Historio di Afganistan: Diferi inter la revizi

Segun [[arkeologio|arkeologiala]] studii, homi ja habitis nuna [[Afganistan]] cirkum {{formatnum:50000}} yari ante nun. Objekti de [[Paleolitiko]], [[Mezolitiko]], [[Neolitiko]], [[Bronz-epoko]] e [[fer-epoko]] trovesis en la regiono. AfganistanLa regiono habitesis da populi Indo-Ariana populiAriani, e dum yarcenti esis parto di [[Macedonian imperio]], Mauryan imperio de [[India]], Mughal imperio, ed altra. Macedoni, komandita da [[Alexandros la Magna]] okupis la regiono dum la [[4ma yarcento aK]]. Arabi komencis okupar la regiono en [[642]] ed introduktis [[islamo|islama]] religio. En [[870]] [[Kabul]] okupesis dal Arabi.

[[Arkivo:BamyanBuddha_Smaller_1.jpg|thumb|160px|Un diek la statui di [[Buddho]] en [[Bamiyan]].]]

Mauryani adportis [[Budhismo]] de [[India]] e kontrolis la regiono til cirkumcirkume 185 aK. Dum l'unesma yarcento aK Partian l'imperio Partiana konquestis la regiono. Arabi komencis okupar la regiono en [[642]] ed introduktis [[islamo|islamana]] religio. En [[870]] [[Kabul]] okupesis dal Arabi.

Pos la morto di [[Nader Shah]] en [[1747]] la moderna stato di Afganistan establisesis. Afgani elektis [[Ahmad Shah Durrani]] lia [[chefo di stato]]. Konsiderita la fondinto di moderna Afghanistan,<ref name=CIA>{{Cite web|url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2028.html?countryName=Afghanistan&countryCode=af&regionCode=sas&#af |title = “Background:Afghanistan|author=CIA}}</ref> Durrani konquestis teritorii de moderna Afganistan, [[Pakistan]], la nuna [[Irak]]ana provinci di [[Khorasan]] e [[Kohistan]], ed anke [[Delhi]] en [[India]]<ref name=Engels>{{cite web|url = http://www.marxists.org/archive/marx/works/1857/afghanistan/index.htm |title = “Afghanistan”|author = Friedrich Engels|year = 1857}}</ref>. IlIlu vinkis [[India]]na [[Maratha imperio Maratha]].

En oktobro [[1782]] Durrani mortis perpro naturala kauzi. LiaLua filiulo, [[Timur Sha]] sucedis il,ilu e transferis la chef-urbo dil rejio de [[Kandahar]] por [[Kabul]].

Dum la [[19ma yarcento]] [[Unionita Rejio|Britaniani]] probis konquestar la regiono. De [[1839]] til [[1842]], e de [[1870]] til [[1880]] eventis Angla-Afgana militi. En [[6 di oktobro]] [[1879]] Britaniani okupis Kabul, ed en julio [[1880]] li siejis [[Kandahar]]. LandoLa lando dividesis en du influo-sferi di, [[RusianRusa imperio|Rusa]] e di [[Unionita Rejio|Britaniana]].

LaYe la [[19ma di agosto]] [[1919]] Afganistan divenis nedependanta de [[Unionita Rejio]], kun rejiorejulo [[Amanullah Khan]] kom monarko. LandoLa lando esis [[monarkio]] til [[1973]], kande [[Mohammed Daoud Khan]] lansiskomandis [[stato-stroko]] e proklamis la [[republiko]].

De la [[24ma di decembro]] [[1979]] til [[1989]] Afganistan okupesis da [[Sovietia|Sovietiana]]na trupi. Kun la departo di SovietaniSovietiani en [[1989]], laika rejimo di Afganistan gradope perdis povo en la lando, specalenote pos [[1992]], kande asumis nova guvernerio en [[Rusia]]na guvernerio tiris lua trupi de lando. En [[1994]] {{formatnum:10000}} personi mortis en [[Kabul]] kun atako di Mujahedini ([[Islamo|Islama]] soldati), armizita da [[NATO]] . En [[1996]] [[Taliban]] asumis povo en Afganistan e proklamis IslamaIslamala Emirato di Afganistan. En [[2000]] Taliban kontrolis preske 95% de la lando.

Pos [[atenti ye 11 di septembro 2001]] [[Usa]] invadis Afganistan e la rejimo di [[TalibanTalibano]] rejimo finis, ma nova rejimo ne obtenasobtenis politika stabileso en tota la lando. En decembro [[2009]] Usana prezidanto [[Barack Obama]] anuncis l'augmento di militarala impliko en Afganistanla lando, kune la sendajo disendis plua {{formatnum:30000}} soldati dum periodo di 6 monati.<ref>[http://www.msnbc.msn.com/id/34218604/ns/politics-white_house ''Obama to announce war strategy'' Associated Press. 1 di decembro 2009]</ref>.

En [[2010]] prezidanto [[Hamid Karzai]] probis obtenar paco-pakto kun [[al-Qaida]], sen suceso. Pos la morto di [[Osama bin Laden]] en mayo [[2011]], multa notora Afganistana politikisti asasinesis. Usa retretis komplete lua trupi de Afganistan ye la [[28ma di decembro]] [[2014]].