Batalio di Somme: Diferi inter la revizi

subskriburo= Germana [[trancheo]] endum Bataliola batalio di Somme

|loko= [[Pikardia]], apud [[fluvio Somme]] |

| armeo1= {{GBR}} e {{FRA}}|

| armeo2= [[Germana Imperio]]|

|forci1= 13 til 51 britaniaBritaniana e 6 francaFranca divisionidivizioni

|forci2= 10,5 til 50 germanaGermana divisionidivizioni

|perdaji1= {{formatnum:420000}} Britaniani, {{formatnum:200000}} FrancianiFranci

|perdaji2= 4400 mil til {{formatnum:600000}}600 mil GermanianiGermani

La '''batalio di Somme''' esis un ek la principuaprecipua [[batalio|batalii]] de l'[[unesma mondomilito]], ube plu milionokam du1 centmilion mile yunuliduacent domil duimosoldati mortis e l’altraplua altra divenis invalida.

La forci dide [[Unionita Rejio]] e [[Francia]] probas daprobis borar tre 45 km di [[GermaniaGermana imperio|Germana]] fortifikafortifikita linei apud la [[fluvio Somme]], en triangulola triangulala feldo inter l'urbi di [[Albert (Somme)|Albert]], [[Peronne]] e [[Bapaume]].

PerPor l’Unionital'Unionita Rejio, esasl'[[1ma di julio]] esis la maxim doloroza memoro dide la maxim mala dio, la 1 di julio, en l’historiolua dimilitarala sua milito kunhistorio: {{formatnum:57470}} soldati esis viktimi, di doqui {{formatnum:19240}} mortimortis. Propagada filmofilmi siziskaptis granda parto dide la violento di la batalio, note l’explozi di mineyilandala torpedi, qui talekomencis debutouzesir.

Kande la germania milito atakas en [[Batalio di Verdun|Verdun]] en [[21 di februaro]] 1916 la britaniaBritaniana komando proposas da helpo sua federito. La francia komando decidas ke ul povas stacar kontre sen ma demandita alejo per atako altraloke sur la fronto.

En 1916 la Britanian armeo en Francia mankasmankis experienco, sua profesionala parto, sis divisionidivizioni, esas eliminitaeliminesis. La plu granda parto esis komposati di volonti di teritoria forci e la nova armeo di Kitchener. L'oficii esis promocita rapide e ne korespondis kon normi. Haig li mem havas obtenita fulmina promoco.

La germanianiGermani okupas preske omni di alta tereno. Sua fronto komposis su di forta unesma poziciono, kun tranchei di unesma lineo, di apog-punti e rezervi, e mazo di profunda shirmili nam moderna konforto ; di duesma mediacanta lineo, min forta, proteginta kanonari. Dope truvis su di « fortifikar » boski ed urbeti konectita per streta koridoro, omna ofte betonita e profita di qualesi di roko qua tranchas su facile e rihardigas.

=== FrancianiFranci ===

Facio ye francianiFranci la quaresma armeo sur la Santerre.

Dum sis dii, la lasta adjuntita nun da pluv-kozo, la bombardo sur la germanaGermana linei esas intensa per krear to qua aparus kom pelmelo ube tota esas apertita, ma triadek po cent di obusi esis defektoza. Pose multa mineyi esas explosita sub la fort-domo di unesma lineo.

La GermanianiGermani gastigas lu nam mitralios-pafi qua falchar en amaso. L'oficiari es facile reperata ed esas partikulara vizita. Kande la Britaniani parvenas a teutona tranchei ul esas tro poka multi per rezistar kontra-atako. Certa uneji kom di [[Newfoundland & Labrador|Nova Tero]] (91%-ope) es quasi-eliminita.

En dek dii, la 6ma francaFranca armeo, sur fronto di proxim 20 km, havis igita sur certa punto 10 km. Ul kontrolis, komplete, di Flaucourt-platajo qua havis atribuita ad skopo e qua konstitucis la precipua defenco di Peronne. Ul havis facita, preske sen perdaji, 12 000 kaptiti, 85 kanoni, 26 minenwerfer, 100 mitraliosi, multa materio: to esis la plu granda vinko pos [[Unesma batalio di Marne|Marne]].

L’armeo Gough, britaniaBritaniana rezervo, prenas pedo en la forta poziciono di Pozières e riprenis ol de la Germani, duesmafoye, la boski Delville e Longueval. Ul falias, kontre, dum feroza kombati qua duros tale plu d’uno semano, sur Guillemont.

Pluvo komencaskomencis rendinta la kombat-agro fangoza. <br />

Ye 3la 3ma di septembro, quik de prima hori di atako, Guillemont esas kaptitakaptesis. EnYe 4la 4ma di septembro, sude, la 10ma armeoArmeo prenasprenis tota l’unesma poziciono inter Demiecourt e Vermandovilliers : Soyecourt e Chilly esas okupitaokupesis, nam 2&nbsp;.700 kaptitisoldati kaptesis; Chaulnes esisminacesis direte minacita per Lihons.

Ye 17la 17ma di septembro, la 1ma armeo prenasprenis Vermandovillers e Berny.

Ye 26la 26ma di septembro fine, glorioza dio : FederatiFederiti kaptaskaptis ambaambe Combes, la « klefo » inter Bapaume e Peronne; e, altra parto, extremajo nord, Britaniani kaptas Thiepval pos uzajo mineyi. L’atakaL’atako cesascesis.

== RetraitoRetreto ==

Ye la 24ma di februaro [[1917]] GermanaGerman armeo facis strategia retreto en destruktinta tota dop ulo pro plukortigar sua defencodefenso-lineo ([[Hindenburg-lineo]]).