulas se spendio. Quale omna membri, oni petas al li donacar dekonayi de lia enspezorevenui a l'Eklezio. Escepto al ta regulo eas aplikata por la mormona misiisti qua laboras lokaskale ed oni pagas a li bazala vivelspezi ek la fondayo qua ricevasrecevas kontribui da lia lokala komunumikomoni. Tamen la esonta misiisti esas instigata por mempagado di lia misia kosti al ta fondayo sempre kande eblas. Membri voluntulas por la purigado e tenigado di l'instalayi dil lokala preyejo.
 
[[Arkivo:LDS Conference Center interior panoramic.jpg|center|thumb|700px|Interno dil [[Centro por konferi (LDS)|Centro por konferi]] ube l'eklezio okazigas la duoyarala e yarala Generala konfero.]]
Lineo 246:
L'eklezio ne publikigas deklari relata al lua financi ek [[1959]], ma en 1997, la revuo [[Time]] nomis el unu el la maxim richa eklezii dil mondo segun monpotenco<ref>Biema, David Van. [http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,986794,00.html Kingdom Come]. ''[[Time Magazine]]'', Vol. 150 No. 5, August 4, 1997 (estimating the church's value at over $30 billion).</ref>. En frontpaja artikolo di [[junio 2011]] la magazino [[Newsweek]] asertis ke la Mormona Eklezio similas a la usona korporacio [[General Electric]], kun tutmondj ambicii e neta valoro ye 30 miliardi da usona dolari<ref name = "NewsMorm">[http://www.newsweek.com/2011/06/05/mormons-rock.print.html Mormons Rock!] by Walter Kirn, ''[[Newsweek magazine]]'', June 5, 2011</ref><ref>[http://sec.edgar-online.com/1995/04/10/00/0000950134-95-000692/Section3.asp Belo Corp Form 8-K.] Accessed May 16, 2007.</ref><ref>"[http://finserve.byu.edu/files/archives/Handouts/November%202005/Finance%20Section%20Draft%207-Without%20Requirements.doc Financial Planning]". finserve.byu.edu. Accessed May 16, 2007.</ref>.
 
Lua profitoza, neprofitoza ed edukala organizi esas reviziita fare de sendependa kontada firmo: [[Deloitte & Touche]]. Krome, l'eklezio kalkulas ye sendependa organizo qua disponigas lua atestado dum omnayara generala konfero ke la kontribuayi esas uzata segun l'eklezia politiko<ref>{{Citation |last=Cantwell |first=Robert W. |authorlink= |coauthors= |year=2007 |month=May |title=Church Auditing Department Report, 2006 |journal=Ensign |volume=37 |issue=5 |pages=6 |id= |url=http://www.lds.org/ldsorg/v/index.jsp?vgnextoid=2354fccf2b7db010VgnVCM1000004d82620aRCRD&locale=0&sourceId=48fdb5658af22110VgnVCM100000176f620a____&hideNav=1 |accessdate=2008-02-22 |quote=The Church Auditing Department has been granted access to all records and systems necessary to evaluate the adequacy of controls over receipts of funds, expenditures, and safeguarding of church assets. The Church Auditing Department is independent of all other church departments and operations, and the staff consists of certified public accountants, certified internal auditors, certified information systems auditors, and other credentialed professionals. Based upon audits performed, the Church Auditing Department is of the opinion that, in all material respects, contributions received, expenditures made, and assets of the church for the year 2006 have been recorded and administered in accordance with appropriate accounting practices, approved budgets, and church policies and procedures.}}</ref>. L'eklezio signifan quanto da mono el la [[dismo]] (dek procento de la enspezorevenui de membro) e la fast-ofero (mono antefixita por helpar individui). Segun l'eklezio, la dismo e la fastofero esas dedichita por ekleziala celi e ne esas uzata en profitoza proyekti.
 
L'eklezio anke investis en profitoza komerco e posedaj-proyekti exemple [[Bonneville International]], [[Deseret Book Company]], e ranchi* en [[Utah]], [[Florida]], [[Nebraska]], [[Kanada]] ed altra loki. Tamen, ta ranchi* dividesas inter profitoza e neprofitoza.
Lineo 271:
La mormona fideli observas sanokodo nomizita la Vorto de sajeso en qua li ne konsumas alkoholayi, kafo, teo, e tabako. La Vorto de sajeso anke instigas a l'uzado di sanaspekta herbi e frukti ene dil sezono, moderigas konsumo de karno e grani. Lua morala kodexo inkluzas legi pri chasteso qua interdiktas sexuala relati exter la aliseksema mariajo.
 
La kredanti donas 10% dekonayo surbaze da lia omnayara enspezorevenui.
Li anke volontule servas en lua lokala prejeyopregeyo.
 
