Grande Armée: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
mNula rezumo di redakto
Nula rezumo di redakto
Lineo 1:
'''Grande Armée''' (''Larja'' o ''Multa Armeo'') esas la nomo en [[FrancianaFranca linguo|Franciana]] militala verbo perpor la precipua multa nacionalanacional armeo endi kampanio[[Francia]] lor la kampanii di [[napoleonanapoleonala militi]], dum 19mala yarcentokomenco debutodil 19ma yarcento]].
{{revizo}}
[[Napoléon la 1ma]] ligitis la nomo ad l’armeo kontinta kelka 200.000 homi destinita per invado di [[Britania]] de agosto 1803 til agosto 1805. Kolektar trupi a [[Boulogne-sur-Mer|Boulogne]] en proxim franca litoro ma esis marcho hastoza tra [[Rhine]] a Sud-[[Germania]] kande Napoléon remarkis ke [[Prusia]]n ed [[Austria]]n armei preparas su per invadar Francia.
 
''Grande Armée'' origine konsistis diek sis korpi sub komando di Napoléon-[[marshalo|marshali]]. Tale Napoléon-povo extensesis tra Europa, l’armeo augmentis da numbri. Ul atingis sua maxima staturo di 600.000 homi ye 1812 lor debuto di [[Napoléon-invado di Rusia|invado di Rusia]] kontre [[6ma federatofederuro]]. Lore l’armeo konsistas diek:
[[Napoléon 1ma]] ligitis la nomo ad l’armeo kontinta kelka 200.000 homi destinita per invado di [[Britania]] de agosto 1803 til agosto 1805. Kolektar trupi a [[Boulogne-sur-Mer|Boulogne]] en proxim franca litoro ma esis marcho hastoza tra [[Rhine]] a Sud-[[Germania]] kande Napoléon remarkis ke [[Prusia]] ed [[Austria]] armei preparas su per invadar Francia.
* proximcirkume 300.000 FranciniFranciani, [[Belgia|BelginiBelgi]] e [[Nederlando|NederlandiniNederlandani]].
 
* 95.000 [[Polonia|Poloniani]]
''Grande Armée'' origine konsistis di sis korpi sub komando di Napoléon-[[marshalo|marshali]]. Tale Napoléon-povo extensesis tra Europa, l’armeo augmentis da numbri. Ul atingis sua maxima staturo di 600.000 homi ye 1812 lor debuto di [[Napoléon-invado di Rusia|invado di Rusia]] kontre [[6ma federato]]. Lore l’armeo konsistas di:
* 2425.000 [[BavariaItalia|BavariniItaliani]]
* proxim 300.000 Francini, [[Belgia|Belgini]] e [[Nederlando|Nederlandini]].
* 9524.000 [[PoloniaBavaria|PoloniniBavariani]]
* 2520.000 [[ItaliaSaxonia|ItaliniSaxoniani]]
* 24.000 [[Bavaria|Bavarini]]
* 20.000 [[Saxonia|Saxonini]]
* 17.000 [[Westfalia|Westfalini]]
* 20.000 [[Prusia|PrusiniPrusiani]]
* 35.000 [[Austria|AustriniAustriani]]
* 15.000 [[Suisia|SuisiniSuisiani]]
* 3.500 [[Kroatia|KroatiniKroatiani]]
 
Kun l’exceptajo di poloniala ed austriala korpi, omna kontengenti esis komandita per franca generali.
Lineo 20:
 
=== [[kavalrio]] ===
En Napoléon-Napoleonal armeo, to es quar separa kavalrio-tipi:
*'''kurasieri''': To es grava kavalrio, equipita preke kom [[kavaliero|kavalieri]] kun plastrono e kasko en kupro e stalo. Pro ke la [[pezo]], amba soldato e [[kavalo]] divas esar forta, e povas konsequente placar multe da shoko dop la charjo.
*'''Dragoni''': To es precipua susteno, uzita amba en batalio ed exploranto. Por ke sua multa funcionala, ul esis armizar ne sole kun tradicionala [[sabro|sabri]], ma anke [[pistolo|pistoli]] e [[karabino|karabini]], permizinta li kombatar kom [[infanterioinfantrio]].
*'''Husari''': To es ambaambe [[okulo|okuli]] e [[orelo|oreli]] di armeo. TaktikalaTaktikale, ulol esuzesis uzitaambe ambapor explorantoexplorar e skreno per gardar sua komandi informitainformacita dilpri enemikila movi dil enemiki, tale impedinta la mem informo a l’adverso.
*'''Lancieri''': Multi es [[poloniaPolonia|Poloni]]ri. To es ecelanta kontre infanterioinfantrio en quadrato - ube sua lanci es plu longa que infanteri-bayoneti - ed anke chasar retrita enemiki.
 
=== [[infanterioinfantrio]] ===
 
*'''Linea Infantrio''': la bloko di armeo esis facar di ordinala linea infanterioinfantrio. Infanteria regimenti esis konocita kom ''demi-brigades'' e esis komposas di tri o quar [[bataliono|batalioni]].
*'''[[Lejera infantrio]]''': La ''voltigeur'' kompanii komencas esar ad-juntita en franca linea regimenti ye 1801. La voltigeurs esis ofte ajila kombati do laboro pri avancar di atako e probas da desordinar enemika formacioni o kanon-esquadi. Pos, separa lejera infanteria regimenti esis formitaformacesis.
 
=== [[artilrio]] ===
Lineo 37:
=== [[Imperiala Gardo]] ===
 
Imperiala Gardo di Francia esis l’elital'elita militala forco di sua epoko. To esis, sume, armea unajo kon amba infanterioinfantrio e kavalrio divizioni. [[Napoléon Bonaparte]] volas li kom exemplo per l’armeo da sequar ed anke forco ke havis kombatar kun il tale multi kampanii ed esis tre loyala pri il. Quankam l’infanteriol'infantrio esis skarse komisita, gard-kavalrio esis ofte lansita en batalio kom decidiganta frapo.
 
Esis tri secioni:
* Olda gardo: to esis la maxim efektiva di Napoleon-armeo. Olda Gardo es kompozita di longa servinta veteri (3-5 kampanii).
* Meza gardo.
* Yuna gardo : veteri kun min unaun kampanio e plu bona oficiarioficisti.
 
=== [[Militiala injenioro|injeniori]] ===
 
Tale la batalio-glorio igis a kavalrio ed infanterioinfantrio, la ponto-konstruktikonstrukteri dil armeo di Napoléon Bonaparte armeo - la ''pontonniers'' - esis necesega di militar-mashino. Lia principueprincipua kontributo esis helpintahelpir l’imperiestrol'imperiestro diplasar sua forci super obstakli per exemplo ta aquo da konstruktar flotaca ponti. La habliura di sua pontonniers permisis Bonaparte prenar latera pozicioni da tra riveri ube l’enemikil'enemiki min expektita e, in la kazo di granda retreto ek [[Moskva]], salvitaqua l’armeosalvis l'armeo de kompletela kompleta destrukto sur riverola [[rivero Berezina]].
 
[[Kategorio:Armei]]
[[Kategorio:NapoleonaNapoleonala militi]]