La mormoni anke prenas unu nokto semane, tipe lundo, por familiala doma renkontijo, ube li kunvenas kune quale familio por studiar evanjeliala principi e partoprenar dessama agadi.
Lineo 284:
[[Arkivo:LDS stake center in Lehi Utah.jpg|thumb|left|Tipa kunveneyo di l'eklezio]]
[[Arkivo:EmmaSmith.jpg|thumb|left|[[Emma Hale Smith Bidamon|Emma Smith]], muliero di Joseph Smith esis l'Unesma prezidantino dil Helpa Societo en 1842]]
[[Arkivo:Mormon Tabernacle Choir.jpg|thumb|left|La [[Mormona Tabernakla Koro]] ricevisrecevis unu [[Grammy Award]], unu [[Emmy Award]], du [[Peabody Award]], e la [[National Medal of Arts]].]]
Pro la diferi dil vivstilo antauxenigita dil mormona doktrino e historio, diferenta kulturo kreskis cirkum la membri di l'eklezio. La membraro di l'eklezio atingas la omna mondo, e li sequas praktiki, exemple la cepto dil [[Vorto di Sajeso]], sankodo simila a la 11a chapitro di [[Levidi]]<ref>(D&C 89)</ref>, en la Biblio, dispermensante la konsumo de tabako, alkoholo, kafo e teo, ed altra kutimiga sustanci<ref>See [http://scriptures.lds.org/en/dc/89 ''Doctrine & Covenants, Section 89''].</ref>. Konsequo dil Vorto di Sajeso, la kulturo en arei dil mondo kun alta koncentreso di mormoni videbleskas<ref>Salt Lake Tribune Editorial, [http://www.sltrib.com/ci_4903619 ''Liquor stores: Banning phone listings, stores won't stop abuse''].</ref><ref>{{cite web |url=http://health.usnews.com/articles/health/living-well-usn/2008/12/15/americas-10-fittest-citiesand-10-least-fit-too.html |title=America's 10 Fittest Cities—and 10 Least Fit, Too |author= Megan Johnson |date=December 15, 2008 |accessdate=14 di oktobro 2010}}</ref>.
 
Lineo 292:
En 1995, l'ekleziala Prezidantaro eldonis "[[La Familio: Proklamo al mondo]]", qua substrekas la graveso dil [[familio]]. La Prezidantaro proklamis ke "mariajo inter viro e muliero esas ordonita da Dio e ke la familio esas centrayo en la plano dil Kreinto por la eternala destino de Lua infani". La dokumento plue klarigas ke "sexo esas esenca distingivo d l''indiniduala antemorta, morta ed eterna identeso e celo", ke la patrulo e patrino havas dessama roli en la kreskigado di infani, e ke suxesa mariaji e familii, fondita sur l'instrui di Iesu Kristo povas daurar eterne<ref>{{cite web |url=http://www.lds.org/ldsorg/v/index.jsp?sourceId=1aba862384d20110VgnVCM100000176f620a____&vgnextoid=e1fa5f74db46c010VgnVCM1000004d82620aRCRD&locale=0 |title=The Family: A Proclamation to the World |publisher=LDS Church |year=1995}}</ref>. Ta dokumento esas vaste citita dal mormoni kam deklaro di principi.
 
Quar foyi yare, la plenkreska virini (membri dil Helpsocieto di l'eklezio) ordinare kunvenas por ricevarrecevar aldona instrui pri la familio e la domo. Le renkontigo povas konsistar ek servoprojekto, prelegaro, o diversa klasi.
 
Post interviudo a mili di yunuli en omna [[Usa]], evangeliala statistikisto Christian Smith skribis, « ... en generala kompari inter grava usonala religia tradidioni uzante gamo da sociologiala inicianti ek religiala vigleso e elstareso... esas la mormona '''dekagxuloj''' qui sociologie rezultas la maxim bona"<ref>''Soul Searching: The Religious and Spiritual Lives of American Teenagers'', Authors: Christian Smith, Melinda Lundquist Denton, page 261 (Oxford Univ Pr. 2005)</ref>.
Lineo 300:
 
== Financi ==
La precipua revenui di LDS venas de dismo e donacaji (di fasto) di sua membri. Tota financala operaci esas verifikata da kontoro di experta kontadisti (nun Deloitte Touche). LDS havas interna servico qua kontrolas ke omna pekunio uzesas segun la reguli e certifikas lu a omna semestrala generala konfero. LDS publikigas lu nur en landi ube esas obliganta kam [[Unionita Rejio]] ([[Usa]] til [[1959]]). LDS certifikas ke lua financala situeso esas simila aad altra religiala organizuri sen skopo profitoza. Ol garantias anke se recevas pluseplusa donacaji ke havas spensi, metas ecesaji por konstitucar rezervajo previdante di futura yari, por periodi kande la charjispensi esasesus plu granda kekam la donacaji.
 
== Kritiki ==
Ica eklezio kritikesis pos lua kreokreado en New York. On povas trovar kritiki a:
* Joseph Smith.
* La vero di l'ora plaki.
Obtenita de "https://io.wikipedia.org/wiki/Eklezio_di_Iesu_Kristo_di_Lasta-Dia_Santi"